Femme Fatale (album Britney Spears)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Femme Fatale
ilustracja
Wykonawca albumu studyjnego
Britney Spears
Wydany

25 marca 2011
(zobacz historię wydania)

Nagrywany

2009–2011

Gatunek

Pop, dance, muzyka elektroniczna

Długość

44:02

Wydawnictwo

Jive, Sony[1]

Producent

Ammo, Billboard, Benny Blanco, Bloodshy, Dr. Luke, Dream Machine, Fraser T Smith, J-MIKE, Henrik Jonback, Magnus, Max Martin, Shellback, will.i.am, Emily Wright (producent wokalny)[2]

Oceny
Album po albumie
The Singles Collection
(2009)
Femme Fatale
(2011)
Britney Jean
(2013)
Single z albumu Femme Fatale
  1. Hold It Against Me
    Wydany: 11 stycznia 2011
  2. Till the World Ends
    Wydany: 4 marca 2011
  3. I Wanna Go
    Wydany: 14 czerwca 2011
  4. Criminal
    Wydany: 10 października 2011

Femme Fatale – siódmy album studyjny amerykańskiej piosenkarki Britney Spears.

Został on wydany 25 marca 2011 roku, a trzy dni później w Polsce. Był nagrywany między 2009 a 2011, a największy wkład w jego produkcji mieli Dr. Luke i Max Martin. Stylistyka albumu była opisywana jako niepodobna do wcześniejszych dokonań Spears[22]. Na płycie dominują style takie jak pop-rock, pop i dance[2].

Femme Fatale spotkał się z pozytywnymi recenzjami krytyków, którzy często porównywali go do albumu Blackout (2007). Oprócz tego, płyta spotkała się z sukcesem komercyjnym, w większości krajów plasując się w pierwszej dziesiątce lokalnej listy sprzedaży. W kilku z nich (m.in. w USA, Australii i Kanadzie) krążek dotarł do pierwszego miejsca notowania, natomiast w Polsce do siedemnastego. W czerwcu 2011 rozpocznie się światowa trasa koncertowa promująca album, Femme Fatale Tour. Do tej pory płytę promowano trzema singlami; pierwszy z nich, "Hold It Against Me", był numerem jeden m.in. w Stanach i Kanadzie[23], z kolei drugi, "Till the World Ends", znalazł się na trzecim miejscu listy Billboard Hot 100[24]. Na trzeci singel został wybrany utwór "I Wanna Go", do którego pod koniec maja został nakręcony teledysk. Britney, po minionej gali MTV Video Music Awards 2011 gdzie Fani i Gwiazdy złożyli jej hołd, udzieliła specjalnego wywiadu dla MTV, w którym oznajmiła, iż była bardzo zafascynowana występem. Wyznała także, że 4 singlem z płyty będzie piosenka "Criminal".

Geneza[edytuj | edytuj kod]

W rozmowie z Rap Up, odbytej w czerwcu 2010, Danja potwierdził swój udział w pre-produkcji siódmego albumu Spears[25]. W sierpniu tego samego roku Darkchild powiedział stronie Ustream: „Fani Britney powinni być za parę tygodni bardzo zadowoleni”, mając na myśli nową muzykę. Zostało to zdementowane przez menadżera artystki, Adama Lebera, który powiedział: „Obecnie żadnych nowości muzycznych... Jesteście wprowadzani w błąd (...). Pracujący nad nową płytą Brit nic o niej nie mówią”[26]. Później, w rozmowie z Entertainment Weekly, Leber nazwał brzmienie albumu „progresywnym” i „nowym w stosunku do wcześniejszych nagrań [Spears]”[27]. W listopadzie Dr. Luke potwierdził, że wraz z Maxem Martinemproducentami wykonawczymi albumu[28]. 12 listopada Britney napisała na Twitterze, że nagrała z nimi „potwora”[29].

