Jaśmina Wójcik

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Jaśmina Wójcik-Wróblewska
Data i miejsce urodzenia

22 stycznia 1983
Warszawa[1]

Zawód, zajęcie

artystka, aktywistka

Ilustracja Wójcik z cyklu "Zygmunt Stępiński"
Ilustracja Wójcik ze zbiorów Zachęty

Jaśmina Wójcik-Wróblewska (ur. 22 stycznia 1983 w Warszawie) – polska aktywistka, artystka, reżyserka, pedagog akademicka i przedszkolna, tworząca głównie sztukę zaangażowaną. Jej najbardziej znaną realizacją są działania społeczno-artystyczne z byłymi pracownicami i pracownikami fabryki ciągników Ursus realizowane w latach 2011-2021[2].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

W 2008 ukończyła z wyróżnieniem Akademię Sztuk Pięknych w Warszawie w Pracowni Multimedialnej Kreacji Artystycznej prof. Stanisława Wieczorka, w której następnie pracowała jako asystentka u prof. Wiktora Jędrzejca. W 2011 roku uzyskała stopień doktora sztuki na tamtejszym Wydziale Grafiki w dziedzinie sztuk plastycznych, w dyscyplinie artystycznej sztuki piękne. W tym samym roku ukończyła także interdyscyplinarne studia podyplomowe „Sztuka / przestrzeń publiczna / demokracja – relacje i możliwości” w Szkole Wyższej Psychologii Społecznej w Warszawie[3].

Wykładała na wielu uczelniach, m.in. na Grafice w Społecznej Akademii Nauk w Warszawie, na Wydziale Sztuki Mediów na warszawskim ASP, od 2018 roku na Communication Design na SWPS w Poznaniu, na Wydziale Sztuki Nowych Mediów w Polsko-Japońskiej Akademii Technik Komputerowych w Warszawie[3]. Od 2016 jest nauczycielem w Przedszkolu Niepublicznym „Świetlik Montessori”.

Laureatka I nagrody w Konkursie Samsung Art Master 2007[2], Grand Prix konkursu Kino Polska i Onetu[4], Grand Prix Warszawskiej Nagrody Edukacji Kulturalnej[5] oraz Konkursu Nagrody Filmowej Muzeum Sztuki Nowoczesnej w Państwowym Instytucie Sztuki Filmowej w 2015 roku, a także konkursu filmów średniometrażowych na Międzynarodowym Festiwalu Filmowym Hot Docs w Toronto[6].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Łączy swoją praktykę artystyczną ze społecznym aktywizmem (artywizm), tworząc zarówno prace wideo, jak i organizując akcje społeczne. Zwraca uwagę na zmarginalizowane społeczności, odpowiedzialność społeczną, wykluczenia w obszarze zbiorowej pamięci.

W swoich pierwszych pracach wideo, dość intymnych i egzystencjalnych, jak Improwizacja (2005-2007)[7] czy Mastektomia (2007)[2], podejmowała problemy starości i osamotnienia. W późniejszych projektach zaczęła używać formy spaceru jako artystycznego medium. W 2011 zorganizowała spacer w Kazimierzu Dolnym wzbogacony audioprzewodnikami i rysunkami inspirowanymi reportażami Hanny Krall, poświęcony dawnej żydowskiej społeczności miasta[8]. W 2014 roku zrealizowała spacer Pamięć parku w Parku Tysiąclecia w Zielonej Górze oraz na terenie dawnej fabryki traktorów na warszawskim Ursusie, w którym użyła nagranych wywiadów z dawnymi pracownikami[2].

Pamięć o zakładach Ursus i jego pracownikach[edytuj | edytuj kod]

Praca ta stała się punktem wyjścia dla wielu projektów Wójcik związanych z nieczynną fabryką. Artywistka wykorzystała je do aktywizacji lokalnej społeczności i byłych robotników, czego kulminacją był film Ursus. Esej filmowy, a także Parada Traktorów w czerwcu 2014 roku, która przejechała z Placu Defilad na dawny teren fabryki[9].

Podsumowaniem tych działań był film Symfonia Fabryki Ursus, który od 2015 roku realizowała w Wajda Studio[10] wraz z Igorem Stokfiszewskim. Został wydany w 2018 roku i poza historią mówioną korzystał także z tzw. pamięci ciała byłych pracowników. Film otrzymał nominację do Nagrody National Geographic w 2019 w ramach Millennium Docs Against Gravity oraz do nagrody Orły w 2020 roku, za najlepszy film dokumentalny[11].

Wybrane realizacje[edytuj | edytuj kod]

  • 2005-2007, Improwizacja[7],
  • 2007, Mastektomia[12],
  • 2009, Samsara[13],
  • 2012, Chowanie człowieka między ludźmi bez kontaktu z naturą doprowadza go do wynaturzeń[14],
  • 2013, Pamięć parku[15],
  • 2013, Spacer akustyczny po dawnych terenach Zakładów Przemysłu Ciągnikowego URSUS[16],
  • 2014, Zakłady. Ursus 2014[17],
  • 2018, Symfonia Fabryki Ursus[11].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. MFF Nowe Horyzonty - Improwizacja [online], www.nowehoryzonty.pl [dostęp 2020-03-15] (pol.).
  2. a b c d Jaśmina Wójcik | Życie i twórczość | Artysta [online], Culture.pl [dostęp 2020-03-13] (ang.).
  3. a b Jaśmina Wójcik [online], www.jasminawojcik.pl [dostęp 2020-03-13].
  4. Laboratorium ee-Jakub Wojdak i inni, Ekspertki.org [online], Ekspertki.org [dostęp 2020-03-13] (pol.).
  5. WPEK. Grand Prix dla projektu „Zakłady. Ursus 2014” [online], ngo.pl [dostęp 2020-03-13] (pol.).
  6. Jaśmina Wójcik [online], FilmPolski [dostęp 2020-03-13] (pol.).
  7. a b Improwizacja. [dostęp 2020-03-13].
  8. 09.07.2011 - Akustyczny spacer po Kazimierzu Dolnym | Wirtualny Sztetl [online], sztetl.org.pl [dostęp 2020-03-13].
  9. Redakcja, Parada traktorów przejechała ulicami stolicy [online], Warszawa Nasze Miasto, 14 czerwca 2014 [dostęp 2020-03-13] (pol.).
  10. Symfonia Fabryki Ursus – Wajda School [online] [dostęp 2020-03-13] (pol.).
  11. a b Symfonia fabryki Ursus. [dostęp 2020-03-13].
  12. MASTEKTOMIA / MASTECTOMY - JASMINA WOJCIK [online], cargocollective.com [dostęp 2020-03-13] (ang.).
  13. SAMSARA - JASMINA WOJCIK [online], cargocollective.com [dostęp 2020-03-13] (ang.).
  14. CHOWANIE CZŁOWIEKA MIĘDZY LUDŹMI BEZ KONTAKTU Z NATURĄ DOPROWADZA GO DO WYNATURZEŃ - JASMINA WOJCIK [online], cargocollective.com [dostęp 2020-03-13] (ang.).
  15. O historii parku z Jaśminą Wójcik [online], Radio Zielona Góra 97,1 fm, 18 września 2013 [dostęp 2020-03-13] (pol.).
  16. SPACER AKUSTYYCZNY po dawnych terenach Zakładów Przemysłu Ciągnikowego "URSUS" - JASMINA WOJCIK [online], cargocollective.com [dostęp 2020-03-13] (ang.).
  17. ZAKŁADY URSUS 2014 - JASMINA WOJCIK [online], cargocollective.com [dostęp 2020-03-13] (ang.).