Loża wolnomularska

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Świątynia, miejsce afiliacji. Loża wolnomularska De Achterhoek w miejscowości Winterswijk (prowincja Geldria w Holandii).
Afiliacja Casanovy do loży w warszawskiej świątyni wolnomularskiej w przedstawieniu Casanova w Warszawie Krzysztofa Pastora, Polski Balet Narodowy, 2015

Loża wolnomularska – podstawowa jednostka organizacyjna wolnomularstwa, a także miejsce spotkań wolnomularzy. Na jej czele stoi Czcigodny Mistrz oraz grupa oficerów lożowych. Dla powołania loży potrzeba przynajmniej siedmiu mistrzów wolnomularskich oraz zgody władz obediencji.

Loża wolnomularska jest pomieszczeniem zbudowanym na planie prostokąta, zorientowanym zgodnie z głównymi kierunkami geograficznymi, z najważniejszym – Wschodem.

Loże działają w różnych obrządkach i rytach. Stowarzyszenia kilku lóż tworzą obediencję. Każda loża posiada duży stopień autonomii.

Rytualne prace loży odbywają się w wolnomularskiej świątyni. W przeciwieństwie do pomieszczenia/budowli religijnej, ta jest świecka, filozoficzna i filantropijna.

Poza samym rytuałem, istotnym elementem prac lożowych są tzw. deski, czyli referaty, które następnie są dyskutowane. W pracach lożowych bardzo ważne znaczenie ma również muzyka.

Oficerowie lożowi[edytuj | edytuj kod]

W lożach wolnomularskich wyznaczeni (bądź wybrani) masoni pełnią specyficzne funkcje zwane oficerskimi (spotyka się także określenie „urzędnik”). Wiążą się z nimi rozliczne uprawnienia i obowiązki. Różne odłamy masonerii w różny sposób określają liczbę i nazwy oficerów, choć najważniejsze urzędy są wspólne dla wszystkich obediencji. Istnienie większości stanowisk oficerskich jest uświęcone długoletnią tradycją i znajduje umocowanie w podstawowym dokumencie wolnomularskim – Konstytucji Andersona (spisana na początku XVIII wieku). Niektóre (zwłaszcza te najważniejsze) pochodzą jeszcze z czasów wolnomularstwa operatywnego (cechowego) – wzmianki o nich można spotkać w statutach z XIV i XV wieku (np. Statuty Schowe’a).

Najważniejsze są trzy urzędy: Czcigodnego Mistrza oraz dwóch Dozorców (bez obecności tych oficerów loża nie może powstać ani pracować). Są one określane jako Trzy Oficerskie Światła Loży. Stopień niżej znajdują się Mówca i Sekretarz.

  • Czcigodny Mistrz (ang. Honourable Master) – przewodniczący loży, najważniejsza postać lożowa, w większości obediencji po wyborze (tzw. instalacji) Czcigodny Mistrz wskazuje oficerów, z którymi chciałby pracować podczas swojej kadencji. Wskazanie musi jednak zostać potwierdzone przez głosowanie (zazwyczaj tajne) przeprowadzane pośród tych wolnomularzy z loży, którzy mają stopień mistrzowski
  • Dozorcy (ang. Warden, Pierwszy i Drugi, czasem nazywany Starszym i Młodszym) – oficerowie loży, którzy w hierarchii wolnomularskiej zajmują miejsce po Czcigodnym. Pierwszy Dozorca opiekuje się wolnomularzami – Kolumna Południowej, Drugi Dozorca – Kolumna Północnej. Pierwszy Dozorca jako jedyna osoba w loży może (czasowo) zastąpić Czcigodnego Mistrza
  • Mówca (ang. Speaker) – strażnik konstytucji i przepisów ogólnych, do obowiązków Mówcy należy zgłaszanie wniosków do głosowania
  • Sekretarz (ang. Secretary) – zajmuje się prowadzeniem zapisów lożowych
  • Odźwierny (ang. Tyler) – wolnomularz czuwający nad bezpieczeństwem prac loży
  • Jałmużnik (ang. Almoner) – zajmuje się zbieraniem funduszy na cele charytatywne, odpowiada przed Skarbnikiem
  • Skarbnik (ang. Treasurer) – sprawuje pieczę nad finansami loży
  • Wielki Ekspert (ang. Expert) – czuwa nad rozstrzygnięciami rytualnymi
  • Mistrz Ceremonii (ang. Master of Ceremony) – prowadzi sprawy bieżące dotyczące rytuału
  • Mistrz Harmonii (ang. Master of Harmony) – zajmuje się muzyką lożową, inicjuje śpiewy etc.

W wolnomularstwie anglosaskim spotyka się jeszcze innych oficerów – np. dziekanów (Dean).

