Gąsówka kołpaczkowata
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
gąsówka kołpaczkowata |
| Nazwa systematyczna | |
| Lepista panaeolus (Fr.) P. Karst. Bidr. Känn. Finl. Nat. Folk 32: 481 (1879) | |
.JPG)
Gąsówka kołpaczkowata (Lepista panaeolus (Fr.) P. Karst. – gatunek grzybów należący do rzędu pieczarkowców (Agaricales)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lepista, Incertae sedis, Agaricales, Agaricomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten opisany został w 1838 r. przez Friesa jako Agaricus panaeolus, obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu Karsten w 1879 r[1]. Niektóre synonimy nazwy naukowej[2]:
- Agaricus calceolus (Fr.) Fr. 1873
- Agaricus panaeolus Fr. 1838
- Gyrophila panaeolus (Fr.) Quél. 1886
- Lepista luscina var. irinoides Bohus
- Lepista panaeolus (Fr.) P. Karst. 1879, var. panaeolus
- Paxillus lepista Fr. 1838
- Rhodopaxillus lepista (Fr.) Singer 1943
- Rhodopaxillus panaeolus (Fr.) Maire 1913
- Tricholoma calceolus (Fr.) Mussat 1900
- Tricholoma panaeolus (Fr.) Quél. 1872
Nazwa polska występuje w niektórych atlasach grzybów[3].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Średnicy 4–11 cm, za młodu półkulisty z wąsko podwiniętymi brzegami, później łukowaty do płaskiego, na koniec pofalowany a nawet płatowato wykrawany. Jest mięsisty i niewodochłonny. Podczas wilgotnej pogody staje się karbowany i prześwitują mu blaszki. Powierzchnia barwy od siwawej do siwo-brązowej i brudno oszroniona. Na wierzchołku kapelusza występują brązowawe, wodniste plamki[3].
Gęste, wąskie, szeroko przyrośnięte. Początkowo są białawe, potem ciemniejsze: siwo-różowe do siwo-ochrowych[3].
Wysokość 4–8 cm, grubość 1–2 cm, walcowaty, pełny, sprężysty, pełny. Powierzchnia o barwie od białawej do blado-siwobrązowej, podłużnie włóknista, pod kapeluszem pokryta białymi kosmkami[3].
Białawy do siwobiałego, dość twardy, łamliwy. Ma słodkawy smak i mączysty zapach[3].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Gąsówka kołpaczkowata występuje w Europie i Nowej Zelandii[4]. Na terenie Polski częstość jej występowania i rozmieszczenie nie są znane, w piśmiennictwie naukowym uznawana bowiem była za synonim gąsówki szarobrązowej (Lepista luscina (Fr.) Singer)[5].
Rośnie głównie w trawie; na pastwiskach, łąkach oraz trawiastych obrzeżach lasów, szczególnie częsty jest na terenach podgórskich. Owocniki wytwarza od września do listopada[3].
Znaczenie[edytuj | edytuj kod]
Saprotrof. Jest grzybem jadalnym[3].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2020-05-13]. (ang.).
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-08-23]. (ang.).
- ↑ a b c d e f g Pavol Škubla: Wielki atlas grzybów. Poznań: Elipsa, 2007. ISBN 978-83-245-9550-1.
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-09-01].
- ↑ Władysław Wojewoda: Checklist of Polish Larger Basidiomycetes. Krytyczna lista wielkoowocnikowych grzybów podstawkowych Polski. Kraków: W. Szafer Institute of Botany, Polish Academy of Sciences, 2003. ISBN 83-89648-09-1.