Jastrzębiec gałęzisty
| Systematyka[1][2] | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Podkrólestwo | |||
| Nadgromada | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Nadklasa | |||
| Klasa | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | |||
| Podgatunek |
jastrzębiec gałęzisty | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Hieracium racemosum subsp. barbatum Zahn Zahn, in Koch, Syn. Deut. Schweiz. Fl., ed. 3. 1902." 1925 1902 [3] | |||
| Synonimy | |||
| |||
Jastrzębiec gałęzisty[4] (Hieracium racemosum subsp. barbatum Zahn) – według The Plant List podgatunek Hieracium racemosum[3]. W wykazie flory Polski wymieniony w randze gatunku (Hieracium barbatum)[4].
Rozmieszczenie geograficzne[edytuj | edytuj kod]
Występuje w Europie Środkowej i Południowej. Szczególnie często występuje na Półwyspie Bałkańskim i w Pannonii w Karpatach Południowych. Jest rozprzestrzeniony głównie na niżu, w południowej Europie dochodzi do wysokości 1700 m n.p.m. W Polsce jest bardzo rzadki, znany tylko z kilku stanowisk położonych na Dolnym Śląsku i w Karpatach. Na Dolnym Śląsku podano kilka stanowisk w okolicy Świdnicy i Wrocławia, w Karpatach dwa stanowiska: w dolinie Raby na Zarabiu w Myślenicach i w Osieczanach koło Myślenic[5].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
- Łodyga
- Tęga, wzniesiona, do 70 cm wysokości. W dolnej części pokryta jasnymi włoskami długości 3-5 mm, w górnej naga, lub z rzadka tylko owłosiona[5].
- Liście
- 5-12 jajowatolancetowatych, nieregularnie, ostro ząbkowanych, spodem na nerwach i brzegach owłosionych, zaostrzonych liści łodygowych. Liście dolne ogonkowe, liście górne siedzące[5].
- Kwiaty
- Zebrane w koszyczki. Okrywa walcowata, długości 10-12 mm. Łuski okrywy zielone, pokryte krótkimi, prostymi i gruczołowatymi włoskami, a u nasady także włoskami gwiazdkowatymi. Kwiaty języczkowe jasnożółte, długości 15 mm[5].
- Owoce
- Jasnobrązowe niełupki[5].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Bylina, hemikryptofit. W Polsce rośnie w lasach liściastych, zwłaszcza w świetlistych grądach i dąbrowach, w Europie Południowej głównie w buczynach. Kwitnie w sierpniu i wrześniu. Wytwarza bardzo wiele nasion, wysoki ich procent kiełkuje. Liczba chromosomów 2n = 27[5].
Zagrożenia i ochrona[edytuj | edytuj kod]
Gatunek umieszczony na Czerwonej liście roślin i grzybów Polski w kategorii R (rzadki – potencjalnie zagrożony). W Polsce nie jest chroniony prawnie[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Michael A. Ruggiero i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
- ↑ Peter F. Stevens, Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2013-11-12] (ang.).
- ↑ a b The Plant List. [dostęp 2017-03-13].
- ↑ a b Zbigniew Mirek, Halina Piękoś-Mirkowa, Adam Zając, Maria Zając: Flowering plants and pteridophytes of Poland. A checklist. Krytyczna lista roślin naczyniowych Polski. Instytut Botaniki PAN im. Władysława Szafera w Krakowie, 2002. ISBN 83-85444-83-1.
- ↑ a b c d e f g Szeląg Z. Jastrzębiec gałęzisty. s. 384-385. W: Czerwona Księga Karpat Polskich, Kraków 2008. ISBN 978-83-89648-71-6.