Fatsja

Fatsja
	; Fatsja japońska
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	astropodobne
Rząd	selerowce
Rodzina	araliowate
Rodzaj	fatsja
	Nazwa systematyczna
	Fatsia Decaisne et Planchon; Rev. Hort. ser. 4. 3: 105. 16 Mar 1854
	Typ nomenklatoryczny
	F. japonica (Thunberg) Decaisne et Planchon
Synonimy
	Diplofatsia Nakai.;
	Diplofatsia Nakai.;
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Fatsja (Fatsia Decne. & Planch.) – rodzaj roślin z rodziny araliowatych. Obejmuje trzy gatunki z Azji Wschodniej. Rośliny te kwitną jesienią i zimą^[5], kwiaty zapylane są przez owady^[6].

Fatsja japońska (F. japonica) jest popularnie uprawiana jako roślina ozdobna^[7]. Rzadziej w uprawie spotykany jest gatunek F. polycarpa^[5]. Uprawiany jest też mieszaniec międzyrodzajowy – fatsjobluszcz lizjański ×Fatshedera lizei powstały ze skrzyżowania fatsji japońskiej z bluszczem irlandzkim H. helix subsp. hibernica^[8].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Zimozielone krzewy i małe drzewa^[4], osiągające do 5 m wysokości^[6]. Pędy grube^[6], pozbawione kolców^[4]^[6].
Liście: Pojedyncze, skórzaste, dłoniasto klapowane, z 7–11 klapami^[6], na brzegu piłkowane^[4]. U nasady z przylistkami zrośniętymi z ogonkiem liściowym, pochwiasto obejmujące łodygę^[4].
Kwiaty: Drobne, zwykle obupłciowe, rzadziej jednopłciowe, białe^[6], zebrane w szczytową wiechę lub baldach złożony, składający się z wielu baldaszków, wsparty cienkimi i szybko odpadającymi podsadkami^[4]. Rozgałęzienia kwiatostanu białe^[6]. Kielich z 5 drobnymi ząbkami lub całkiem zredukowany tylko do pierścienia^[6]. Płatków korony i pręcików jest po 5. Wolnych słupków jest 5 lub 10^[4]. Zalążnia jest dolna^[6].
Owoce: Kulistawe pestkowce^[4] czarne po dojrzeniu, zawierające 3 do 10^[6] bocznie spłaszczonych nasion^[4].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Jeden z rodzajów podrodziny Aralioideae w obrębie rodziny araliowatych Araliaceae^[2].

Wykaz gatunków^[9]

Fatsia japonica (Thunb.) Decne. & Planch. – fatsja japońska
Fatsia oligocarpella Koidz.
Fatsia polycarpa Hayata

Kwiatostan fatsji japońskiej
Owoce fatsji japońskiej
Liść F. polycarpa

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-11-11] (ang.).
↑ ^a ^b Fatsia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-11-11].
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Fatsia Decaisne & Planchon. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2019-11-11].
↑ ^a ^b Will Giles: Encyclopedia of Exotic Plants for Temperate Climates. Portland: Timber Press, 2007, s. 385-386. ISBN 978-0-88192-785-6.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 305. ISBN 0-333-73003-8.
↑ Patrick Mioulane (red.): Rośliny pokojowe. Praktyczna encyklopedia. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2009, s. 260. ISBN 978-83-7575-544-2.
↑ David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 360, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .
↑ Fatsia Decne. & Planch.. [w:] World Flora Online [on-line]. [dostęp 2019-11-11].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2019-11-11] (ang.).

[ing-3] Fatsia. [w:] Index Nominum Genericorum (ING) [on-line]. Smithsonian Institution. [dostęp 2019-11-11].

[china-4] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ Fatsia Decaisne & Planchon. [w:] Flora of China [on-line]. eFlora. Missouri Botanical Garden, St. Louis, MO & Harvard University Herbaria, Cambridge, MA.. [dostęp 2019-11-11].

[giles-5] Will Giles: Encyclopedia of Exotic Plants for Temperate Climates. Portland: Timber Press, 2007, s. 385-386. ISBN 978-0-88192-785-6.

[philips-6] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j Roger Philips, Martyn Rix: The Botanical Garden. Vol. 1. Trees and shrubs. London: Macmillan, 2002, s. 305. ISBN 0-333-73003-8.

[7] Patrick Mioulane (red.): Rośliny pokojowe. Praktyczna encyklopedia. Warszawa: Hachette Livre Polska sp. z o.o., 2009, s. 260. ISBN 978-83-7575-544-2.

[mabb-8] David J.D.J. Mabberley David J.D.J., Mabberley’s Plant-Book, Cambridge: Cambridge University Press, 2017, s. 360, DOI: 10.1017/9781316335581, ISBN 978-1-107-11502-6, OCLC 982092200 .

[wfo-9] Fatsia Decne. & Planch.. [w:] World Flora Online [on-line]. [dostęp 2019-11-11].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]