Jewgienij Wielichow

Jewgienij Wielichow
	; Jewgienij Wielichow (2011)
Państwo działania	ZSRR, Rosja
Data i miejsce urodzenia	2 lutego 1935 ; Moskwa
	profesor
	Specjalność: fizyka atomowa
Alma Mater	Moskiewski Uniwersytet Państwowy im. M.W. Łomonosowa
	Wiceprezydent
Akademia	Akademii Nauk ZSRR/Rosyjskiej Akademii Nauk
Okres spraw.	1978–1996
	Dyrektor / Prezydent
Instytut	Instytutu Energii Atomowej im. Kurczatowa / Rosyjskiego Centrum Naukowego „Instytut Kurczatowski”
Okres spraw.	od 1989
	Odznaczenia
	;
	Multimedia w Wikimedia Commons

Jewgienij Pawłowicz Wielichow (ros. Евге́ний Па́влович Ве́лихов, ur. 2 lutego 1935 w Moskwie) – radziecki i rosyjski fizyk teoretyczny, Bohater Pracy Socjalistycznej (1985), Bohater Pracy Federacji Rosyjskiej (2020).

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodzony w rodzinie inżyniera, w 1958 ukończył studia na Wydziale Fizycznym Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego, od 1961 pracował w Instytucie Energii Atomowej im. Kurczatowa, gdzie od 1962 kierował oddziałem, później laboratorium i został zastępcą dyrektora instytutu. Od 1968 profesor katedry fizyki atomowej, fizyki plazmy i mikroelektroniki Wydziału Fizycznego Moskiewskiego Uniwersytetu Państwowego, w latach 1973-1988 kierownik katedry, od 26 listopada 1968 członek korespondent, a od 26 listopada 1974 akademik Akademii Nauk ZSRR. W latach 1978–1996 wiceprezydent Akademii Nauk ZSRR/Rosyjskiej Akademii Nauk, w latach 1971–1978 dyrektor filii Instytutu Energii Atomowej – Laboratorium Magnetycznego Akademii Nauk ZSRR w Troicku. W 1972 założył katedrę energetyki plazmowej w Moskiewskim Instytucie Fizyczno-Technicznym. W 1976 założył i został dziekanem Wydziału Problemów Fizyki i Energetyki w Moskiewskim Instytucie Fizyczno-Technicznym, od 1986 był jego kierownikiem naukowym, między 1989 a 1991 dyrektor Instytutu Energii Atomowej im. Kurczatowa, od 1992 prezydent Rosyjskiego Centrum Naukowego „Instytut Kurczatowski”.

Uchwałą Prezydium Rady Najwyższej ZSRR z 1 lutego 1985 „za wielkie zasługi dla rozwoju nauki fizycznej, szkolenia kadr naukowych i w związku z 50. rocznicą urodzin” otrzymał tytuł Bohatera Pracy Socjalistycznej.

Autor ponad 200 publikacji naukowych oraz wielu wynalazków i odkryć. Zajmował się m.in. fizyką plazmy niskotemperaturowej, hydrodynamiką magnetyczną, problemami kontrolowanej syntezy termojądrowej. Członek kolegium redakcyjnego pisma „Nauka w Rossii”.

W latach 1986–1989 zastępca członka, a między 1989 a 1990 członek KC KPZR. W latach 1980–1985 członek Rady Najwyższej RFSRR, również w latach 1984–1989 deputowany do Rady Najwyższej ZSRR XI kadencji.

Odznaczenia i nagrody[edytuj | edytuj kod]

Medal Sierp i Młot Bohatera Pracy Socjalistycznej (1 lutego 1985)
Order Lenina (trzykrotnie - 1971, 1981 i 1985)
Order Czerwonego Sztandaru Pracy (1975)
Bohater Pracy Federacji Rosyjskiej (2020)
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” I klasy (2 lutego 2015)
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” II klasy (2 lutego 2005)
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” III klasy (17 sierpnia 2000)
Order „Za zasługi dla Ojczyzny” IV klasy (25 stycznia 2010)
Order Męstwa (1997)
Order Przyjaźni (2 maja 2005)
Nagroda Leninowska (1984)
Nagroda Państwowa ZSRR (1977)
Nagroda Państwowa Federacji Rosyjskiej (2003)
Nagroda im. Łomonosowa (Moskiewski Uniwersytet Państwowy, 1975)
Nagroda "Global Energy" (2006)
Order Pokoju i Służby (Węgierska Republika Ludowa, 1985)
Order Za Zasługi (Ukraina, 26 kwietnia 2011)

I inne.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

http://www.warheroes.ru/hero/hero.asp?Hero_id=10689 (ros.)