Franciszek Kuropatwiński

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Franciszek Kuropatwiński (ur. 16 marca 1875 we wsi Jabłonna Lacka, zm. 25 grudnia 1958 w Gdańsku) – polski inżynier technolog, organizator przemysłu zbrojeniowego, działacz stowarzyszeniowy.

Życie[edytuj | edytuj kod]

Ukończył gimnazjum w Siedlcach[1]. Podczas nauki należał do tajnych kółek samokształceniowych[2][3]. Studiował matematykę na Uniwersytecie Warszawskim (1893-1898), gdzie uzyskał stopień kandydata. Zaangażowany w ruch studencki, w 1894 był krótko więziony za udział w manifestacjach ku czci J. Kilińskiego[1]. W latach 1898–1902 studiował w Petersburgu gdzie ukończył Wydział Mechaniczny Instytutu Technologicznego w Petersburgu (1902)[4]. W tym czasie związany był ze Związkiem Młodzieży Polskiej (Zet)[5]. Po studiach pracował w Iatach 1902-1908 najpierw jako inżynier biura technicznego R. Kolbe w Petersburgu, potem w głównych warsztatach kolei syberyjskiej w Omsku i Krasnojarsku[1]. Był głównym inżynierem abryki maszyn „J. Arkuszewski” w Łodzi (1908), a w latach 1909–1913 szefem wydziału elektrycznego Południoworosyjskiego Towarzystwa Metalurgicznego, dla którego zaprojektował i wybudował elektrownię w Kadijewce w Zagłębiu Donieckim. Potem był szefem wydziału elektrycznego Grodzieckiego Tow. Kopalni Węgla i Zakładów Przemysłowych w Grodźcu (1913-1914)[1]. Po wybuchu pierwszej wojny światowej został internowany przez Niemców (1914). Po zwolnieniu udało mu się wyjechać na Ukrainę gdzie pracował w różnych przedsiębiorstwach na koniec jako inżynier biura „Siemens-Schuckerb”, a potem główny inżynier budowy centrali elektrycznej w Józówce[1]. Należał do oddziału charkowskiego Stowarzyszenia Techników Polaków w Rosji[2].

W 1919 wrócił do kraju. Początkowo był naczelnym dyrektorem fabryki spółki „Gerlach, Pulst i Koppeh” przejętej przez państwo pod nazwą Państwowa Fabryka Karabinów(1919-1921)[1]. Za jego dyrekcji na bazie przejętego wyposażenia gdańskiej fabryki broni podjęto wstępne prace przygotowawcze do uruchomienia produkcji karabinu piechoty Mauser wz. 98[2]. W latach 1921–1928 pracował jako starszy asystent katedry mechaniki teoretycznej Wydziału Inżynierii Lądowej Politechniki Warszawskiej[1][6]. Następnie w latach 1928–1939 był inspektorem elektryczno-mechanicznym Polskiego Monopolu Solnego[1]. Od 1922 filister Polskiej Korporacji Akademickiej „Helanja” wywodzącej się z polskiej korporacji studenckiej w Petersburgu[7]. Był także długoletnim członkiem zarządu (po drugiej wojnie światowej prezesem) Stowarzyszenia Technologów Polskich, jednym ze współorganizatorów Koła Inżynierów Technologów Petersburskich przy Stowarzyszeniu Techników Polskich[1]. Opublikował Krótki zarys dziesięcioletniej działalności Koła Inżynierów Technologów Petersburskich... 1928-1938[8],

Podczas drugiej wojny światowej pracował jako wiceprezes zarządu fabryki wyrobów ceramicznych w Opocznie. Był także zaangażowany w działalność polskiego państwa podziemnego. Jako współpracownik Delegatury Rządu na Kraj był więziony przez Niemców na Pawiaku[1]. Po wojnie był w larach 1945-1948 dyrektorem papierni w Łomnicy i Dąbrownicy, następnie pracował jako inżynier Biura Odbudowy Portów w Gdańsku (1948-1950), a potem Centralnego Biura Projektów Przemysłu Rolnego i Spożywczego (1950-1958). Ufundował bibliotekę publiczną w Łazach.

Pochowany na cmentarzu Centralnym – Srebrzysko w Gdańsku (kwat. rejon I, groby rodzinne, kwat. B, nr grobu 408)[9].

Życie prywatne[edytuj | edytuj kod]

Urodził się w rodzinie ziemiańskiej, syn Józefa (zm. 1891) i Emilii z Aleksandrowiczów, wnuk powstańca listopadowego Ignacego, Jego starszym bratem był lekarz i społecznik Aleksander (1871-1941). Mąż Marii z Korabiewiczów mieli pięcioro dzieci.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g h i j Stanisław Brzozowski, Kuropatwińskl Franciszek (1875-1958), Polski Słownik Biograficzny t. 16, Wrocław-Warszawa-Kraków 1971, s. 256.
  2. ↑ a b c Józef Piłatowicz, KUROPATWIŃSKI Franciszek (1875-1958), Słownik biograficzny Południowego Podlasia i Wschodniego Mazowsza [dostęp 2023-08-10.
  3. ↑ Księga pamiątkowa siedlczan (1844-1905) wraz z pamiątkami zjazdów w r. 1920 i 1925, W. 1927, s. 15, 71, 205–61, 311 (fot.), 334.
  4. ↑ Spis Inżynierów Technologów Polaków,, [w:] Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu (w rocznicę stulecia uczelni), Warszawa 1933, s. 92.
  5. ↑ Historia życia koleżeńskiego technologów Polaków, [w:] Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu (w rocznicę stulecia uczelni), Warszawa 1933, s. 45.
  6. ↑ Politechnika Warszawska. Plan wykładów i skład osobowy w r. nauk. 1922/23, s. 41, 1923/24, s. 44; Politechnika Warszawska. Program na r. akademicki 1925/26, s. 162, 1926/27, s. 168, 1927/28, s. 175.
  7. ↑ PoIska Korporacja Akademicka „Helanja”, [w:] Księga pamiątkowa inżynierów technologów Polaków wychowańców Instytutu Technologicznego w Petersburgu (w rocznicę stulecia uczelni), Warszawa 1933, s. 82.
  8. ↑ Franciszek Kuropatwiński, Krótki zarys dziesięcioletniej działalności Koła Inżynierów Technologów Petersburskich... 1928-1938, Warszawa 1939.
  9. ↑ Franciszek Kuropatwiński – Wyszukiwarka miejsca pochówku w Gdańsku [dostęp 2023-08-10].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Franciszek_Kuropatwiński&oldid=71633048”