Zasady przyjmowania do lóż[edytuj | edytuj kod]

Większość lóż przyjmuje na nowych adeptów osoby mające minimum 18–25 lat (zależnie od obediencji), które nie były karane sądownie i posiadają w swoim środowisku dobrą opinię. Tradycyjnie do loży można było być przyjętym z rekomendacji należących do niej wcześniej braci, obecnie jednak niektóre obediencje zachęcają do samodzielnego zgłaszania się do lóż. Kandydaci są jednak selekcjonowani przez mistrzów lóż, według im tylko znanych kryteriów i wiele kandydatur jest odrzucanych na wstępie lub po tzw. przesłuchaniu „pod opaską”, w trakcie którego bracia z loży mogą zadać kandydatowi dowolne pytanie.

Niektóre loże oficjalnie publikują zasady rządzące procesem aplikacji[1][2].

Kandydat do Wielkiej Loży Narodowej Polski (wolnomularstwo odłamu konserwatywnego) musi być mężczyzną i zgodnie z tradycją zadeklarować wiarę w Wielkiego Budowniczego Wszechświata. Wielki Wschód Polski(wolnomularstwo liberalne) nie wymaga od kandydatów wiary w Wielkiego Budowniczego Wszechświata, przyjmują także agnostyków i ateistów.

Zgodnie z tradycją wolnomularstwa regularnego, Wielka Loża Narodowa Polski przyjmuje do lóż wyłącznie mężczyzn. Wielki Wschód Polski i Wielki Wschód Rzeczypospolitej Polskiej są organizacjami mieszanymi, inicjującymi zarówno mężczyzn, jak i kobiety. Organizacją także mieszaną przyjmującą kobiety i mężczyzn jest Federacja Le Droit Humain, oraz wolnomularstwo ezoteryczne Memphis-Misraim. W Polsce istnieją także dwie loże żeńskie – Prometea i Gaja Aeterna, należące do Wielkiej Żeńskiej Loży Francji. Obediencja ta inicjuje wyłącznie kobiety, ale na swoich prawach przyjmuje mężczyzn z innych obediencji liberalnych.

Obraz loży[edytuj | edytuj kod]

Obraz loży – prowadzony na bieżąco spis członków loży wolnomularskiej. Dawniej określano tak też zbiór symboli masońskich na podłodze lub dywanie loży[3].

Polskie loże[edytuj | edytuj kod]

Polskie loże Wielkiej Loży Narodowej Polski[edytuj | edytuj kod]

Loże należące do Wielkiej Loży Narodowej Polski[4]:

  • Loża Matka Kopernik – Warszawa
  • Walerian Łukasiński – Warszawa
  • Przesąd Zwyciężony – Kraków
  • La France (francuskojęzyczna) – Warszawa
  • Świątynia Hymnu Jedności – Poznań
  • Eugenia Pod Ukoronowanym Lwem – Gdańsk
  • Pod Szczęśliwą Gwiazdą – Warszawa
  • Iwan Łuckiewicz (białoruskojęzyczna) – Warszawa
  • Silesia – Legnica
  • Wolność Odzyskana – Lublin
  • Emil Drach – Katowice[5]
  • Pi – Warszawa[6][7]
  • Semper In Altum – Kraków[8]
  • Enigma (anglojęzyczna) – Warszawa[9][10]

Polskie loże Wielkiego Wschodu Polski[edytuj | edytuj kod]

Polskie loże Wielkiego Wschodu Rzeczypospolitej Polskiej[edytuj | edytuj kod]

Loże należące do Wielkiego Wschodu Rzeczypospolitej Polskiej[25]:

  • Loża Nadzieja na Wsch.: Warszawy[26]
  • Loża Trzech Braci na Wsch.: WarszawyRyt Francuski Nowoczesny
  • Loża Europa na Wsch.: Warszawy
  • Loża Gwiazda Morza na Wsch.: Gdańska[27]
  • Loża Karol Marcinkowski na Wsch.: Poznania[28]
  • Loża Saule Perkons Daugava na Wsch.: Rygi
  • Loża Braterstwo nad Olzą na Wsch.: Cieszyna

Polskie loże Wielkiego Wschodu Francji[edytuj | edytuj kod]

Loże należące do Wielkiego Wschodu Francji[29]:

Polskie loże „Le Droit Humain[edytuj | edytuj kod]

Loże należące do „Le Droit Humain”[30]:

