Dendrolycopodium
 Dendrolycopodium obscurum | |
| Systematyka[1][2] | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Podkrólestwo | |
| Nadgromada | |
| Gromada | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj |
Dendrolycopodium |
| Nazwa systematyczna | |
| Dendrolycopodium A. Haines Fam. Huperziac. Lycopodiac. New England: 84. 2003[2] | |
| Typ nomenklatoryczny | |
|
Dendrolycopodium obscurum (L.) A. Haines (=Lycopodium obscurum L.)[2] | |
Dendrolycopodium – rodzaj roślin należących do rodziny widłakowatych. Obejmuje cztery[3][2] lub pięć gatunków[4] (różnica wynika z różnego statusu D. verticale uznawanego albo za odrębny gatunek[4] lub utożsamianego z D. dendroideum[3]). Rośliny te występują w Ameryce Północnej i wschodniej Azji[3]. W tradycyjnym i częstym ujęciu (przyjętym m.in. we Flora of North America) gatunki tu zaliczane włączane są do szeroko ujmowanego rodzaju widłak Lycopodium[5][6]. Rodzaj jako odrębny takson opisany został w 2003 i uznany został w systemie PPGI z 2016[2].
Są to widłaki naziemne, zimozielone, o pędach wznoszących się i rozgałęziających się. Nadziemne pędy rozwijają się przez 4–5 lat, przy czym rozgałęzienia powstają na wznoszącym się pędzie w drugim i trzecim roku, a kłosy zarodnionośne rozwijają się w trzecim i czwartym roku. Przyrosty w kolejnych latach porozdzielane są odcinkami o wyraźnie zagęszczonych liściach powstającymi w okresach zimowych[5]. Rośliny te rosną w lasach liściastych i mieszanych, w zaroślach rozwijających się po wyrębach i na terenach otwartych[5].
Naukowa nazwa rodzajowa utworzona została z greckiego słowa dendro- znaczącego „drzewo, podobny do drzewa” i nazwy Lycopodium oznaczającej „widłak”[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Pokrój
- Rośliny zimozielone, z kłączami podziemnymi. Co roku wyrasta z nich nowy pęd nadziemny oraz odgałęzienie boczne kłącza, z reguły słabo rosnące i zamierające. Pędy podziemne okryte są z rzadka łuskowatymi liśćmi. Pędy nadziemne wznoszą się prosto na wysokość 8–19 cm (nie licząc kłosa zarodnionośnego) i rozgałęziają się w 3–4 węzłach na odgałęzienia boczne, co nadaje im drzewkowaty wygląd. Odgałęzienia boczne dzielą się dychotomicznie 3–4 razy co daje w efekcie 8–16 gałązek na ich końcach. Pędy są okrągłe na przekroju lub spłaszczone od spodu. Na pędach nie powstają bulwki[5].
- Liście (mikrofile)
- Jednakowe lub słabo dimorficzne. Wyrastają w sześciu rzędach, przylegają lub odstają od łodygi (jest to jedna z cech różniących gatunki), na końcach ostre, z nasadami zbiegającymi po łodydze[5].
- Zarodnie
- Zebrane w kłosy zarodnionośne wyrastające na szczycie prosto wzniesionego pędu i czasem także na silniejszych odgałęzieniach bocznych. Kłosy są pojedyncze lub bywa ich kilka, rzadko nawet do 10. Są siedzące i prosto wzniesione. Zarodnie osłonięte dwoma równej długości klapkami rozwijają się na doosiowej powierzchni liści zarodnionośnych[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
W systemach klasyfikacyjnych szeroko ujmujących rodzaj widłak Lycopodium rośliny tu należące zaliczane są do sekcji Obscurum (Rothm.) Holub[7] lub opisywane są jako grupa Lycopodium dendroideum[6].
- Pozycja i podział rodzaju w systemie PPG I (2016)[2]
Rodzaj Dendrolycopodium należy do podrodziny Lycopodioideae W.H. Wagner & Beitel ex B. Øllg. z rodziny widłakowatych Lycopodiaceae – jedynej współczesnej w obrębie rzędu widłakowców Lycopodiales[2].
- Wykaz gatunków[3]
- Dendrolycopodium dendroideum (Michx.) A. Haines (tu obejmuje D. verticale)
- Dendrolycopodium hickeyi (W.H. Wagner, Beitel & R.C. Moran) A. Haines
- Dendrolycopodium juniperoideum (Sw.) A. Haines
- Dendrolycopodium obscurum (L.) A. Haines
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-02-28] (ang.).
- ↑ a b c d e f g The Pteridophyte Phylogeny Group. A community-derived classification for extant lycophytes and ferns. „Journal of Systematics and Evolution”. 54 (6), s. 563–603, 2016. DOI: 10.1111/jse.12229.
- ↑ a b c d Michael Hassler, Bernd Schmitt: Checklist of Ferns and Lycophytes of the World. 2020. [dostęp 2020-08-08].
- ↑ a b X.M. Zhou, L.B. Zhang. Dendrolycopodium verticale comb. nov. (Lycopodiopsida: Lycopodiaceae) from China. „Phytotaxa”. 295, 2, s. 199-200, 2017. DOI: 10.11646/phytotaxa.295.2.8.
- ↑ a b c d e f g Daniel D. Palmer: Michigan Ferns and Lycophytes: A Guide to Species of the Great Lakes Region. University of Michigan Press, 2018, s. 294-299. ISBN 978-0-472-03711-7.
- ↑ a b Lycopodium Linnaeus. [w:] Flora of North America [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2020-08-08].
- ↑ K.U. Kramer, P.S. Green (red.): The Families and Genera of Vascular Plants. I. Pteridophytes and Gymnosperms. Berlin, Heidelberg, New York, London, Paris, Tokyo, Hongkong, Barcelona: Springer-Verlag, 1990, s. 36-37. ISBN 3-540-51794-4.