Nocohutia

Nocohutia
	Geocapromys
	F.M. Chapman, 1901
	; Przedstawiciel rodzaju – nocohutia jamajska (G. brownii)
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	jeżozwierzowce
Infrarząd	jeżozwierzokształtne
Nadrodzina	Octodontoidea
Rodzina	kolczakowate
Podrodzina	hutie
Plemię	Capromyini
Rodzaj	nocohutia
	Typ nomenklatoryczny
	Capromys (Geocapromys) brownii J.B. Fischer, 1830
Synonimy
	Synodontomys G.M. Allen, 1917;
	Synodontomys G.M. Allen, 1917;
Gatunki
	5 gatunków (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	5 gatunków (w tym 3 wymarłe) – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Nocohutia^[4] (Geocapromys) − rodzaj ssaków z podrodziny hutii (Capromyinae) w obrębie rodziny kolczakowatych (Echimyidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w zachodniej, wschodniej i środkowej Jamajce i na Bahamach^[5]^[6]^[7].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 280–448 mm, długość ogona 40–64 mm; masa ciała ok. 2 kg^[6]^[8].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1901 roku amerykański zoolog Frank Michler Chapman na łamach Bulletin of the American Museum of Natural History^[2]. Chapman wymienił trzy gatunki – Capromys brownii J.B. Fischer, 1830, Capromys ingrahami J.A. Allen, 1891 i †Capromys brachyurus thoracatus F.W. True, 1889 – nie wskazując gatunku typowego; w ramach późniejszego oznaczenia w 1917 roku amerykański zoolog Glover Morrill Allen na typ nomenklatoryczny wyznaczył nocohutię jamajską (G. brownii)^[9].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Geocapromys: gr. γεω- geō- ‘ziemny-’, od γη gē ‘ziemia’; rodzaj Capromys Desmarest, 1822 (hutia) (gr. καπρος kapros ‘dzik’; μυς mus, μυος muos ‘mysz’); w aluzji do — wyjątkowego w stosunku do pokrewnych gatunków z rodzaju Capromys — naziemnego trybu życia^[10]^[11].
Synodontomys: gr. συν sun ‘razem’^[12]; οδους odous, οδοντος odontos ‘ząb’^[13] ; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[14]. Gatunek typowy (oryginalne oznaczenie): Capromys columbianus F.M. Chapman, 1892.

Nazewnictwo zwyczajowe[edytuj | edytuj kod]

W wydanej w 2015 roku przez Muzeum i Instytut Zoologii Polskiej Akademii Nauk publikacji „Polskie nazewnictwo ssaków świata” dla rodzaju tych gryzoni nadano nazwę nocohutia^[4].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

Do rodzaju należą następujące dwa współcześnie żyjące i trzy wymarłe po 1500 roku gatunki^[a]^[16]^[8]^[5]^[11]^[4]:

Geocapromys thoracatus (F.W. True, 1888) – nocohutia wyspowa – takson wymarły występujący na Islas Santanilla i w Hondurasie.
Geocapromys caymanensis^[17] Morgan, MacPhee, R. Woods & Turvey, 2019 – takson wymarły występujący na Cayman Brac i Wielkim Kajmanie.
Geocapromys brownii (J.B. Fischer, 1830) – nocohutia jamajska
Geocapromys ingrahami J.A. Allen, 1891 – nocohutia bahamska
Geocapromys columbianus F.M. Chapman, 1901 – nocohutia kubańska – takson wymarły występujący na Kubie.

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ W teriologii za taksony współczesne uważa się również gatunki wymarłe po 1500 roku^[15].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Geocapromys, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ ^a ^b F.M. Chapman. A revision of the genus Capromys. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 14, s. 314, 1901. (ang.).
↑ Allen 1917 ↓, s. 5.
↑ ^a ^b ^c W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 296–297. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 570. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b P.-H. Fabre, J. Patton & Y. Leite: Family Echimyidae (Hutias, Coypu South and American Spiny-rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 593–594. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Geocapromys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-17].
↑ ^a ^b Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 366. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Allen 1917 ↓, s. 8.
↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 293, 1904. (ang.).
↑ ^a ^b S. Anderson, Ch.A. Woods, G.S. Morgan & W.L.R. Oliver. Geocapromys brownii. „Mammalian Species”. 201, s. 1–5, 1983. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 254.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 171.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Taxonomic overview. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-18]. (ang.).
↑ G.S. Morgan, R.D.E. Macphee, R. Woods & S.T. Turvey. Late Quaternary fossil mammals from the Cayman Islands, West Indies. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 428, s. 1–82, 2019. DOI: 10.1206/0003-0090.428.1.1. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

G.M. Allen. New fossil mammals from Cuba. „Bulletin of the Museum of Comparative Zoology at Harvard College”. 61 (1), s. 1–12, 1917. (ang.).
E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).
S.S. Anderson S.S., Ch.A.Ch.A. Woods Ch.A.Ch.A., G.S. Morgan & W.L.R.G.S.M.& W.L.R. Oliver G.S. Morgan & W.L.R.G.S.M.& W.L.R., Geocapromys brownii, „Mammalian Species”, 201, 1983, s. 1–5 (ang.).
G.S.G.S. Morgan G.S.G.S., Geocapromys thoracatus, „Mammalian Species”, 341, 1989, s. 1–5 (ang.).

[16] W teriologii za taksony współczesne uważa się również gatunki wymarłe po 1500 roku^[15].

[itis-1] Geocapromys, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Chapman-2] F.M. Chapman. A revision of the genus Capromys. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 14, s. 314, 1901. (ang.).

[CITEREFAllen1917[https://www.biodiversitylibrary.org/page/30290503_5]-3] Allen 1917 ↓, s. 5.

[Cichocki&inni-4] W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 296–297. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-5] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 570. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Fabre&inni-6] P.-H. Fabre, J. Patton & Y. Leite: Family Echimyidae (Hutias, Coypu South and American Spiny-rats). W: D.E. Wilson, T.E. Lacher, Jr & R.A. Mittermeier (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 6: Lagomorphs and Rodents I. Barcelona: Lynx Edicions, 2016, s. 593–594. ISBN 978-84-941892-3-4. (ang.).

[Wilson&Reeder-7] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Geocapromys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-02-17].

[amw-8] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 366. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFAllen1917[https://www.biodiversitylibrary.org/page/30290500_8]-9] Allen 1917 ↓, s. 8.

[Palmer-10] T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 293, 1904. (ang.).

[Anderson&inni-11] S. Anderson, Ch.A. Woods, G.S. Morgan & W.L.R. Oliver. Geocapromys brownii. „Mammalian Species”. 201, s. 1–5, 1983. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=194_254]-12] Jaeger 1959 ↓, s. 254.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=211_171]-13] Jaeger 1959 ↓, s. 171.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=200_160]-14] Jaeger 1959 ↓, s. 160.

[mdd2-15] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Taxonomic overview. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-12]. (ang.).

[mdd-17] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-18]. (ang.).

[Morgan&inni-18] G.S. Morgan, R.D.E. Macphee, R. Woods & S.T. Turvey. Late Quaternary fossil mammals from the Cayman Islands, West Indies. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 428, s. 1–82, 2019. DOI: 10.1206/0003-0090.428.1.1. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]

[a]

[16]

[17]

[15]