Gładysz paprociowaty

Gładysz paprociowaty
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	mchy
Klasa	prątniki
Rząd	rokietowce
Rodzina	miecherowate
Rodzaj	gładysz
Gatunek	gładysz paprociowaty
	Nazwa systematyczna
	Homalia trichomanoides (Hedw.) Schimp.
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Gładysz paprociowaty^[3], gładyszek tępolistny^[4] (Homalia trichomanoides (Hedw.) Schimp.) – gatunek mchu należący do rzędu rokietowców.

Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]

Mech występuje pospolicie w całej Europie z wyjątkiem obszarów najbardziej wysuniętych na południe i na północ. Ponadto występuje na Kaukazie, Syberii, we wschodnich Chinach i w Japonii. W Polsce dość pospolity na całym niżu. W górach rośnie do wysokości 600 m (Sudety) czy 800 m (Beskidy)^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Pokrój: Mech tworzy zbite, przypłaszczone darnie o barwie jasnozielonej zmieniającej się następnie w żółtozieloną. Łodyga główna płożąca się.
Budowa gametofitu: Od łodygi głównej odchodzą łodygi II rzędu, które są nieregularnie rozgałęzione, mają długość 2–4 cm i szerokość 2–3 mm (wraz z liśćmi). Na szczycie łodyżki są tępe. W przekroju poprzecznym brak wiązki środkowej. Liście łodyg II i III rzędu językowate, niesymetryczne, na szczycie stępione lub zaokrąglone. Charakterystyczne jest nieregularne piłkowanie brzegu liścia przy jego szczycie. Żebro najczęściej jest pojedyncze (rzadko spotyka się rośliny z żebrem podwójnym lub bez żebra) i sięga do połowy liścia.
Budowa sporofitu: Seta ma 1 cm długości i jest żółtoczerwona. Zakończona jest wydłużonojajowatą puszką o długości 1,5 mm koloru brunatnego z wieczkiem o krzywym dzióbku, przykryta czapkowatym czepkiem. Perystom jest podwójny^[5].

Ekologia[edytuj | edytuj kod]

Mech występuje na korzeniach i dolnych częściach pni drzew liściastych (dąb, grab, buk) oraz na bezwapiennych skałach^[5]..

Zagrożenie i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Roślina objęta w Polsce częściową ochroną gatunkową na podstawie Rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 w sprawie gatunków dziko występujących roślin objętych ochroną^[3].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2021-03-26] (ang.).
↑ ^a ^b Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin
↑ Bruno P Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 190. ISBN 83-7227-061-9.
↑ ^a ^b ^c Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. II. Warszawa: PWN, 1961, s. 71-72.

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[goffinet-2] B.B. Goffinet B.B., W.R.W.R. Buck W.R.W.R., Classification of the Bryophyta, University of Connecticut, 2008– [dostęp 2021-03-26] (ang.).

[DU-3] Dz.U. z 2014 r. poz. 1409 – Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 października 2014 r. w sprawie ochrony gatunkowej roślin

[Kremer-4] Bruno P Kremer, Hermann Muhle, Janina Zielińska: Porosty, mchy, paprotniki. Warszawa: "Świat Książki", 1998, s. 190. ISBN 83-7227-061-9.

[Szafran-5] Bronisław Szafran: Mchy (Musci). T. II. Warszawa: PWN, 1961, s. 71-72.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]