Ellen Auerbach

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Ellen (Rosenberg) Auerbach
Data i miejsce urodzenia

20 maja 1906
Karlsruhe

Data i miejsce śmierci

30 lipca 2004
Nowy Jork

Dziedzina sztuki

fotografia

Ważne dzieła

ringl+pit Studio

Ellen Auerbach (ur. 20 maja 1906 w Karlsruhe, zm. 30 czerwca 2004 w Nowym Jorku) – amerykańska fotografka niemieckiego pochodzenia. Najbardziej rozpoznawalna ze swoich prac dla ringl+pit Studio w Berlinie tworzonych w czasie Republiki Weimarskiej[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ellen Auerbach (nazwisko panieńskie Rosenberg) urodziła się 20 maja 1906 roku w Karlsruhe w Niemczech[2]. Pochodziła z liberalnej żydowskiej rodziny. Jej ojciec Max Rosenberg prowadził dobrze prosperujący biznes, matka Melanie Gutmann opiekowała się rodziną[3].

Rosenberg nie interesowała się rodzinnym biznesem, więc jej rodzice pozwolili jej studiować, ale nie udzielili jej wsparcia finansowego ani zachęty. W latach 1924–1927 Auerbach studiowała sztukę w Badische Landeskunstschule w Karlsruhe[2]. Jej profesorami byli Paul Speck i Karl Hubbuch[3].

W 1928 wyjechała na studia do Akademii Sztuk Pięknych w Stuttgarcie. Podczas pobytu w Akademii wyrzeźbiła popiersie swojego wuja, który dał jej aparat o wymiarach 9 × 12 cm, aby mogła „uzyskać właściwe kąty”[4]. To pierwsze doświadczenie sprawiło, że zaczęła traktować fotografię jako sposób zarabiania na życie[5][6].

Fotografia[edytuj | edytuj kod]

W 1929 Rosenberg przeniosła się do Berlina, aby studiować fotografię u Waltera Peterhansa, członka ruchu projektowego Bauhaus[7]. W tym czasie poznała Gretę Stern, jedyną prywatną studentkę Peterhansa. Liberalne środowisko Berlina pozwoliło kobietom na prowadzenie wolnego życia towarzyskiego i seksualnego, a Rosenberg była w stanie oderwać się od tradycyjnych oczekiwań swojej rodziny[3]. Studia Rosenberg u Peterhansa zostały przerwane w 1930 roku, kiedy Peterhans przeniósł się do Dessau, aby zostać mistrzem fotografii w Bauhausie. Przed wyjazdem zainspirował ją do nowatorskiego, jak na tamte czasy, pomysłu traktowania fotografii jako formy sztuki[8]. Zachęcał ją również do kontynuowania robienia zdjęć przez całe życie[4].

Kariera[edytuj | edytuj kod]

W 1930 roku Rosenberg i Stern kupiły studio oraz sprzęt Peterhansa, a następnie założyły własne studio fotograficzno-projektowe, specjalizujące się w fotografii reklamowej, modowej i portretowej[9][10]. Było to jedno z pierwszych na świecie przedsiębiorstw fotograficznych prowadzonych przez kobiety. Nazwały studio na cześć swoich imion z dzieciństwa, ringl+pit (pit – Rosenberg), co skutecznie ukrywało ich płeć. Co niezwykłe, podpisywały wspólnie wszystkie swoje prace[3].

Para pozostawała pod wpływem ówczesnego środowiska twórczego w Berlinie. Przedstawiały kobiety w niekonwencjonalny sposób, wpływając na wyłaniający się wizerunek Nowej Kobiety[6]. Podczas gdy Stern specjalizowała się w projektowaniu graficznym i formalnych aspektach fotografii, Rosenberg zapewniła humorystyczne i ironiczne akcenty w swoich przedstawieniach kobiet w reklamie i filmie[11][12].

Początkowo otrzymały kilka zleceń. Fotografowały przyjaciół i kochanków, których poznawały w kręgach bohemy, w tym tancerkę Claire Eckstein i poetkę Marieluise Fleißer. W 1931 roku prace ringl+pit otrzymały pozytywne recenzje w czasopiśmie „Gebrauchsgraphik”, a w 1933 zdobyły w Brukseli pierwszą nagrodę za jeden ze swoich plakatów[12].

Walter Auerbach zaczął regularnie odwiedzać studio i od czasu do czasu mieszkał tam z dwiema kobietami. W 1932 Rosenberg zamieszkała w małym mieszkaniu Waltera na poddaszu[3].

Rosenberg eksperymentowała również z filmem[2]. Zrealizowała dwa krótkometrażowe czarno-białe filmy. W Heiterer Tag auf Rügen połączyła elementy natury z obrazami przyjaciół z wizyty na wyspie Rugia. Gretchen hat Ausgang to krótki, niemy dramat, w którym Stern była niezdarną pokojówką, a jej przyszły mąż Horacio Coppola grał przystojnego mężczyznę, który próbuje ją uwieść w lokalnej lodziarni[3].

