Gzowo (gmina)

Gzowo
	gmina wiejska
	1919–1954
Państwo	Polska
Województwo	1919–39: warszawskie; 1945–54: warszawskie
Powiat	pułtuski
Siedziba	Dzierżenin
Szczegółowy podział administracyjny (1952)
Liczba gromad	34
brak współrzędnych

Gzowo (od 1973 Pokrzywnica) – dawna gmina wiejska istniejąca do 1954 roku^[2] w woj. warszawskim. Nazwa gminy pochodzi od wsi Gzowo, lecz siedzibą władz gminy był Dzierżenin^[3].

Od 1867 gmina Gzowo należała do powiatu pułtuskiego. 16 marca 1916, w związku z reorganizacją administracyjną terenów Królestwa Polskiego pod okupacją niemiecką podczas I wojny światowej, od gminy Gzowo odłączono wsie Budy Pobyłkowskie, Wólka Zaleska i Zalesie Borowe, włączając je do powiatu warszawskiego, gdzie zostały przyłączona do gminy Zegrze (większą część gminy Zegrze włączono tego samego dnia do powiatu warszawskiego z powiatu pułtuskiego)^[4]. Po odzyskaniu przez Polskę niepodległości w woj. warszawskim, Budy Pobyłkowskie, Wólka Zaleska i Zalesie Borowe zachowały przynależność do gminy Zegrze, którą jednak włączono z powrotem do powiatu pułtuskiego^[5].

W okresie międzywojennym gmina Gzowo należała do powiatu pułtuskiego w woj. warszawskim. 1 kwietnia 1939 z gminy Gzowo wyłączono gromadę Łęcino, włączając ją do gminy Zatory^[6].

Po wojnie gmina zachowała przynależność administracyjną. Według stanu z 1 lipca 1952 roku gmina składała się z 41 gromad^[7].

Gminę zniesiono 29 września 1954 roku wraz z reformą wprowadzającą gromady w miejsce gmin^[8]. Jednostki nie przywrócono 1 stycznia 1973 roku po reaktywowaniu gmin^[9], utworzono natomiast jej terytorialny odpowiednik, gminę Pokrzywnica.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. warszawskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.
↑ Do 28 września 1954 roku
↑ Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933
↑ Verordnungsblatt für das General-Gouvernement Warschau. 1916 nr 25 (22 III). [dostęp 2020-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-13)].
↑ Warszawski Dziennik Wojewódzki : dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136
↑ Dz.U. z 1939 r. nr 27, poz. 179
↑ Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa
↑ Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191
↑ Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1] Od 1919 jednostka administracyjna nowo utworzonego polskiego woj. warszawskiego; w czasie II wojny światowej przejściowo poza administracją polską.

[2] Do 28 września 1954 roku

[gus-3] Główny Urząd Statystyczny w Warszawie: Województwa centralne i wschodnie Rzeczypospolitej Polskiej – podział na gminy według stanu z dnia 1.IV 1933 roku, Książnica-Atlas, Lwów 1933

[4] Verordnungsblatt für das General-Gouvernement Warschau. 1916 nr 25 (22 III). [dostęp 2020-02-20]. [zarchiwizowane z tego adresu (2020-01-13)].

[5] Warszawski Dziennik Wojewódzki : dla obszaru Województwa Warszawskiego. 1933, nr 14, poz. 136

[6] Dz.U. z 1939 r. nr 27, poz. 179

[7] Wykaz Gromad Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej według stanu z dnia 1.VII 1952 r., PRL, GUS, Warszawa

[8] Dz.U. z 1954 r. nr 43, poz. 191

[9] Dz.U. z 1972 r. nr 49, poz. 312

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

Przynależność wojewódzka	gubernia łomżyńska (1867–1915) woj. warszawskie (II RP) (1919–39) woj. warszawskie (1945–75)
Miasta	Nasielsk Pułtusk Serock (do 1870 i 1923–52 →) Wyszków (do 1870 i 1919–55 →)
Gminy wiejskie (1867–1954 i 1973–75)	Czajki (1867–1877) Gołębie (1867–1954) Gzowo (1867–1954) Gzy (od 1973) Kleszewo (1867–1954) Kozłowo (1867–1954) Leszczydół (1867–1870) Lubiel (1867–1877) Nasielsk (1867–1954 i od 1973) Obryte (1867–1954 i od 1973) Pokrzywnica (od 1973) Pułtusk (od 1973) Somianka (1867–1954) Świercze Koty (od 1973) Winnica (1867–1954 i od 1973) Wyszków (nad Bugiem) (1870–1954) Zatory (1867–1954 i od 1973) Zegrze (1867–1916 → i ← 1919–52 →)
Gromady (1954–72)	Bielino (1954–55 →) Borsuki (1954–59) Cegielnia Psucka (1954–61) Chmielewo k/Nasielska (1954–59) Chmielewo k/Pułtuska (1954–59) Chrcynno (1961–72) Ciski (1954–59) Dębinki (1954–61) Dzierżenin (1954–72) Gąsiorowo (1954–59) Glinice-Domaniewo (1954–59) Grochy Stare (1954–59) Gródek Rządowy (1954–59) Gzy (1954–72) ~~Kleszewo~~ (~~1959–60~~) Koźniewo Wielkie (1954–56 →) Kręgi (1954–55 →) Krzyczki (1959–61) Leszczydół Stary (1954–55 →) Lubiel Nowy (1954–55 →) Mazewo Dworskie (1954–59) Nasielsk (1960–72) Niestępowo Nowe (1954–59) Obryte (1954–72) Ochudno (1954–55 →) Pieścirogi Stare / Stare Pieścirogi (1954–72) Płocochowo (1954–59) Pniewo (1954–72) Pniewo k/Nasielska (1954–59) Pobyłkowo Duże (1954–59) Pokrzywnica (1954–72) Popowo Kościelne (1954–55 →) Przemiarowo (1954–59) Przewodowo Parcele (1954–61) Psary (1954–59) Pułtusk (1960–72) Rybienko Leśne (1954–55 →) Rybienko Nowe (1954–55 →) Rząśnik (1954–55 →) Smogorzewo Włościańskie (1954–59) Sokołowo Parcele (1954–59) Somianka (1954–55 →) Strzegocin (1954–72) Szyszki (1954–72) Świercze-Koty (1954–72) Wielątki Nowe (1954–55 →) Winnica (1954–72) Wola Mystkowska (1954–55 →) Zambski Kościelne (1954–59) Zatory (1954–72) Żabiczyn (1954–61)