José Antonio de Donostia

José Antonio de Donostia
Imię i nazwisko	José Gonzalo Zulaika y Arregui
Pseudonim	Padre Donostia
Data i miejsce urodzenia	10 stycznia 1886 ; San Sebastián
Pochodzenie	baskijskie
Data i miejsce śmierci	30 sierpnia 1956 ; Lecároz
Gatunki	muzyka poważna
Zawód	kompozytor, organista, etnograf
	Multimedia w Wikimedia Commons

José Antonio de Donostia OFMCap., właśc. José Gonzalo Zulaika y Arregui^[1]^[2], zwany Padre Donostia^[1] (ur. 10 stycznia 1886 w San Sebastián, zm. 30 sierpnia 1956 w Lecároz^[1]^[2]^[3]) – hiszpański zakonnik, kompozytor, organista i etnograf pochodzenia baskijskiego.

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Ukończył szkołę w Lecároz, tam też w 1902 roku wstąpił do zakonu kapucynów, przybierając imię zakonne Donostia (hiszp. San Sebastián)^[1]. Uczył się gry na fortepianie, skrzypcach i organach w Lecároz u Ismaela Echazarry, w San Sebastián u Bernando Gabioli i w Barcelonie u Adriána Esquerry^[1]. W zakresie kompozycji pozostał w znacznej mierze autodydaktą, konsultując się jedynie w Paryżu z Eugenio Coolsem i Albertem Rousselem^[1]^[3]. Działał jako organista i chórmistrz, uczył też w kolegium zakonnym w Lecároz^[1]. Prowadził badania naukowe nad kulturą muzyczną Basków, ich religijnością oraz medycyną ludową^[1]. Zbierał i opracowywał baskijskie pieśni ludowe^[1]. Współpracował w zakresie sztuk scenicznych z dramaturgiem Henri Ghéonem^[1].

Po wybuchu hiszpańskiej wojny domowej w 1936 roku wyemigrował do Francji^[1]. Mieszkał w Tuluzie (1936), Paryżu (1939–1940) i Bajonnie (1941–1943)^[1]^[2]. W 1943 roku powrócił do Hiszpanii. Współzałożyciel działającego w Barcelonie Instituto Español de Musicología^[1]^[2]^[3]. Członek korespondent Królewskiej Akademii Sztuk Pięknych św. Ferdynanda^[1].

Autor prac De música popular vasca (Bilbao 1908), Essai d’une bibliographie musicale populaire basque (Bajonna 1932), Música y músicos en el Pais Vasco (San Sebastián 1951), El „Motu proprio” y la canción popular religiosa (San Sebastián 1954)^[1], a także zbioru 394 ludowych pieśni baskijskich Euskel Eres-Sorta (Bilbao 1922)^[1]^[3].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Początkowo pozostawał pod wpływem tradycji romantycznych i elementów impresjonizmu, z czasem jego język dźwiękowy zdominowała ludowa muzyka baskijska^[1]. Współpracując z Henri Ghéonem przy tworzeniu sztuk scenicznych dążył do odnowienia tradycji dawnych misteriów i opery religijnej^[1]. Nie wahał się sięgać po nowsze elementy w muzyce, jak np. wykorzystanie fal Martenota w utworze La quête héroïque du Graal^[1]. Jego prace naukowe mają ważne znaczenie dla poznania kultury duchowej i obrzędowości Basków^[1].

Ważniejsze kompozycje[edytuj | edytuj kod]

(na podstawie materiałów źródłowych^[1]^[2])

Utwory kameralne[edytuj | edytuj kod]

12 Romanzas na skrzypce i fortepian (1905–1910)
Kwartet smyczkowy e-moll (1906)
3 Piezas na wiolonczelę i fortepian (1906)
La quête héroïque du Graal na 4 fale Martenota i fortepian (1938)
Página romántica na skrzypce i fortepian (1941)

Utwory fortepianowe[edytuj | edytuj kod]

Preludios vascos (1912–1923)
Andante para una Sonata vasca (1913)
Vora’l ter (1936)
Tiento y Canción (1946)
Infantiles na 4 ręce (1946)

Utwory wokalno-instrumentalne[edytuj | edytuj kod]

Les Trois Miracles de Ste. Cécile na chór i orkiestrę, libretto Henri Ghéon (1920)
La Vie profonde de St. François d’Assise na chór i orkiestrę, libretto Henri Ghéon (1926)
Le Noël de Greecio na chór i orkiestrę, libretto Henri Ghéon (1936)
Poema de la Pasión na 2 soprany, 8-głosowy chór mieszany i rożek angielski (1937)
Missa pro defunctis na 4-głosowy chór mieszany i organy (1945)

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 438. ISBN 83-224-0223-6.
↑ ^a ^b ^c ^d ^e Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 915. ISBN 0-02-865527-3.
↑ ^a ^b ^c ^d The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 222. ISBN 0-674-37299-9.

[encmuz-1] ↑ ^a ^b ^c ^d ^e ^f ^g ^h ⁱ ^j ^k ^l ^m ⁿ ^o ^p ^q ^r ^s ^t ^u Encyklopedia Muzyczna PWM. T. 2. Część biograficzna cd. Kraków: Polskie Wydawnictwo Muzyczne, 1984, s. 438. ISBN 83-224-0223-6.

[baker-2] Baker’s Biographical Dictionary of Musicians. T. Volume 2 Conf–Gysi. New York: Schirmer Books, 2001, s. 915. ISBN 0-02-865527-3.

[harvard-3] The Harvard Biographical Dictionary of Music. Cambridge: Harvard University Press, 1996, s. 222. ISBN 0-674-37299-9.

[1]

[2]

[3]