Hurma wschodnia
Systematyka | |
Domena | |
---|---|
Królestwo | |
Klad | |
Klad | |
Klasa | |
Klad | |
Rząd | |
Rodzina | |
Rodzaj | |
Gatunek |
hurma wschodnia |
Nazwa systematyczna | |
{{{nazwa łacińska}}} Thumb. Nova Acta Regiae Soc. Sci. Upsal. 3:208. 1780 |
Hurma wschodnia (Diospyros kaki), nazywana również hebanem wiśniówką i nieprawidłowo hebanowcem wschodnim – gatunek drzewa z rodziny hebankowatych. Pochodzi z Chin, jest tam i w innych rejonach uprawiane[2].
Morfologia
- Pokrój
- Drzewo osiągające około 12 m wysokości. Korona okrągława lub wyciągnięta w górę, regularnie sklepiona i dość gęsta.
- Pień
- Przeważnie prosty, w przekroju kolisty, dobrze widoczny aż do górnej strefy korony. Kora bruzdowana lub złuszczona wzdłuż, szarobrunatna lub lekko czerwonawa, oddziela się małymi płatami i dlatego wydaje się dość szorstka i niedelikatna.
- Liście
- Skrętoległe, czasem naprzeciwległe, podłużno-eliptyczne do podłużno-owalnych, z przodu zaostrzone, u nasady klinowato zwężone mają 6-15 cm długości i do 7 cm szerokości, z wierzchu są ciemnozielone i błyszczące, od spodu jaśniejsze i gęsto owłosione, z czasem jednak łysiejące i owłosione tylko na większych nerwach. Ogonki liściowe o długości 5-10 cm są również delikatnie owłosione.
- Kwiaty
- Szerokości około 3 cm są zwykle jednopłciowe; męskie przeważnie w małych, ściśniętych pęczkach, żeńskie - pojedynczo, z czterodziałkowym kielichem i bladożółtą lub siarkowożółtą, czterodzielną koroną. Kwitnie w czerwcu.
- Owoc
- W typie jagody, grubości 4-7 cm jest podobny do spłaszczonego pomidora, intensywnie pomarańczowy lub złotobrunatny, z powiększonymi działkami kielicha, trwale pozostającymi na owocu; ma ona bardzo przyjemny smak, jest jednak jadalny tylko w stanie pełnej dojrzałości (mniej więcej od października do listopada)[3]. W Polsce, w handlu nazywany jest po prostu kaki.
Zastosowanie
- Drzewo uprawiane w Chinach, Korei, w Japonii, na wyspie Jawa w Indonezji, w Europie Południowej, W USA (Kalifornia, Floryda). W Europie Środkowej wytrzymuje zimę tylko na obszarach uprawy winorośli, poza tym jest bardzo rzadko spotykane[3].
- Roślina zawierająca dużo garbników. Sok wykorzystywany jest do nasączania sieci rybackich, drewna aby nie ulegało gniciu i do garbowania skór. Sok używany jest również w produkcji farb.
- Drewno jest oryginalnie szarobrunatne i niezwykle twarde. Używane bywa przeważnie do wyrobu przedmiotów narażonych na uderzenia, np. kręgli i kul[3].
- Owoce niektórych odmian hurmy są jadalne.
Przypisy
- ↑ Stevens P.F.: Angiosperm Phylogeny Website. 2001–. [dostęp 2010-03-12]. (ang.).
- ↑ a b Germplasm Resources Information Network (GRIN). [dostęp 2010-03-10].
- ↑ a b c Bruno T. Kremer: Drzewa. Warszawa: Świat Książki, 1996, s. 250. ISBN 83-7129-141-8.
Bibliografia
Zbigniew Podbielkowski: Słownik roślin użytkowych. Warszawa: PWRiL, 1989. ISBN 83-09-00256-4.