Emin Duraku

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Emin Duraku
Ilustracja
Wizerunek Emina Duraku na jugosłowiańskim znaczku pocztowym z 1973 r.
Data i miejsce urodzenia

1917
Gjakova

Data i miejsce śmierci

5 grudnia 1942
Prizren

Przyczyna śmierci

obrażenia ciała

Zawód, zajęcie

polityk, działacz w ruchu oporu

Narodowość

albańska

Odznaczenia
Bohater Albanii
Order Bohatera Narodowego (Jugosławia) Order Bohatera Narodowego (Jugosławia)
Multimedia w Wikimedia Commons

Emin Duraku (ur. 1917 w Gjakovej, zm. 5 grudnia 1942[1] w Prizrenie[2]) – albański działacz antyfaszystowski, bohater narodowy Jugosławii i Albanii[3]. Organizował walki partyzanckie w Kosowie i współpracował z jugosłowiańskim ruchem oporu[1]. W Gjakovej za jego inicjatywą powstał komitet partyzancki, któremu później przewodził[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W roku 1932, bez wiedzy rodziców, nielegalnie opuścił będące częścią Jugosławii Kosowo i wyjechał do Albanii, by się uczyć ojczystego dla niego języka albańskiego[4]. Początkowo uczył się w gimnazjum w Tiranie, jednak w 1935 r. został z niego wydalony za działalność rewolucyjną[4]. Następnie przeniósł się do Szkodry, gdzie kontynuował naukę i swoją działalność[4].

W 1938 roku został aresztowany za działalność antypaństwową[3]. 10 lutego 1939 r. został skazany za to na 3 lata pozbawienia wolności, jednak gdy Albania znalazła się w kwietniu pod włoskim protektoratem, dzięki decyzji wicekróla Francesco Jacomoniego, został zwolniony z więzienia[3] (jest jednak inna wersja zdarzeń, według której Duraku miał uciec z więzienia[4]).

29 listopada 1939 roku został ponownie aresztowany, tym razem przez Włochów i za udział w lokalnym proteście przeciwko włoskiej okupacji. Został za karę internowany na wyspie Ventotene[4]. W tym czasie codziennie uczył się literatury marksistowskiej[4].

W roku 1941 Duraku został objęty amnestią, co pozwoliło mu wrócić do Albanii[4]. Przybył do Tirany w celu nawiązania kontaktu z kierownictwem Komunistycznej Partii Albanii[4]. Tam poznał Miladina Popovicia, który polecił mu działalność partyjną w Gjakovej[4]. Zaangażował się tam w działalność polityczną; działał w lokalnych samorządach i na początku 1942 roku został mianowany nowo powstałego Komitetu Ludowo-Wyzwoleńczego[4]. Jedno z posiedzeń miało miejsce we wsi Staro Gracko (serb. Старо Грацко), jednak Duraku przebywał tu nielegalnie[4]. Został wydany władzom żandarmom włoskim i albańskim prawdopodobnie przez jednego z mieszkańców tej wsi[4]. 28 listopada oddziały włoskie i albańskie otoczyły dom, w którym przebywał. Podczas ucieczki został ranny i przetransportowany do szpitala w Prizrenie, gdzie zmarł na skutek odniesionych przez niego obrażeń[2][1][4][5].

Upamiętnienia[edytuj | edytuj kod]

Na przełomie lat 1942/1943 utworzono jeden z kosowskich oddziałów partyzanckich nazwanych imieniem Emina Duraku[6][4].

Za działalność partyzancką został nagrodzony tytułem bohatera narodowego Jugosławii oraz Albanii. Jugosłowiański reżim komunistyczny często nazywał go partyzantem albańskim, ale walczącym po stronie jugosłowiańskiej.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d Branko Horvat: Зборник народних хероја Југославије/Zbornik narodnih heroja Jugoslavij. 1957, s. 185.
  2. ↑ a b Besim Muhadri. A është Iljaz Peka vrasës i Emin Durakut : si u helmua Emin Duraku në spitalin e Prizrenit. „Nacional”, s. 16-17, 27 III-3 IV 2011. 
  3. ↑ a b c Kastriot Dervishi: Lëvizja komuniste në vitet 1924-1944 dhe formimi i PKSH-së. Tirana: 2016, s. 160-184. ISBN 978-9928-106-38-4.
  4. ↑ a b c d e f g h i j k l m n Народни хероји Југославије/Narodni heroji Jugoslavije. 1982, s. 212-213.
  5. ↑ Slobodan Petrović: Kosovsko Pitanje. Zagrzeb: 1988, s. 332. ISBN 86-343-0310-1.
  6. ↑ Robert Elsie: Historical Dictionary of Kosova. 2004, s. 55. ISBN 978-0-8108-5309-6.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Slobodan Petrović, Зборник народних хероја Југославије/Zbornik narodnih heroja Jugoslavije (1957) COBISS 50964999
  • Народни хероји Југославије/Narodni heroji Jugoslavije, tom I. (1982) COBISS 48700167
  • Branko Horvat, Kosovsko Pitanje (1988) ISBN 86-343-0310-1
  • Robert Elsie, Historical Dictionary of Kosova (2004) ISBN 978-0-8108-5309-6
  • Kastriot Dervishi, Lëvizja komuniste në vitet 1924-1944 dhe formimi i PKSH-së (2016) ISBN 978-9928-106-38-4
Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Emin_Duraku&oldid=71799689”