Iwielka

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Iwielka
Ilustracja
Wodospad w Iwli
Kontynent

Europa

Państwo

 Polska

Lokalizacja

Beskid Niski, Pogórze Jasielskie

Potok
Długość 22,1 km
Źródło
Miejsce pd. stok Chyrowej
Wysokość

600-620 m n.p.m.

Współrzędne

49°30′53″N 21°37′06″E/49,514722 21,618333

Ujście
Recypient Wisłoka
Miejsce

na wschód od Toków

Wysokość

270 m n.p.m.[1]

Współrzędne

49°37′24″N 21°32′05″E/49,623333 21,534722

Położenie na mapie województwa podkarpackiego
Mapa konturowa województwa podkarpackiego, na dole po lewej znajduje się punkt z opisem „źródło”, natomiast po lewej nieco na dole znajduje się punkt z opisem „ujście”
Położenie na mapie Polski
Mapa konturowa Polski, na dole po prawej znajduje się punkt z opisem „źródło”, powyżej na lewo znajduje się również punkt z opisem „ujście”

Iwielka (Iwełka[2], Iwelka w górnym biegu Hyrowa lub Chyrowa) – potok, prawobrzeżny dopływ Wisłoki[3] o długości 22,1 km[4].

Potok płynie w Beskidzie Niskim i na Pogórzu Jasielskim. Jego źródła znajdują się na wysokości ok. 600-620 m n.p.m., na południowo-zachodnich stokach Chyrowej. Spływa początkowo ku południowemu zachodowi, lecz zaraz przy pierwszych zabudowaniach wsi Chyrowa skręca ku północy. Przeciska się wąską doliną pomiędzy Chyrową na wschodzie a Danią na zachodzie. Przecina niewielką kotlinę, w której położona jest Iwla i omija Głojsce łukiem od wschodu. Poniżej Draganowej skręca szerokim łukiem na zachód, po czym w Tokach, poniżej Nowego Żmigrodu, na wysokości 270 m n.p.m. wpada do Wisłoki.

Tok nieuregulowany, poniżej Draganowej kręty i meandrujący. Woda czysta, życie biologiczne obfite. W wodach występuje m.in. kilka gatunków małży, rak szlachetny i pstrąg potokowy. Nad wodą spotkamy m.in. bociana czarnego i wydrę.[potrzebny przypis]

Na odcinku nieco ponad 1 km doliną Iwielki w Chyrowej biegną czerwone znaki Głównego Szlaku Beskidzkiego na odcinku z Kątów do Nowej Wsi. Fragment doliny Iwielki między Chyrową a Iwlą, na którym jesienią 1944 r. w trakcie Operacji Dukielskiej toczyły się wyjątkowo krwawe walki, nazwano ”Doliną Śmierci”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Beskid Niski. Mapa turystyczna 1:50 000, wyd. Compass, Kraków 2004, ISBN 83-89165-54-6;
  • Frej Stanisław: Dzieje Draganowej, wyd. P.U.W. Roksana, Krosno 2001, s. 12-13, ISBN 83-88126-78-4;
  • Krukar Wojciech, Kryciński Stanisław, Luboński Paweł, Olszański Tadeusz A. i in.: Beskid Niski. Przewodnik, wyd. II poprawione i aktualizowane, Oficyna Wydawnicza "Rewasz", Pruszków 2002, ISBN 83-85557-98-9;
  • Krygowski Władysław: Beskid Niski, Pogórze Ciężkowickie (część wschodnia) i Pogórze Strzyżowsko-Dynowskie (część zachodnia), wyd. II poprawione i uzupełnione, wyd. Sport i Turystyka, Warszawa 1977.