2 grudnia 2010 roku, czyli w dniu swoich 29. urodzin, Spears podziękowała fanom za życzenia i napisała: „Już prawie skończyłam prace nad nowym albumem, który ukaże się w marcu. Jestem w nim zakochana!”[30]. 14 stycznia 2011, w wywiadzie z MTV News, Danja skomentował, że prace nadal trwają, a twórcy płyty w trakcie spotkania w 2010 „chcieli, by brzmienie nawiązywało do stylistyki urban, było efektowne, niezbyt taneczne, ale jednak podobne [do dance'u]”[31]. 2 lutego Luke powiedział w wywiadzie do czasopisma "Rolling Stone", że ostateczna lista utworów nie została jeszcze ustalona[32]. Tego samego dnia Spears potwierdziła tytuł albumu, Femme Fatale, i udostępniła jego okładkę, jak również oświadczenie:

Przez ostatnie dwa lata włożyłam w ten album całe swoje serce i duszę. Włożyłam w niego wszystko, co mam. Ta płyta jest dla was, moich fanów, którzy zawsze mnie wspierali i trzymali się mnie na każdym kroku. Kocham was wszystkich! Seksowna i mocna. Niebezpieczna i tajemnicza. Spokojna i śmiała! FEMME FATALE.

Nagrywanie[edytuj | edytuj kod]

W wywiadzie z magazynem V Spears powiedziała, że pracowała nad Femme Fatale dwa lata[34]. Piosenkarka chciała, by album brzmiał „świeżo (...) i był przeznaczony do zabawy w klubie lub słuchania w drodze na imprezę w samochodzie, w celu podniecenia cię, ale by był również czymś zupełnie innym w stosunku do tego, co nagrywałam do tej pory”. Oprócz tego powiedziała, że chciała, by album ten był różny w porównaniu z jej poprzednim, Circus (2008) i całościowo spójny[35]. Po napisaniu piosenki "Hold It Against Me" przez Luke'a i Martina, mężczyźni chcieli zaoferować ją wokalistce Katy Perry, ale stwierdzili, że jest ona zupełnie nie w jej stylu. Kontynuowali pracę nad utworem z Billboardem, a przed zaprezentowaniem go Spears Luke chciał „upewnić się, że jest on zupełnie inny niż jej wcześniejsze nagrania”[32]. Darkchild powiedział, że Spears współpracując z nim była bardzo praktyczna i miała dla niego wiele propozycji[36]. Później dodał, że wyprodukował dwie piosenki na płytę, w tym jedną z gościnnym udziałem Travisa Barkera, która „brzmiała rockowo i nieszablonowo, wykraczając poza normy moje i [Britney]”[37].

8 lutego 2011 roku Spears napisała na Twitterze, że jest właśnie w studiu z will.i.am, a on później opisał ich kolaborację nad utworem "Big Fat Bass" jako „potwora. [Piosenka] jest nikczemna, masywna, ostra, na zupełnie nowym poziomie (...). [Britney] śpiewa w niej niezwykle świeżo. Dzisiejsza [muzyka] potrzebuje czegoś takiego”[38]. Spears wypowiedziała się później, że jest fanką Black Eyed Peas (zespołu, w którym will.i.am występuje) i chętnie współpracowałaby z nim ponownie w przyszłości[35]. Sabi, czyli debiutującą piosenkarkę śpiewającą gościnnie w "(Drop Dead) Beautiful" poznała dzięki swoim przyjaciołom[35]. Oprócz tego, William Orbit wraz z Klasem Åhlunddem stworzyli dla Britney jedną piosenkę na album, która ostatecznie się na nim nie znalazła[38]. Na początku lutego Luke wypowiedział się w wywiadzie do "Rolling Stone" na temat stylistyki albumu i powiedział, że oficjalna lista utworów nie została jeszcze ustalona; „Jesteśmy jeszcze w trakcie prac (...). Pracujemy z mnóstwem producentów i staramy się wraz z A&R, wytwórnią i managementem Britney stworzyć coś spójnego”[32].