Emigracja[edytuj | edytuj kod]

Kiedy Hitler doszedł do władzy w 1933 roku, Walter Auerbach, aktywista w lewicowych kręgach politycznych, ostrzegł ich przed nadchodzącymi niebezpieczeństwami. Pod koniec 1933 Rosenberg wyjechała z Niemiec do Palestyny[2][13], ponieważ było to jedyne miejsce, do którego mogła się udać; a pożyczka od Stern pozwoliła jej zaistnieć tam jako „kapitalistka”[3]. Wkrótce po przybyciu Rosenberg została oficjalnym fotografem Międzynarodowej Organizacji Syjonistycznej Kobiet (WIZO) i nakręciła Tel Awiw, czarno-biały film 16 mm o rozwijającym się mieście. Kiedy Walter dołączył do niej w Palestynie, otworzyli studio fotograficzne dla dzieci o nazwie Ishon („jabłko mojego oka”)[14].

W 1936 roku wybuchła wojna abisyńska, Ellen Rosenberg z Walterem Auerbachem wyjechali do Londynu, aby odwiedzić Stern. Stern i Rosenberg ponownie współpracowały przy realizacji kilku zleceń w tym jednej dla szpitala położniczego – ich ostatniej współpracy. Podczas swojego pobytu w Londynie Rosenberg nakręciła krótki film o Brechcie, w którym recytuje jego poezję – film był niemy[3].

Po emigracji Stern do Argentyny w 1936 roku Rosenberg bezskutecznie próbowała, uzyskać pozwolenie na pracę i pobyt w Londynie, aby prowadzić tam studio. W 1937 roku poślubiła Waltera Auerbacha i para wyemigrowała do Stanów Zjednoczonych. Mieszkali w Filadelfii, gdzie kobieta miała krewnych i nadal pracowała jako fotograf dziecięcy. W 1938 roku jedno z jej zdjęć zostało wybrane na okładkę drugiego jubileuszowego wydania magazynu „Life”[3]. W tym czasie eksperymentowała z fotografią w ultrafiolecie i podczerwieni[7].

W 1940 roku Ellen i Walter Auerbach przenieśli się do Nowego Jorku[15], gdzie pracowała jako niezależna fotografka dla magazynów takich jak: „Time Magazine”, „Life” i „Photo Technique”. Tworzyła także okładki płyt dla Columbia Masterworks[4]. Auerbachowie zakończyli małżeństwo w 1945 roku i pozostali przyjaciółmi[3].

W latach 1946–1949 Ellen Auerbach pracowała z dr Sybil Escaloną, psychologiem dziecięcym, w Instytucie Psychiatrycznym Menninger w Kansas. Tam fotografowała i nakręciła dwa filmy o zachowaniu małych dzieci. We wczesnych latach pięćdziesiątych Auerbach uczyła fotografii w Junior College for Arts and Crafts w Trenton, New Jersey[4].

W 1955 Auerbach dołączyła do fotografa przyrody Eliota Portera podczas podróży do Meksyku, aby fotografować kościoły[12]. Zdjęcia zostały wykonane przy naturalnym świetle, co w tamtych czasach było niespotykane. Praca ta nie zyskała wówczas uznania, ale wiele lat później została opublikowana w dwóch książkach[3]. Ta podróż była jej ostatnim profesjonalnym projektem fotograficznym[4].

W wieku sześćdziesięciu lat Auerbach rozpoczęła nową karierę, prowadząc terapię edukacyjną dla dzieci z trudnościami w uczeniu się w Educational Institute for Learning and Research w Nowym Jorku[3].

Schyłek życia[edytuj | edytuj kod]

Auerbach przez całe swoje późniejsze życie tworzyła niekomercyjnie fotografie jako twórcze ujście dla swoich myśli i wrażeń. Od lat 40. do 60. dużo podróżowała, fotografując pejzaże i przyrodę, a także wnętrza, architekturę, sceny uliczne i portrety[3].

W 1990 roku, w wieku 84 lat, wykładała w Instytucie Sztuki i Instytucie Goethego w Chicago na temat techniki fotograficznej i swojego życia jako fotografki[6].

Zmarła 30 lipca 2004 roku w Nowym Jorku[14].

Ponowne odkrycie[edytuj | edytuj kod]

W latach 80. prace ringl+pit i Auerbach zaczęły być wystawiane przez niemieckie muzea[3]. Ponowne odkrycie jej twórczości było częściowo spowodowane opublikowaniem dwóch książek fotograficznych – Mexican Churches (1987) i Mexican Celebration (1990), które zostały pierwotnie wykonane w 1955 roku z fotografem Eliotem Porterem[7].

