Gjergj Bubani

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Gjergj Bubani
Brumbulli
Data i miejsce urodzenia

20 stycznia 1899
Boboshticë, Imperium Osmańskie

Data i miejsce śmierci

28 lutego 1954
Tirana, Albania

Narodowość

albańska

Język

albański

Dziedzina sztuki

pisarz, dziennikarz, tłumacz

Odznaczenia
Order Skanderbega V klasy (Monarchia)

Gjergj Bubani też jako: Jorgji Bubani (ur. 20 stycznia 1899 we wsi Boboshticë k. Korczy, zm. 28 lutego 1954 w Tiranie[1]) – albański dziennikarz, pisarz i tłumacz, ojciec Dionisa Bubaniego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Syn Dionisiego i Elisabety z d. Karpaçi[2]. Uczęszczał do francuskojęzycznego liceum w Korczy, a następnie wyjechał do Aten, gdzie studiował chemię[1]. Po ukończeniu studiów mieszkał w Rumunii. Pierwsze artykuły publicystyczne pisał w 1919, publikując w wydawanym we Włoszech czasopiśmie Kuvendi[3]. W Rumunii związał się z czasopismem Shqiperia e Re (Nowa Albania), wydawanym przez diasporę albańską w Bukareszcie[4]. W 1920 przeniósł się do Konstancy, gdzie wydawał własne czasopismo Dodona, w tym czasopiśmie publikował pierwsze utwory satyryczne[4]. Od 1922 związany z czasopismem Zëri Shqipëtar (Głos Albański). W latach 20. pracował w albańskiej służbie dyplomatycznej - początkowo na stanowisku sekretarza w konsulacie w Konstancy, a następnie w Sofii[4]. W grudniu 1930 reprezentował Albanię na sofijskich obradach Międzybałkańskiego Stowarzyszenia Wydawców[5]. W 1931 napisał tekst satyryczny o polityce Włoch wobec Ligi Narodów do czasopisma Arbenia, co spowodowało zawieszenie czasopisma przez ówczesnego ministra spraw wewnętrznych[6].

W 1936 przyjechał do Tirany, gdzie rozpoczął pracę redaktora naczelnego pisma Drita, a w lipcu 1938 objął stanowisko pierwszego dyrektora Radia Tirana[7]. W czasie okupacji włoskiej działał we włosko-albańskim towarzystwie literackim, a od 1943 pracował w ministerstwie kultury. Według biografa Bubaniego, Klitona Nesturiego, w październiku 1943 Bubani został aresztowany przez Gestapo wraz z całym zespołem Radia Tirana i uwolniony dzięki wstawiennictwu Mihala Zallariego[7].

13 listopada 1944, po wkroczeniu oddziałów partyzantki komunistycznej do Tirany, Bubani został aresztowany i oskarżony o współpracę z okupantem[2]. W styczniu 1945 stanął przed Sądem Specjalnym, któremu przewodniczył Koçi Xoxe[2]. Skazany na 15 lat więzienia i konfiskatę majątku, został skierowany do pracy osuszaniu bagien w rejonie Maliq. Uwolniony z więzienia w roku 1949, schorowany, zmarł w 1954 w Tiranie[1].

Był żonaty, miał dwoje dzieci[2]. W 2018, w 80 rocznicę powstania Radia Tirana, Gjergj Bubani został odznaczony pośmiertnie Orderem Skanderbega[7]. W lutym 2023 w Muzeum Narodowym w Tiranie odsłonięto wystawę poświęconą Bubaniemu[8]. Imię Bubaniego nosi jedna z ulic w tirańskiej dzielnicy Komuna e Parisit.

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Dorobek literacki Bubaniego obejmuje artykuły publicystyczne, drobne utwory satyryczne, a także tłumaczenia rumuńskiego poety i dramaturga Victora Eftimiu. W 2007 opublikowano część dorobku Bubaniego, w opracowaniu jego syna Loredana[3].

Publikacje[edytuj | edytuj kod]

  • 2007: Vepra e zgjedhur (Dzieła wybrane, wyd. Tirana).

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c Robert Elsie: A Biographical Dictionary of Albanian History. New York: I.B. Tauris, 2012, s. 54-55. ISBN 978-1-78076-431-3.
  2. a b c d Si u arrestua dhe pse u denua me vdekje Gjergj Bubani. = 2023-01-13 [online], shqiperia.com (alb.).
  3. a b Gjergj Bubani 20 janar-1899-28 shkurt 1954, (një elitë e mohuar) [online], fjalaelire.com (alb.).
  4. a b c Gjergj Bubani. = 2023-01-13 [online], kujto.al (alb.).
  5. Semi Gashi. TENSIONET SHQIPTARO – SERBE NË KONFERENCËN E PARË BALLKANIKE DHE ÇËSHTJA E SHQIPTARËVE NË JUGOSLLAVI. „Gjurmime Albanologjike - Seria e shkencave historike”. 49 (1), s. 285, 2019. 
  6. Redi Halimi. A Liberal Government in King Zog’s Albania? Mehdi Frashëri and the Cabinet of the “Young” (1935-1936). „Südost-Forschungen”. 73, s. 319, 2014. 
  7. a b c Gjergj Bubani, nga emërimi prej Zogut tek arrestimi nga Gestapo. = 2023-01-13 [online], panorama.com.al (alb.).
  8. Përkujtohet drejtori i parë i Radio Tiranës, Gjergj Bubani. = 2023-01-13 [online], kujto.al (alb.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Kliton Nesturi: Gjergj Bubani; I Harruari i Perkohshem. Tirana: Booktique., 2015. ISBN 978-99943-41-79-5. (alb.).