Franciszek Grzegorz Lubomirski
 Portret autorstwa nieznanego artysty | |
 Herb Lubomirskich używany też przez przedstawicieli rodziny. Alternatywne nazwy Druszyna, Szreniawa bez Krzyża, Corrulus, Curvatura, Krzywaśnic, Krzywaśny | |
| Rodzina | |
|---|---|
| Data urodzenia | |
| Data śmierci | |
| Ojciec | |
| Matka | |
| Żona |
Agata Lubomirska z d. Mossakowska |
| Dzieci |
Pelagia Lubomirska (1788 –1829) |
| Odznaczenia | |
| |
Franciszek Grzegorz Lubomirski (ur. 1752, zm. 1812) – syn Jerzego Ignacego Lubomirskiego i Joanny Lubomirskiej (Joanny von Stein zu Juttingen); linii rzeszowsko – rozwadowskiej.
Polski książę, kawaler Orderu Św. Stanisława, szambelan cesarski, arcykomorzy wielki koronny Królestwa Galicji. Żonaty dwukrotnie; z Agatą Mossakowską (ur. 1757, zm. 1797) i Anną Dobrzańską (ur. 1773, zm. 1819)[1]. Pochowany w krypcie klasztoru franciszkanów w Rozwadowie[2].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Po bezpotomnej śmierci Teodora Hieronima, majątek i Rzeszów przeszedł w ręce Franciszka. Po pierwszym rozbiorze miasto znalazło się w granicach Austrii, władze austriackie, wprowadziły szereg zamian administracyjnych i dokonały nowego podziału szlachty. Franciszek Lubomirski, z racji urodzenia i majątku został zaliczony do magnatów i stanu panów, jako jeden z 11 książąt Galicji. Franciszek na mocy ugody z rodzeństwem i matką przejął w 1763 r. klucz rozwadowski i miżyniecki, wsie z folwarkami i wszystkimi przyległościami oraz majątek Husów z folwarkiem. Po spłaceniu długów, ciążących na dobrach rzeszowskich przejął je ostatecznie w 1783 r. Franciszek przeniósł się z zamku w Rzeszowie, do Charzewic, które stały się stałą siedzibą Lubomirskich linii rzeszowskiej[3]. Zamieszkał we dworze zbudowanym przez jego ojca, a w latach 1782–1786 wybudował na obrzeżach Charzewic, neoklasyczny, piętrowy gmach nazywany „zamkiem” lub „willą książęcą”. Jego parter zajmował zarząd rozwadowskiego dominium, zaś piętro wykorzystywała okresowo rodzina książęca[4].
W 1775 roku był członkiem loży wolnomularskiej Trzy Orły Białe[5].
Jego pierwsza żona, Agata Mossakowska herbu Jastrzębiec, w 1785 roku założyła osadę Agatówka nazwaną tak od jej imienia[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sejm Wielki [online] [dostęp 2024-03-26].
- ↑ Tajemnice rodu Lubomirskich [online], www.muzeum.stalowawola.pl [dostęp 2023-05-04].
- ↑ Zespół – Szukaj w Archiwach [online], www.szukajwarchiwach.gov.pl [dostęp 2023-05-04].
- ↑ Turystyczny szlak gniazd rodowych Lubomirskich – Stalowa Wola – Kompas Turystyczny [online], web.archive.org, 26 kwietnia 2012 [dostęp 2023-05-03] [zarchiwizowane z adresu 2012-04-26].
- ↑ Stanisław Małachowski-Łempicki, Wykaz polskich lóż wolnomularskich oraz ich członków w latach 1738–1821, w: Archiwum Komisji Historycznej, t. XIV, Kraków 1930, s. 380.
- ↑ Ks. Wilhelm Gaj – Piotrowski. s. 67.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- ks. Wilhelm Gaj – Piotrowski. Lubomirscy rodowej linii rzeszowsko- rozwadowskiej. Wyd. Muzeum Regionalne w Stalowej Woli, 2002. ISBN 83-911733-2-1, 83-911733-8-0