Irena Pelczarska
| Data i miejsce urodzenia |
19 lutego 1911 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
3 czerwca 1990 |
| Miejsce spoczynku | |
| Zawód, zajęcie |
doktor medycyny, działaczka społeczna i charytatywna |
Irena Pelczarska (ur. 19 lutego 1911 w Krakowie, zm. 3 czerwca 1990 we Lwowie) – doktor medycyny, harcmistrzyni, polska działaczka społeczna i charytatywna, przewodnicząca komitetu parafialnego Katedry Lwowskiej.
W 1919 r. zamieszkała na stałe we Lwowie. W 1934 r. ukończyła studia medyczne na Uniwersytecie Jana Kazimierza, a w 1938 r. obroniła doktorat i podjęła pracę jako asystentka w klinikach uniwersyteckich. Pracowała też jako lekarz szkolny. Opiekę nad chorymi traktowała jako powołanie, angażując się w czasie okupacji sowieckiej i niemieckiej w działalność charytatywną. Była także harcmistrzynią Lwowskiej Chorągwi Harcerek. Prowadziła konspiracyjne kursy szkoleniowe i organizowała punkty sanitarne nie tylko we Lwowie, ale i w Przemyślu, Jarosławiu i Stryju, przygotowując harcerki do akcji "Burza". Po II wojnie światowej, mimo represji sowieckich wobec Polaków, którzy nie chcieli wyjeżdżać z Kresów Wschodnich, pozostała we Lwowie. Pracowała jako lekarz w klinice przeciwgruźliczej. Nadal też podejmowała wobec posługę wśród biednych, wyjeżdżając także poza miasto m.in. do Złoczowa. Współpracowała w tym zakresie z dr. Henrykiem Mosingiem, którego poznała w czasie studiów[1][2].
Jej dom przy ul. Snopkowskiej, który dzieliła wspólnie z przyjaciółkami Marią Skierską i Janiną Sosabowską (siostrą gen. Stanisława Sosabowskiego) stał się przystanią dla Polaków powracających z zesłania na Syberię i do Kazachstanu. Był też miejscem spotkań polskiej inteligencji oraz gości z Polski, głównie pracowników naukowych, którzy ze względu swoje badania przybywali do lwowskich archiwów i bibliotek. Dom ten nazywano żartobliwie "Strasznym Dworem", a jej mieszkanki "paniami ze Snopkowskiej"[3].
Irena Pękalska angażowała się w też życie dwóch rzymskokatolickich parafii, które po 1945 r. pozostały otwarte we Lwowie. Do 1962 r. była członkinią komitetu parafialnego kościoła św. Marii Magdaleny[4]. W 1974 r. została przewodniczącą komitetu parafialnego Katedry Lwowskiej. W bardzo trudnych warunkach doprowadziła do restauracji świątyni, w tym jej fresków, wydobytych spod tynków. Poczyniła także starania w Kijowie, Moskwie i Rydze, aby w katedrze zarejestrowano jako drugiego kapłana (wymagało to zgody nie tylko władz kościelnych, ale i państwowych). Jako lekarz otaczała opieką starych księży i parafian[5].
Pochowana została na Cmentarzu Łyczakowskim w grobowcu rodziny Krebsów[6].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Historia Kościoła we Lwowie od 1939 roku [online], www.lwow.home.pl [dostęp 2023-11-20].
- ↑ Henryk Mosing, Była światłem Ziemi Lwowskiej. Wspomnienie o dr Irenie Pelczarskiej, „Kresowy Serwis Informacyjny”, czerwiec 2000, s. 41-43, ISSN 1506-400X.
- ↑ Maria Bokszczanin, Pamięci Ireny Pelczarskiej, „Semper Fidelis” (4/5), październik 1990, s. 45, ISSN 0866-9414.
- ↑ Piotr Olechowski, „Nie wychowywać nowej inteligencji”. Trudne lata mniejszości polskiej we Lwowie 1959-1962, „Krakowskie Pismo Kresowe” (13), 2001, s. 294.
- ↑ Kościół rzymskokatolicki we Lwowie w latach 1945-1991. Część 6 [online], Nowy Kurier Galicyjski, 6 czerwca 2022 [dostęp 2023-11-20] (pol.).
- ↑ RODZINA KREBSÓW - Cmentarz Łyczakowski [online], cmentarzlyczakowski.pl [dostęp 2023-11-20] (pol.).