Stylistyka[edytuj | edytuj kod]

10 lutego Spears opisała stylistykę Femme Fatale jako „nastrojowy, ostry pop z MNÓSTWEM energii”, pisząc też o „kilku spokojniejszych [utworach], które można by nazwać balladami”[39]. W wywiadzie z V powiedziała: „Chciałam zrobić dziką, taneczną płytę, na której każda piosenka wprowadza w chęć ruszania ciałem na różne sposoby. Tego właśnie chcę słuchając muzyki. Ten album jest przeznaczony do zabawy w klubie lub słuchania przed rozpoczęciem imprezy. To zdecydowanie moje najostrzejsze i najdojrzalsze brzmienie (...). Na płycie są utwory, które brzmią zupełnie inaczej niż wszystko inne i są rewolucyjne, choć wierzę, że album ten wyraża to, gdzie właśnie jestem i jest ewolucją tego, kim jestem (...). Myślę, że Femme Fatale mówi sam za siebie (...). Wydaje mi się, iż jest to mój najlepszy album. Nie ma już nic do dopowiedzenia. Pozwolę, by to muzyka mówiła za mnie”[34]. Krytycy zwracali uwagę na dominację stylów takich jak electropop i dance-pop na owym albumie.

Single[edytuj | edytuj kod]

  • "Hold It Against Me" – został wydany jako pierwszy singel z albumu 11 stycznia 2011 roku. Teledysk do utworu miał premierę 17 lutego 2011 roku na kanale MTV. Teledysk ukazuje Spears jako cudzoziemkę, która znajduje sławę na Ziemi, ale staje się nią przytłoczona, więc się rozpada. "Hold It Against Me" stał się czwartym singlem numer jeden na liście Billboard Hot 100. Piosenka stała się numerem jeden w sześciu innych krajach i znalazła się w pierwszej dziesiątce w ponad dwunastu krajach na całym świecie.
  • "Till the World Ends" – został wydany jako drugi singiel. Piosenka miała swoją premierę na audycji radiowej On Air With Ryan Seacrest. Piosenka otrzymała pozytywne recenzje od krytyków. Teledysk do "Till The World Ends" został wydany w dniu 6 kwietnia 2011 roku na VEVO i ukazuje Spears na podziemnym dance party. "Till The World Ends" znajduje się na czele list przebojów w Polsce i Korei Południowej, natomiast znalazł się w pierwszej dziesiątce w USA, Australii, Kanadzie i dziewięciu innych krajach. Piosenka stała się również największym radiowym hitem Spears w Stanach Zjednoczonych.
  • "I Wanna Go" – został wydany jako trzeci singiel 13 maja 2011 roku. Utwór otrzymał w większości pozytywne recenzje od krytyków. Teledysk do "I Wanna Go" miał premierę w dniu 22 czerwca 2011 r. Przedstawia on Spears, która zaczyna marzyć na konferencji prasowej o tym, aby sprzeciwiła się fotografom. "I Wanna Go" do tej pory osiągnął znalazł się na pozycji pierwszej w Korei Południowej, pozycji ósmej w Kanadzie, siódmej w Stanach Zjednoczonych, a także znalazł się w pierwszej czterdziestce w Nowej Zelandii, Francji, Danii i Australii. Gdy "I Wanna Go" osiągnął numer siedem w USA, album Femme Fatale się pierwszym albumem Spears, z którego wydano trzy pierwszej single, które znalazły się w pierwszej dziesiątce hitów.
  • "Criminal" - został ogłoszony jako czwarty singel z albumu po 2011 MTV Video Music Awards 28 sierpnia 2011 roku. W sierpniu 2011 roku na Facebooku, Spears zamieściła ankietę, w której poprosiła fanów o wybranie czwartego singla z płyty Femme Fatale. Do wyboru były piosenki "Criminal", "(Drop Dead) Beautiful" i "Inside Out". "Criminal" wygrał ankietę z przewagą 39.160 głosów. Wyniki zostały opublikowane 30 września 2011 roku. Teledysk do piosenki został nakręcony w Stoke Newington; w jednej z dzielnic Londynu.

