Jacob Bronowski

Jacob Bronowski

Data i miejsce urodzenia	18 stycznia 1908 Łódź
Data i miejsce śmierci	22 sierpnia 1974 East Hampton
Dziedzina sztuki	literatura

Jacob Bronowski (ur. 18 stycznia 1908 w Łodzi, zm. 22 sierpnia 1974 w East Hampton) – brytyjski pisarz i naukowiec polsko-żydowskiego pochodzenia.

Życiorys

Jego rodzicami byli: Abram Bronowski (właściciel firmy z artykułami pasmanteryjnymi, która prowadziła handel pomiędzy Polską a Londynem) oraz Celia Flatto. Gdy Niemcy okupowały Polskę podczas pierwszej wojny światowej, rodzina Bronowskich wyemigrowała do Niemiec, gdzie mieszkali do końca wojny. W 1920 przeprowadzili się do Londynu.

Bronowski zdobył stypendium z matematyki w Jesus College na Uniwersytecie Cambridge i tam rozpoczął studia matematyczne. Podczas studiów był współredaktorem, razem z Williamem Empsonem, literackiego czasopisma „Experiment”, które po raz pierwszy ukazało się w 1928 roku. Uhonorowany tytułem Senior Wrangler w 1930 roku.

Życie młodego „Bruna” - jak mówili na niego znajomi - nie było łatwe, kiedy przyjechał do Wielkiej Brytanii i nie znał angielskiego. To oznaczało trudności na początku w Central Foundation School w Londynie. W szkole wkrótce znalazł część wspólną dla swoich dwóch pasji - literatury i nauki.

Pisał później:

Wraz z dorastaniem stawałem się obojętny na różnice pomiędzy literaturą i nauką, co w okresie mojej młodości było proste, nabywałem doświadczenia ucząc się dwóch języków jednocześnie.

Bronowski napisał doktorat z geometrii algebraicznej. Był także poetą (mieszkał niedaleko Laury Riding i Roberta Gravesa na Majorce w latach 30.)

Lata 50. ujawniły zmianę w zainteresowaniach Bronowskiego. Wyrażał siebie poprzez słowa:

Jestem matematykiem działającym w fizyce, który został wciągnięty w nauki życia w średnim wieku poprzez serię szczęśliwych szans.

Kiedy zainteresował się biologią, został współzałożycielem i od 1964 dyrektorem Instytutu Salka.

Jego córką jest brytyjska uczona Lisa Jardine.

Twórczość pisarska

• The Origins of Knowledge and Imagination („Źródła wiedzy i wyobraźni.”, PiW, 1984, ISBN 83-06-01051-5)
• The Poet's Defence
• William Blake and the Age of Revolution ISBN 0-7100-7277-5 (hardcover) ISBN 0-7100-7278-3 (pbk.)
• Potęga wyobraźni, PIW, 1988, ISBN 83-06-01308-5 (wyd. ang. The Ascent of Man, ISBN 0-613-12463-4, związana z dokumentalnym serialem telewizyjnym BBC The Ascent of Man)
• The Face of Violence
• The Common Sense of Science
• Science and Human Values
• Insight (the book of the BBC TV series Insight)
• The Identity of Man
• Nature and Knowledge: The Philosophy of Contemporary Science
• William Blake, 1757-1827; a man without a mask
• The Western Intellectual Tradition
• A Sense of the Future

Pozostała twórczość

• autor serialu dokumentalnego telewizji BBC The Ascent of Man, który zainspirował Carla Sagana do stworzenia popularnonaukowego serialu telewizyjnego pt. Cosmos.

Linki zewnętrzne

• John J. O'Connor; Edmund F. Robertson: Jacob Bronowski w MacTutor History of Mathematics archive (ang.) [dostęp 2021-10-27].
• The Jacob Bronowski Archive (ang.)
• Esej - Jacob Bronowski: A Retrospective. sfsu.edu. [zarchiwizowane z tego adresu (2003-08-03)]. (ang.).
• The Thought of Jacob Bronowski in his Essays and in the Ascent of Man. wetzoollamb.net. [zarchiwizowane z tego adresu (2005-12-31)]. (ang.).