Miasto rodzinne Auerbach zorganizowało wystawę Emigiert w 1988 roku, a Muzeum Folkwang w Essen zorganizowało obszerną wystawę ringl+pit w 1993 roku. Retrospektywa jej prac została zaprezentowana w Akademii Sztuk Pięknych w Berlinie w 1998 roku[16].

W 1996 roku film dokumentalny o jej partnerstwie z Grete Stern Ringl + pit zdobył wiele nagród. Bardzo niewiele zdjęć ringl+pit przetrwało do dziś; większość tych, które wciąż istnieją, jest w posiadaniu muzeów i kolekcjonerów[12].

Rodzina[edytuj | edytuj kod]

Auerbach miała starszego brata, który zmarł, gdy był dzieckiem oraz brata Waltera, który był o 12 lat młodszy[3]. W 1936 Walter Rosenberg uzyskał wizę do Argentyny i popłynął tam, by zamieszkać z Gretą Stern, która była wówczas żoną Horacia Coppoli[3].

W czasie wojny rodzice Rosenbergów przebywali w Karlsruhe. W 1941 roku zostali wysłani przez Niemców do obozu koncentracyjnego Gurs we Francji. Po wyzwoleniu obozu w 1944 roku przez wojska amerykańskie, wrócili do Karlsruhe[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Anton Kaes, Martin Jay, Edward Dimendberg, The Weimar Republic Sourcebook, University of California Press, 1994, pp. 642–, ISBN 978-0-520-90960-1.
  2. ↑ a b c d Jules Heller, Nancy G. Heller, Jules Heller; Nancy G. HellerNorth American Women Artists of the Twentieth Century: A Biographical Dictionary. Routledge., 2013, pp. 37–, ISBN 978-1-135-63882-5.
  3. ↑ a b c d e f g h i j k l m n o p q „Ellen Auerbach | Jewish Women’s Archive”., jwa.org. Retrieved, 2016.
  4. ↑ a b c d e Am, a Hopkinson, Ellen Auerbach, The Guardian, 2016, ISSN 0261-3077.
  5. ↑ Gary Roth, Marxism in a Lost Century: A Biography of Paul Mattick, BRILL, 2014, pp. 178–, ISBN 978-90-04-28226-1.
  6. ↑ a b c Abigail Foerstner, Ellen Auerbach Reminisces On A Lifetime Of Multifaceted Art, Chicago Tribune, 1990.
  7. ↑ a b c Ellen Auerbach, Telegraph.co.uk, 2016.
  8. ↑ „MoMA Presents „From Bauhaus to Buenos Aires: Grete Stern and Horacio Coppola”, „Fine Books Magazine”, 2015.
  9. ↑ Susan V. Ingram, Katrina Sark, Berliner Chic: A Locational History of Berlin Fashion, Intellect Books, 2011, pp. 100–, ISBN 978-1-84150-369-1.
  10. ↑ Mary Warner Marien, Photography: A Cultural History, Laurence King Publishing, 2006, pp. 264–, ISBN 978-1-85669-493-3.
  11. ↑ Original, Savvy, Fearless, and Female, „American Photo”, Vol. IX no. 2, 1998, pp. 65–, ISSN 1046-8986.
  12. ↑ a b c d Andy Grundberg, Ellen Auerbach Dies at 98; Avant-Garde Photographer, „The New York Times”, 2004.
  13. ↑ Susan V. Ingram, Katrina Sark, Berliner Chic: A Locational History of Berlin Fashion, Intellect Books, 2011, pp. 100–, ISBN 978-1-84150-369-1.
  14. ↑ a b Lynne Warren, Encyclopedia of Twentieth-Century Photography, t. 3-Volume Set, Routledge, 2005, pp. 84–, ISBN 978-1-135-20536-2.
  15. ↑ Joan Marter i inni, Women of Abstract Expressionism, Yale University Press, 2016, pp. 31–, ISBN 978-0-300-20842-9.
  16. ↑ Bridget Fowler, The Obituary as Collective Memory, Routledge, 2007, pp. 207–, ISBN 978-1-134-21802-8.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Baumann, mit Beitr. von Ute Eskildsen ... sowie einem Interview von Susanne (1998). Berlin, Tel Aviv, London, New York: [anläßlich der gleichnamigenAusstellung in der Akademie der Küns te, Berlin (17.5. bis 7.7.1998)] (English-German ed.). Munich: Prestel. ISBN 3-7913-1972-8.
  • Rosenblum, Naomi (2014). A History of Women Photographers (Third ed.). Abbeville, New York. p. 432. ISBN 978-0-7892-1224-5.

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Ellen_Auerbach&oldid=71057622”