Lista utworów[edytuj | edytuj kod]

# Tytuł Autorzy Produkcja Czas
1. "Till the World Ends" Alexander Kronlund, Kesha, Dr. Luke, Max Martin Dr. Luke, Martin, Billboard 3:57
2. "Hold It Against Me" Dr. Luke, Martin, Mathieu Jomphe, Bonnie McKee Dr. Luke, Martin, Billboard 3:49
3. "Inside Out" Dr. Luke, Martin, Jomphe, McKee Dr. Luke, Martin, Billboard 3:38
4. "I Wanna Go" Martin, Savan Kotecha, Karl Schuster Martin, Shellback 3:30
5. "How I Roll" Bloodshy & Avant, Henrik Jonback, Magnus Lidehäll, Nicole Morier, McKee Bloodshy, Jonback, Magnus 3:36
6. "(Drop Dead) Beautiful" (featuring Sabi) Ester Dean, Jeremy Coleman, Jomphe, Benjamin Levin, Ammo Benny Blanco, Ammo, JMIKE, Billboard 3:36
7. "Seal It with a Kiss" Martin, Henry Walter, Dr. Luke, McKee Dr. Luke, Martin, Dream Machine 3:26
8. "Big Fat Bass" (featuring will.i.am) will.i.am will.i.am 4:44
9. "Trouble 4 Me" Heather Bright, Fraser T. Smith, Livvi Franc Smith 3:19
10. "Trip 2 Yr Heart" Karlsson, Jonback, Lidehäll, Winnberg, Morier, Sophie Stern Bloodshy, Jonback, Magnus 3:33
11. "Gasoline" Emily Wright, Martin, Dr. Luke, McKee, Levin, Claude Kelly Dr. Luke, Benny Blanco 3:08
12. "Criminal" Tiffany Amber, Martin, Schuster Martin, Shellback 3:45
EDYCJA SPECJALNA
13. "Up n' Down" Martin, Kotecha, Schuster Martin, Shellback, Oligee 3:42
14. "He About 2 Lose Me" Rodney Jerkins, Ina Wroldsen Darkchild 3:48
15. "Selfish" Stargate, Sandy Wilhelm, Dean, Traci Hale Stargate, Sandy Vee 3:43
16. "Don't Keep Me Waiting" Jerkins, Thomas Lumpkins, Michaela Shiloh Darkchild 3:21
JAPOŃSKA EDYCJA SPECJALNA[40]
17. "Scary" Britney Spears, Smith, Kasia Livingston Smith

Źródło:[41][42]

Sprzedaż[edytuj | edytuj kod]

Państwo Notowanie (2011) Pozycja Sprzedaż albumu Certyfikat
Brazylia Brazylia Brazilian Albums Chart 1 50,000+ Złota Płyta[43]
Kanada Kanada Top 100 Albums in Canada 1 80,000+ Platynowa Płyta[44]
Meksyk Meksyk Mexican Top 100 Albums Chart 1 30,000+ Złota Płyta
Stany Zjednoczone Stany Zjednoczone U.S. Billboard 200 1 1.000.000+ Platynowa Płyta[45]
Australia Australia Australian ARIA Albums Chart 1 35,000+ Złota Płyta[46]
Rosja Rosja IFPI Rusia 1 10,000+ Złota Płyta[potrzebny przypis]
Francja Francja France Albums Chart 4 50,000+ Złota Płyta[43]
Czechy Czechy Czech Republic Albums Chart 5 3,000+ Złota Płyta
Wielka Brytania Wielka Brytania UK Top Albums 8 100,000+ Złota Płyta
Świat United World Chart[47] 2[48] 2,000,000+

Personel[edytuj | edytuj kod]

