Józef Morton
| Data i miejsce urodzenia |
19 lipca 1911 |
|---|---|
| Data i miejsce śmierci |
24 października 1994 |
| Narodowość |
polska |
| Język |
polski |
| Dziedzina sztuki | |
| Epoka | |
| Ważne dzieła | |
| |
| Odznaczenia | |
    [1].
| |
Józef Morton (ur. 19 lipca 1911 w Chrobrzu, zm. 24 października 1994 w Warszawie) – polski pisarz i działacz ruchu ludowego.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Syn Jana i Genowefy z Kozłów, włościan z Chrobrza. Wykształcenie zdobywał w szkole powszechnej w Chrobrzu i w gimnazjum w Pińczowie, w którym zdał maturę. Pracę podjął w Urzędzie Skarbowym w Olkuszu a następnie dzięki pomocy rodziny Wielopolskich rozpoczął studia prawnicze w Warszawie. Jednak problemy finansowe uniemożliwiły mu ukończenie studiów. Jego pierwsza praca literacka została opublikowana w dzienniku Czas w 1937 roku. W czasie II wojny światowej wrócił do Chrobrza i w 1944 roku za namową kolegi Franciszka Kucybały wstąpił do Polskiej Partii Robotniczej a w okresie tzw. Republice Pińczowskiej związał się z działalnością Armii Ludowej. Po wyzwoleniu Ponidzia spod okupacji niemieckiej wszedł w skład tworzonej Powiatowej Rady Narodowej w Pińczowie[2]. Został też powołany na stanowisko komisarza do spraw majątków obszarniczych[3].
W latach 60 przez kilka kolejnych lat był kustoszem muzeum im. Jana Kochanowskiego w Czarnolesie. Mieszkał w oficynie. Stworzył tu sfilmowaną przez Zbigniewa Kużmińskiego powieść „Mój drugi ożenek”.[4]
Był współpracownikiem oraz redaktorem pism "Chłopska Droga" oraz "Wieś". Jego powieści dotyczyły przede wszystkim życia współczesnej mu wsi. Zmarł w Warszawie, pochowany został na cmentarzu w Chrobrzu.
Publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Spowiedź (1937), Warszawa: Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1989, ISBN 83-205-4165-4.
- Inkluzowe wiano (1946), Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1979.
- Mój drugi ożenek (1961) Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, 1973.
- Appasionata, Warszawa, Państwowy Instytut Wydawniczy, 1976.
- Ucieczka z raju, Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, dr. 1969.
- Całopalenie, Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, t. 1-4, 1980-1987.
- Wielkie kochanie, Warszawa, Spółdzielnia Wydawnicza „Czytelnik”, 1983.
- Wielkie przygody małego ancykrysta, Warszawa, Iskry, 1959.
- Dzieła zebrane, Warszawa, Ludowa Spółdzielnia Wydawnicza, t. 1-5 1979-1983, m.in.:
- Zapomniana wieś
- Klucz bożej Klementyny
- Kamilla, czyli Spowiedź dziewczęcia
- Wielkie dni
- Wawrzek, syn Wawrzyńca
- Polowanie
Ordery i odznaczenia[edytuj | edytuj kod]
- Order Sztandaru Pracy II klasy (1949)[5]
- Krzyż Partyzancki
- Medal Zwycięstwa i Wolności 1945
- Medal 30-lecia Polski Ludowej
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Chroberz - chroberz.info serwis informacyjny miejscowości - Ludzie: Józef Morton (4) [online], chroberz.info [dostęp 2018-03-23] (pol.).
- ↑ Chroberz - chroberz.info serwis informacyjny miejscowości - Ludzie: Józef Morton (4) [online], chroberz.info [dostęp 2018-03-27] (pol.).
- ↑ Zygmunt Małecki, Stanisław Marcinkowski, Ziemia pińczowska, Kraków, s. 15.
- ↑ Piotr Libicki, Dwór w Czarnolesie [online] [dostęp 2022-04-17] (pol.).
- ↑ M.P. z 1950 r. nr 6, poz. 58.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Wielka Encyklopedia PWN, Warszawa. t. 18, s. 112, 2003, ISBN 83-01-13828-9 (01)
- Tomasz Miłkowski, Janusz Termer, Leksykon dzieł i tematów literatury polskiej, Książka i Wiedza, s. 416-417, cop. 2001, ISBN 83-05-13188-2.