  • Loża Matka „Pierre et Marie Curie” – Warszawa
  • „Orzeł Biały” – Katowice
  • „Rencontre Fraternelle” (francuskojęzyczna) – Warszawa
  • „Konstytucja 3 Maja” – Warszawa
  • „Braterstwo pod Wawelem” – Kraków
  • „Michał Tokarzewski-Karaszewicz” – Kielce
  • „Janusz Korczak” – Łódź[31]
  • „Pod Trzema Basztami” – Poznań[31]
  • „Wanda Dynowska” – Wrocław[31]
  • Loża Doskonalenia „Spirala” – Warszawa
  • Loża Doskonalenia „Świetlisty Krąg” – Katowice
  • Kapituła „Feniks” – Warszawa
  • Areopag „Orzeł Czarny i Biały” – Warszawa

Polskie loże Rady Najwyższej RSDU[edytuj | edytuj kod]

(Wielkich Suwerennych Inspektorów Generalnych 33 i Ostatniego Stopnia Rytu Dawnego Uznanego Wolnych i Przyjętych Mularzy Polski)

  • Loża Doskonalenia „Jan Józef Lipski” – Warszawa
  • Loża Doskonalenia „Góra Wawel” – Kraków
  • Loża Doskonalenia „Miłość i Wierność” – Poznań
  • Loża Doskonalenia „Temple de Isis” (francuskojęzyczna) – Warszawa
  • Kapituła Różokrzyżowców „Tadeusz Gliwic” – Warszawa
  • Kapituła Różokrzyżowców „Andrzej Strug” – Poznań
  • Kapituła Różokrzyżowców „Jerzy Langrod” – Kraków
  • Areopag Wielkich Wybranych Kawalerów Kadosz „ORDO AB CHAO” – Warszawa
  • Konsystorz Wielkich Kawalerów Tajemnicy Królewskiej „Polonia” – Warszawa

Polskie Loże Rady Najwyższej Inspektorów Generalnych 33 i ostatniego stopnia Rytu Szkockiego Dawnego i Uznanego Wolnych i Uznanych Mularzy Polski i krajów Bałtyckich[edytuj | edytuj kod]

Loże należące do Rady Najwyższej Inspektorów Generalnych 33 i ostatniego stopnia Rytu Szkockiego Dawnego i Uznanego Wolnych i Uznanych Mularzy Polski i krajów Bałtyckich[32]:

  • Loża Doskonałości Dharma – Warszawa
  • Loża Doskonałości Wieża Babel – Warszawa

Polskie loże Wielkiej Żeńskiej Loży Francji[edytuj | edytuj kod]

  • Prometea – Warszawa[33]
  • Gaja Aeterna – Warszawa[34]
  • Budowa Loży Doskonałości Wrota Kosmosu na Wschodzie Warszawy

Polskie loże Wielkiej Loży Kultur i Duchowości (Grande Loge des Cultures et de la Spiritualité)[edytuj | edytuj kod]

Loże należące do Wielkiej Loży Kultur i Duchowości[35]:

  • Ul – Toruń
  • Erasmus Roterodamus – Ustroń
  • Jan Henryk Dąbrowski – Warszawa
  • Loża Doskonałości „Jan Szczepański” – Ustroń

Polskie loże Wielkiej Loży Francji (Grande Loge de France)[edytuj | edytuj kod]

Loże należące do Wielkiej Loży Francji[36]:

  • Fryderyk Chopin – Warszawa

Niektóre wydarzenia z działalności lóż polskich[edytuj | edytuj kod]