  • Tiffany Amber — kompozycje
  • Ammo — instrumentarium, produkcja, programowanie, wokale wspierające
  • Beatriz Artola — Inżynieria dźwięku
  • Stacey Barnett — wokale wspierające
  • Billboard — instrumentarium, produkcja, programowanie
  • Benny Blanco — instrumentarium, produkcja, programowanie, wokale wspierające
  • Sophia Block — wokale wspierające
  • Christian Karlsson — instrumentarium, produkcja, programowanie, produkcja wokalu
  • Heather Bright — kompozycje, wokale wspierające
  • Jeremy Coleman — kompozycje
  • Joshua Coleman — kompozycje
  • Tom Coyne — mastering
  • Esther Dean — kompozycje, wokale wspierające
  • Megan Dennis — koordynacja produkcji
  • DJ Ammo — programowanie perkusji, syntezatory
  • Dr. Luke — produkcja wykonawcza, instrumentarium, produkcja, programowanie, wokale wspierające
  • Dream Machine — instrumentarium, produkcja, programowanie
  • Dylan Dresdow — miksowanie
  • Eric Eylands — asystencja inżynieria dźwięku
  • Ashton Foster — wokale wspierające
  • Livvi Franc — kompozycje, wokale wspierające
  • Fraser T. Smith — kompozycje, programowanie perkusji, instrumenty klawiszowe, produkcja
  • Serban Ghenea — miksowanie
  • Clint Gibbs — koordynacja produkcji
  • Aniela Gottwald — asystencja
  • Tatiana Gottwald — asystencja
  • Venza Gottwald — asystencja
  • John Hanes — inżynieria dźwięku, miksowanie
  • Jeri Heiden — dyrekcja artystyczna
  • Jacob Kasher Hindlin — kompozycje
  • Sam Holland — inżynieria dźwięku, wokale wspierające
  • J-MIKE — instrumentarium, produkcja, programowanie, wokale wspierające
  • Cri$tyle Johnson — wokale wspierające
  • Mathieu Jomphe — kompozycje
  • Henrik Jonback — kompozycje, instrumentarium, produkcja, programowanie, produkcja wokalu
  • Claude Kelly — kompozycje, wokale wspierające
  • Padraic Kerin — inżynieria dźwięku
  • Savan Kotecha — kompozycje
  • Alexander Kronlund — kompozycje, instrumentarium, programowanie
  • Adam Leber — A&R
  • Benjamin Levin — kompozycje
  • Jeremy "J Boogs" Levin — asystencja
  • Magnus Lidehäll — kompozycje
  • Magnus — instrumentarium, produkcja, programowanie, produkcja wokalu
  • Myah Marie — wokale wspierające
  • Max Martin — kompozycje, inżynieria dźwięku, produkcja wykonawcza, instrumentarium, instrumenty klawiszowe, produkcja, programowanie, wokale wspierające
  • Bonnie McKee — kompozycje, wokale wspierające
  • Nicole Morier — kompozycje, wokale wspierające
  • Jackie Murphy — dyrekcja kreatywna
  • Rob Murray — asystencja
  • Chris "Tek" O'Ryan — inżynieria dźwięku
  • Chau Phan — wokale wspierające
  • Irene Richter — koordynacja produkcji
  • Tim Roberts — asystencja inżynieria dźwięku, asystencja miksowania
  • Patrizia Rogosch — wokale wspierające
  • Larry Rudolph — A&R
  • Kesha Sebert — kompozycje
  • Sheelback — inżynieria dźwięku, gitary, instrumenty klawiszowe, produkcja
  • Shellback — bas, kompozycje, inżynieria dźwięku, gitary, instrumenty klawiszowe, produkcja
  • Nick Steinhardt — dyrekcja artystyczna, projektowanie
  • Sophie Stern — kompozycje
  • Ryan Supple — produkcja zdjęć
  • Peter Thea — A&R
  • Dave Thomas — stylista
  • Henry Walter — kompozycje
  • will.i.am — kompozycje, programowanie perkusji, inżynieria dźwięku, pianino, produkcja, syntezatory
  • Pontus Winnberg — kompozycje
  • Emily Wright — kompozycje, inżynieria dźwięku, produkcja wokalu

Źródło:[49]

Notowania[edytuj | edytuj kod]

Lista Najwyższa pozycja
Argentina Albums Chart 2
Australian Albums Chart 1
Austrian Albums Chart 10
Belgian Album Chart (Flanders) 8
Belgian Album Chart (Wallonia) 5
Brazilian Albums Chart 1
Canadian Albums Chart 1
Czech Republic Albums Chart 5
Danish Albums Chart 8
Dutch Albums Chart 7
Finnish Albums Chart 7
France Albums Chart 4
German Albums Chart 10
Greek Albums Chart 4
Hungarian Albums Chart 6
Irish Albums Chart 4
Italian Albums Chart 4
Billboard Japanese Albums Chart 9
Oricon Albums Chart 8
Mexican Albums Chart 1
New Zealand Albums Chart 3
Norwegian Albums Chart 3
Polish Albums Chart 17
Portuguese Albums Chart 4
[Russian Albums Chart 1
Scotland Albums Chart 10
South Korean Albums Chart 1
Spanish Albums Chart 4
Swedish Albums Chart 5
Swiss Albums Chart 2
UK Albums Chart 8
US Billboard 200 1

