Innoryżak rdzawy

Innoryżak rdzawy
	Euryoryzomys russatus
	(Wagner, 1848)
	; Fragment czaszki holotypu
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Oryzomyini
Rodzaj	innoryżak
Gatunek	innoryżak rdzawy
Synonimy
	Mus physodes Brants, 1827; Hesperomys russatus Wagner, 1848; Hesperomys laticeps intermedia Leche, 1886; Calomys coronatus Winge, 1887; Oryzomys kelloggi Avila-Pires, 1959; Oryzomys ratticeps moojeni Avila-Pires, 1959;
	Mus physodes Brants, 1827; Hesperomys russatus Wagner, 1848; Hesperomys laticeps intermedia Leche, 1886; Calomys coronatus Winge, 1887; Oryzomys kelloggi Avila-Pires, 1959; Oryzomys ratticeps moojeni Avila-Pires, 1959;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; najmniejszej troski
	Zasięg występowania
	; innoryżak rdzawy
	Systematyka w Wikispecies
	Multimedia w Wikimedia Commons

Innoryżak rdzawy^[9] (Euryoryzomys russatus) – gatunek ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae), występujący w Ameryce Południowej.

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Innoryżak rdzawy występuje we wschodniej i południowej Brazylii (od Ceará na południe do północnego Rio Grande do Sul), wschodnim Paragwaju i północno-wschodniej Argentynie (Misiones)^[10].

Taksonomia[edytuj | edytuj kod]

Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1848 roku niemiecki zoolog Johann Andreas Wagner nadając mu nazwę Hesperomys russatus^[3]. Holotyp pochodził z Ipanemy, w stanie São Paulo, w Brazylii^[11].

W 2006 roku dokonano rewizji podziału systematycznego, wyłączając z rodzaju Oryzomys niespokrewnione bliżej gryzonie i tworząc m.in. rodzaj Euryoryzomys^[8]^[9]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy rozpoznają podgatunków^[10].

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Euryoryzomys: gr. ευρυς eurus „szeroki”; rodzaj Oryzomys S.F. Baird, 1857 (ryżniak)^[12].
russatus: łac. russatus „ubrany na czerwono, zaczerwieniony”, od russus „rudy”^[13].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 98–179 mm, długość ogona 99–181 mm, długość ucha 18,5–25 mm, długość tylnej stopy 28,5–40 mm; masa ciała 20–100 g (średnio 60 g)^[14].

Biologia[edytuj | edytuj kod]

Innoryżak rdzawy żyje w lesie galeriowym na obszarach Cerrado i subtropikalnym lesie nizinnym. Prowadzi naziemny tryb życia^[8].

Populacja[edytuj | edytuj kod]

Niektóre populacje innoryżaka rdzawego są zagrożone niszczeniem i fragmentacją środowiska przez działalnością ludzką. Ma on jednak duży zasięg występowania i liczebność gatunku jest uznawana za stabilną. W zależności od miejsca występowania może być pospolity lub nieliczny. Jest uznawany za gatunek najmniejszej troski^[8].

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

↑ Młodszy homonim Mus physodes Olfers, 1818.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Euryoryzomys russatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
↑ A. Brants: Het geslacht der muizen door Linnaeus opgesteld, volgens de tegenswoordige toestand der wetenschap in familien, geslachten en soorten verdeeld. Berlin: Akademische Boekdrukkery, 1827, s. 139. (niderl.).
↑ ^a ^b J.A. Wagner. Beiträge zur Kenntniss der Säugethiere Amerika’s. „Abhandlungen der Mathematisch-Physikalischen Klasse der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften”. 5 (2), s. 312, 1848. (niem.).
↑ W. Leche. Über einige südbrasilianische Hesperomys-Arten. „Zoologische Jahrbücher”. 1, s. 693, 1886. (niem.).
↑ H. Winge: Jordfundne og nulevende Gnavere (Rodentia) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilian. Kjøbenhavn: F. Dreyer, 1887, s. 51. (duń.).
↑ F.D. de Avila-Pires. Nota prévia sobre urna nova espécie de Oryzomys do Brasil (Rodentia, Cricetidae). „Atas da Sociedade de Biologia do Rio de Janeiro”. 3, s. 2, 1959. (hiszp.).
↑ F.D. de Avila-Pires. Nota prévia sobre nova subespécie de Oryzomys ratticeps (Hensel, 1872) (Rodentia, Cricetidae). „Atas da Sociedade de Biologia do Rio de Janeiro”. 3, s. 3, 1959. (hiszp.).
↑ ^a ^b ^c ^d A.A. Percequillo A.A. i inni, Euryoryzomys russatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-12] (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 396. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys russatus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-12].
↑ M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 11, 2006. (ang.).
↑ russatus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).
↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 424. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[2] Młodszy homonim Mus physodes Olfers, 1818.

[itis-1] Euryoryzomys russatus, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).

[Brants-3] A. Brants: Het geslacht der muizen door Linnaeus opgesteld, volgens de tegenswoordige toestand der wetenschap in familien, geslachten en soorten verdeeld. Berlin: Akademische Boekdrukkery, 1827, s. 139. (niderl.).

[Wagner-4] J.A. Wagner. Beiträge zur Kenntniss der Säugethiere Amerika’s. „Abhandlungen der Mathematisch-Physikalischen Klasse der Königlich Bayerischen Akademie der Wissenschaften”. 5 (2), s. 312, 1848. (niem.).

[Leche-5] W. Leche. Über einige südbrasilianische Hesperomys-Arten. „Zoologische Jahrbücher”. 1, s. 693, 1886. (niem.).

[Winge-6] H. Winge: Jordfundne og nulevende Gnavere (Rodentia) fra Lagoa Santa, Minas Geraes, Brasilian. Kjøbenhavn: F. Dreyer, 1887, s. 51. (duń.).

[Avila-Pires1959a-7] F.D. de Avila-Pires. Nota prévia sobre urna nova espécie de Oryzomys do Brasil (Rodentia, Cricetidae). „Atas da Sociedade de Biologia do Rio de Janeiro”. 3, s. 2, 1959. (hiszp.).

[Avila-Pires1959b-8] F.D. de Avila-Pires. Nota prévia sobre nova subespécie de Oryzomys ratticeps (Hensel, 1872) (Rodentia, Cricetidae). „Atas da Sociedade de Biologia do Rio de Janeiro”. 3, s. 3, 1959. (hiszp.).

[iucn-9] A.A. Percequillo A.A. i inni, Euryoryzomys russatus, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-3 [dostęp 2021-12-12] (ang.).

[Cichocki&inni-10] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 247. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-11] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 396. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Wilson&Reeder-12] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Oryzomys russatus. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-12].

[Weksler&inni-13] M. Weksler, A.R. Percequillo & R.S. Voss. Ten New Genera of Oryzomyine Rodents (Cricetidae: Sigmodontinae). „American Museum Novitates”. 3537, s. 11, 2006. (ang.).

[14] russatus, [w:] The Key to Scientific Names, J.A.J.A. Jobling (red.), [w:] Birds of the World, S.M. Billerman et al. (red.), Cornell Lab of Ornithology, Ithaca [dostęp 2021-12-12] (ang.).

[Pardiñas&inni-15] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 424. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[1]

[a]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]

[12]

[13]

[14]