Jan Żdżarowski

Jan Żdżarowski (ur. w ostatnim 10-leciu XV wieku, zm. 1551) – kanonik poznański, prokurator generalny kapituły poznańskiej, osoba silnie związana z biskupem Andrzejem Zebrzydowskim, autor diariusza, będącego cennym źródłem informacyjnym o obyczajowości polskiej 1. połowy XVI wieku.

W 1529 pełnił funkcję proboszcza w Buku, który był wtedy znaczącym ośrodkiem diecezji poznańskiej. Od 1530 proboszcz we Wrociszewie (posiadłości biskupów poznańskich), a także w Troszynie. Od 2. połowy lat 30. XVI wieku zasiadał w kapitule poznańskiej. W 1537 był jej kalkulatorem, a w latach 1541-1543 piastował w niej stanowisko prokuratora generalnego. Od około 1532 był właścicielem prebendy w Glince, a od listopada 1538 - beneficjum duchowego w Górce koło Śremu.

Odbywał liczne podróże służbowe po terenach Rzeczypospolitej: kilkakrotnie do Krakowa, na Mazowsze (1540), do Prus i Gdańska (1550). Raz wysłany został też za granicę - do Siedmiogrodu (Alba Iulia - 1549).

Pozostawił po sobie cenne zapiski w formie diariusza z lat 1532-1551, umieszczone na kartach dzieła Johanna Stöfflera Ephemeridium opus Ioannis Stoefleri Irstigensis mathematici a capite anni redemptoris Christi M.D.XXIIIin alios XX. proxime subsequentes ad neterum imitationem accuratissiomo calculo, elaboratum. Dotyczą one życia codziennego w otoczeniu Żdżarowskiego, finansów, dysponowania majątkiem, podróży oraz życia i śmierci znajomych autora tudzież dostojników kościelnych. Dzieło jest także bogatym źródłem informacji na temat życia kanoników poznańskich oraz przyczynkiem do poznania mentalności katolickiego środowiska duchownego Poznania 1. połowy XVI wieku.

Bibliografia

• Rafał Wójcik, Wiesław Wydra, Jana Żdżarowskiego, kanonika poznańskiego, diariusz z lat 1532-1551, w: Kronika Miasta Poznania, 4/2006, ss.43-61, ISSN 0137-3552
• Jana Żdżarowskiego, kanonika poznańskiego, diariusz z lat 1532-1551, wydali Rafał Wójcik i Wiesław Wydra, Poznań: Biblioteka Uniwersytecka, 2009
• Jakub Łukaszewski, O Janie Żdżarowskim i jego znaku notarialnym użytym w nietypowej funkcji ekslibrisu, "Roczniki Biblioteczne" vol. 63, 2019, s. 29-42 https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/25580
• Jakub Łukaszewski, Szyfr Jana Żdżarowskiego (-1551) na tle metod kryptograficznych używanych w Polsce pierwszej połowy XVI w., "Biblioteka" nr 25 (34), 2021, s. 29-77 https://repozytorium.amu.edu.pl/handle/10593/26838