Historia wydania[edytuj | edytuj kod]

Kraj Data Format Wytwórnia Edycje
Holandia 25 marca 2011 CD Sony Music Deluxe
Dania Standardowa, Deluxe (z próbką perfum)
Norwegia Deluxe
Australia
Szwecja
Niemcy Standard, Deluxe
Grecja 28 marca 2011 CD, digital download
Hongkong CD Deluxe
Meksyk Deluxe
Nowa Zelandia Standardowa, Deluxe, Digipak
Polska Eco, Standardowa, Deluxe
RPA Deluxe
Wielka Brytania RCA Records Deluxe (z próbką perfum)
Brazylia Digital download Sony Music Standardowa, Deluxe
USA 29 marca 2011 CD, digital download Jive Records Standardowa, Deluxe
Brazylia CD Sony Music Standardowa
Filipiny Deluxe
Malezja
Tajwan
Finlandia 30 marca 2011
Tajlandia 31 marca 2011 Standardowa (Jewel Case wraz z plakatem)
Japonia 6 kwietnia 2011 Deluxe
USA 22 kwietnia 2011 Jive Records Premium Fan
27 czerwca 2011 Deluxe (Jewel case)
Brazylia 18 lipca 2011 Sony Music

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. Dotyczy wersji Deluxe Edition.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Britney Spears – Femme Fatale. Discogs. [dostęp 2023-11-28]. (ang.).
  2. a b c Stephen Thomas Erlewine: Femme Fatale – Britney Spears. AllMusic. [dostęp 2022-02-03]. (ang.).
  3. Britney Spears – Femme Fatale. Album of the Year. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  4. AnyDecentMusic?: Britney Spears: Femme Fatale. AnyDecentMusic?. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  5. Metacritic: Femme Fatale by Britney Spears. Metacritic. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  6. Genevieve Koski: Britney Spears: Femme Fatale. The A.V. Club. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  7. Robert Christgau: Britney Spears. robertchristgau.com. [dostęp 2023-11-18]. (ang.).
  8. Alex Young: Album Review: Britney Spears – Femme Fatale. Consequence of Sound. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  9. Robert Leedham: Various: Britney Spears – Femme Fatale (Jive). Drowned in Sound. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  10. Adam Markovitz: Femme Fatale. Entertainment Weekly. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  11. John Aizlewood: CDs of the week: Britney Spears and James Vincent McMorrow. thisislondon.co.uk. [dostęp 2023-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-05)]. (ang.).
  12. Alexis Petridis: Britney Spears: Femme Fatale - review. The Guardian. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  13. Andy Gill: Album: Britney Spears, Femme Fatale (Jive). The Independent. [dostęp 2023-11-28]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-26)]. (ang.).
  14. John Murphy: Britney Spears – Femme Fatale. musicOMH. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  15. Evan Sawdey: Britney Spears: Femme Fatale. PopMatters. [dostęp 2023-11-28]. (ang.).
  16. Jody Rosen: Femme Fatale. Rolling Stone. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  17. Sal Cinquemani: Review: Britney Spears, Femme Fatale. Slant Magazine. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  18. Caryn Ganz: Britney Spears, Femme Fatale'. Spin. [dostęp 2023-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-02)]. (ang.).
  19. Rudy K.: Britney Spears – Femme Fatale. Sputnikmusic. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  20. Bernard Zuel: Femme Fatale. The Sydney Morning Herald. [dostęp 2023-11-27]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-04-05)]. (ang.).