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. Jak zostać masonem.
  2. jak dołączyć, www.loza-kultura.pl [dostęp 2020-06-06] (pol.).
  3. Leon Chajn, Polskie wolnomularstwo 1920–1938, Warszawa: Czytelnik, 1984, s. 538.
  4. Polskie loże, Wielka Loża Narodowa Polski [dostęp 2020-10-09] (pol.).
  5. Konsekracja Loży nr. 11 „Emil Drach” na Wschodzie Katowic, wolnomularstwo.pl, 12 września 2009 [dostęp 2020-10-09] (pol.).
  6. Loża Nr 2 Walerian Łukasiński, www.facebook.com [dostęp 2020-10-09] (pol.).
  7. Loża L2 Walerian Łukasiński | LOŻE W POLSCE [dostęp 2020-10-09] (pol.).
  8. SemperInAltum, www.semperinaltum.pl [dostęp 2020-10-09].
  9. Enigma Lodge, N.15, WLNP., www.facebook.com [dostęp 2020-10-09] (pol.).
  10. Autor, Zapalenie świateł loży Enigma, wolnomularstwo.pl, 22 czerwca 2019 [dostęp 2020-10-09] (pol.).
  11. Wolność Przywrócona, Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (pol.).
  12. Strona internetowa Loży Galileusz. [dostęp 2013-03-10].
  13. Galileusz, Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (pol.).
  14. Moria, Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (pol.).
  15. Cezary Leżeński, Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (pol.).
  16. Kamil Racewicz: Loża eksperymentalna „Witelon” – 10. loża WWP. wolnomularstwo.pl, 31 marca 2012. [dostęp 2015-01-25].
  17. Witelon, Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (pol.).
  18. Wykładu o masonerii w Kielcach nie będzie. Na razie | Aszera, aszera.wordpress.com [dostęp 2019-06-05] (pol.).
  19. Atanor, Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (pol.).
  20. Zapalenie świateł Loży Abraxas pod Światłem Syriusza, Wielki Wschód Polski, 26 maja 2019 [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (pol.).
  21. Abraxas, Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-06-03] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (pol.).
  22. Universe, Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-06-03] (pol.).
  23. XXIII Konwent Wielkiego Wschodu Polski | Wielki Wschód Polski, wielkiwschod.pl [dostęp 2019-12-02].
  24. Loża Pod Sokołem i Sową w Poznaniu | Wielki Wschód Polski, wielkiwschod.pl [dostęp 2020-01-20].
  25. Wielki Wschód Rzeczypospolitej Polskiej, www.wielkiwschodrp.pl [dostęp 2020-05-26].
  26. Loża masońska Nadzieja na Wschodzie Warszawy, www.loza-nadzieja.pl [dostęp 2020-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-15].
  27. Loża wolnomularska Gwiazda Morza w Gdańsku, www.loza-gwiazdamorza.pl [dostęp 2020-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-12].
  28. Loża wolnomularska Karol Marcinkowski w Poznaniu, www.loza-marcinkowski.pl [dostęp 2020-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2020-08-06].
  29. Powitanie Loża Gabriel Narutowicz, www.gnarutowicz.org [dostęp 2020-10-09].
  30. Le droit Humain w Polsce.
  31. a b c https://www.droithumain.pl/2021/10/29/zapalenie-swiatel-trzech-nowych-loz-federacji-polskiej-le-droit-humain/
  32. Zapalono światła Loży Doskonałości Dharma, Wielki Wschód Polski [dostęp 2020-10-09] (pol.).
  33. Start, www.lozaprometea.pl [dostęp 2020-10-09].
  34. Loża Gaja Aeterna, www.lozagaja.pl [dostęp 2020-10-09].
  35. Strona główna « Grande Loge des Cultures et de la Spiritualité Polska ∴ Wielka Loża Kultur i Duchowości Polska, Grande Loge des Cultures et de la Spiritualité Polska ∴ Wielka Loża Kultur i Duchowości Polska [dostęp 2019-12-15] (pol.).
  36. Zapalenie Świateł Szanownej Loży Fryderyk Chopin pracującej pod auspicjami Wielkiej Loży Francji, Wielki Wschód Polski [dostęp 2020-10-09] (pol.).
  37. KALENDARIUM WOLNOMULARSTWA POLSKIEGO, Wielka Loża Narodowa Polski [dostęp 2020-03-09] (pol.).
  38. Historia Masonerii i Wielkiego Wschodu Polski | Wielki Wschód Polski, wielkiwschod.pl [dostęp 2020-03-09].
  39. Wolność Przywrócona | Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (ang.).
  40. Galileusz | Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (ang.).
  41. Moria | Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (ang.).
  42. Cezary Leżeński | Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (ang.).
  43. Witelon | Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (ang.).
  44. Atanor | Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-07-23] [zarchiwizowane z adresu 2019-06-03] (ang.).
  45. Loża wolnomularska Karol Marcinkowski w Poznaniu, www.loza-marcinkowski.pl [dostęp 2020-06-06].
  46. Misja i cele Wielkiego Wschodu Rzeczypospolitej Polskiej, www.wielkiwschodrp.pl [dostęp 2020-05-26] [zarchiwizowane z adresu 2020-03-28].
  47. Abraxas – Nowa loża | Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-07-23] (ang.).
  48. Zapalono światła Szanownej Loży Universe | Wielki Wschód Polski, wielkiwschod.pl [dostęp 2020-03-09].
  49. Loża Astrolabium na Wschodzie Krakowa | Wielki Wschód Polski, wielkiwschod.pl [dostęp 2020-03-09].
  50. Zapalenie świateł Szanownej Loży Synergia | Wielki Wschód Polski, wielkiwschod.pl [dostęp 2020-03-09].
  51. Zapalenie Świateł Loży Fryderyk Chopin Wielkiej Loży Francji | Wielki Wschód Polski [dostęp 2019-07-23] (ang.).
  52. Loża Pod Sokołem i Sową w Poznaniu | Wielki Wschód Polski, wielkiwschod.pl [dostęp 2020-03-09].
  53. Zapalono światła Loży Doskonałości Dharma | Wielki Wschód Polski, wielkiwschod.pl [dostęp 2020-03-09].
  54. Sprawiedliwa i Doskonała Loża Kultura na Wschodzie Warszawy, www.facebook.com [dostęp 2020-09-25] (pol.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]