Kamusznik siny
.JPG)
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
kamusznik siny |
| Nazwa systematyczna | |
| Porpidia tuberculosa (Sm.) Hertel & Knoph Beih. Nova Hedwigia 79: 438 (1984) | |
.JPG)
Kamusznik siny, krążniczka sina (Porpidia tuberculosa (Sm.) Hertel & Knoph) – gatunek grzybów z rodziny krążniczkowatych (Lecideaceae)[1]. Ze względu na współżycie z glonami zaliczany jest do porostów[2].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Porpidia, Lecideaceae, Lecideales, Lecanoromycetidae, Lecanoromycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy zdiagnozował go w 1885 r. James Edward Smith nadając mu nazwę Spiloma tuberculosums. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadali mu Hannes Hertel i Johannes-Günther Knoph w 1984 r.[1]
Niektóre synonimy nazwy naukowej[3]:
- Haplocarpon tumidum (A. Massal.) M. Choisy 1950
- Huilia tuberculosa (Sm.) P. James 1980
- Lecidea sorediza Nyl. 1872
- Lecidea tumida A. Massal. 1852
- Spiloma tuberculosum Sm. 1814
Nazwy polskie według opracowania W. Fałtynowicza[2].
Charakterystyka[edytuj | edytuj kod]
Plecha skorupiasta, b bardzo cienka lub nieco tylko zgrubiała, o barwie białawej, popielatoszarej lub niebieskoszarej, czasami o zielonawym odcieniu. Zazwyczaj posiada czarne przedplesze. Powierzchnia popękana lub areolkowana. Izydiów brak, licznie natomiast występują koliste, białawe urwistki. Hymenium ma grubość 100–125(140) μm i tylko w najwyższej części ma oliwkową barwę, poza tym jest bezbarwne. Reakcje barwne: miąższ I + fioletowoniebieski, UV + niebieskawy[4].
Zazwyczaj wytwarza owocniki w postaci apotecjów, czasami jednak ich brak. Mają kolisty lub nieregularny kształt i rozmiar 1–2(3) mm. Tarczki apotecjów są czarne, nagie lub niebiesko przyprószone, płaskie lub nieco wypukłe, a brzeżki cienkie, również czarne, trwałe lub zanikające. W jednym worku powstaje po 8 jednokomórkowych askospor o rozmiarach 12–21 × 6–13 μm[4].
Plecha zawiera glony protokokkoidalne Trebouxia i Chlorococcum pełniące rolę fotobionta. Brak cefalodiów. Plecha wytwarza kwasy porostowe, m.in. kwas nortstiktowy, kwas stiktowy, kwas konfluentynowy[5].
Występowanie i siedlisko[edytuj | edytuj kod]
Występuje głównie we wschodniej części Ameryki Północnej i w Europie. Poza tymi głównymi rejonami występowania opisano jeszcze występowanie tego gatunku w Czadzie w Afryce Środkowej oraz na Falklandach[6]. W Polsce gatunek pospolity w górach i rzadki na niżu[4].
Rośnie na skałach krzemianowych i piaskowcach[4], według innych źródeł także na drobnych kamieniach oraz na korze drzew, pniach, gałęziach[5].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2014-08-18]. (ang.).
- ↑ a b Wiesław Fałtynowicz: The Lichenes, Lichenicolous and allied Fungi of Poland.Krytyczna lista porostów i grzybów naporostowych Polski. Kraków: Instytut Botaniki im. W. Szafera PAN, 2003. ISBN 83-89648-06-7.
- ↑ Species Fungorum. [dostęp 2014-04-25]. (ang.).
- ↑ a b c d Hanna Wójciak: Porosty, mszaki, paprotniki. Warszawa: Multico Oficyna Wydawnicza, 2010. ISBN 978-83-7073-552-4.
- ↑ a b Consortium of North American Lichen Herbaria. [dostęp 2014-08-18].
- ↑ Discover Life Maps. [dostęp 2014-04-18].