  21. Tom Gockelen Kozlowski: Britney Spears: Femme Fatale, CD review. The Telegraph. [dostęp 2023-11-27]. (ang.).
  22. Benjamin Svetkey: Britney Spears: On Her Way Back to the Top?. [w:] Entertainment Weekly [on-line]. Time Warner, 1 października, 2010. [dostęp 2010-12-30].
  23. Gary Trust: Britney Spears' 'Hold It Against Me' Debuts Atop Hot 100. [w:] Billboard [on-line]. Prometheus Global Media, 19 stycznia, 2011. [dostęp 2011-01-19].
  24. Gary Trust: Katy Perry Takes Third Week Atop Hot 100 with Airplay Boost. Billboard.com, 13 kwietnia 2011. [dostęp 2011-04-13].
  25. Jocelyn Vena: Britney Spears To Release New Music Very Soon, Producer Teases. MTV, 2 sierpnia, 2010. [dostęp 2010-12-30].
  26. Jocelyn Vena: Britney Spears' Manager Clears Up Rumors About New Music. MTV. MTV Networks, 4 sierpnia 2010. [dostęp 2010-12-30].
  27. Benjamin Svetkey: Britney Spears: On Her Way Back to the Top?. [w:] Entertainment Weekly [on-line]. Time Warner, 1 października 2010. [dostęp 2010-12-30].
  28. James Dinh: Britney Spears Producer Dr. Luke Calls Singer 'An Amazing Vehicle'. MTV. MTV Networks, 1 listopada, 2010. [dostęp 2010-12-30].
  29. Jocelyn Vena: It's Britney Spears' Birthday! A Look At What's Next For Her. MTV, MTV Networks, 2 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-30].
  30. Jocelyn Vena: Britney Spears To Release Next Album In March. MTV, MTV Networks, 2 grudnia 2010. [dostęp 2010-12-30].
  31. Jocelyn Vena, Matt Elias: Britney Spears Going For A More 'Urban' Sound, Danja Reveals. MTV, MTV Networks, 14 stycznia 2011. [dostęp 2011-01-18].
  32. a b c Steve Knopper: Exclusive: Britney Spears' Producer Dr. Luke Reveals 'Femme Fatale' Details. [w:] Rolling Stone [on-line]. Jann Wenner, 2 lutego 2011. [dostęp 2011-02-02].
  33. Mayer Nissim: Britney Spears reveals album title. Digital Spy, 2 lutego, 2011. [dostęp 2011-02-02].
  34. a b Mr. V: V Magazine / Britney Forever. [w:] V [on-line]. Visionaire, 1 marca, 2011. [dostęp 2011-03-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2011-03-10)].
  35. a b c Steve Knopper: Britney Spears On Her New Album, Her Favorite Music and Working With will.i.am. [w:] Rolling Stone [on-line]. Jann Wenner, 17 lutego, 2011. [dostęp 2011-02-17].
  36. Jocelyn Vena: Britney Spears 'Very Hands-On' For Femme Fatale, Rodney Jerkins Says. MTV, 28 lutego, 2011. [dostęp 2011-03-04].
  37. James Montgomery: Britney Spears Works With Travis Barker For Femme Fatale. MTV, 28 lutego, 2011. [dostęp 2011-03-04].
  38. a b James Montgomery: Britney Spears Collabo Is 'A Monster,' will.i.am Says. MTV, 9 lutego, 2011. [dostęp 2011-03-04].
  39. Jocelyn Vena: Britney Spears Talks Lady Gaga, New Album During Twitter Chat. MTV, 10 lutego, 2011. [dostęp 2011-02-13].
  40. Sony Music Online Japan : ブリトニー・スピアーズ : ファム・ファタール. Sony Music Online Japan, 3 marca, 2011. [dostęp 2011-03-04].
  41. Cassie Reporter: Press Release: New Song 'Till the World Ends' & Femme Fatale Tracklisting. BritneySpears.com, 3 marca 2011. [dostęp 2011-03-03]. [zarchiwizowane z tego adresu (8 marca 2011)].
  42. (2011) Książeczka dołączana do albumu Femme Fatale [booklet]. Jive (numer katalogowy: 88697 85333 2).
  43. a b Francja,UK,Meksyk,Czechy,Brazylia sprzedaż
  44. Kanada Platynowa płyta
  45. USA - Platynowa płyta
  46. Złota Płyta - Australia
  47. Podsumowanie sprzedaży albumów 2011 roku
  48. 2miejsce na United World Chart
  49. Femme Fatale – Credits. [w:] AllMusic [on-line]. Rovi Corporation. [dostęp 2011-03-25].