Wspieranie terroryzmu przez Katar

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sekretarz stanu USA Mike Pompeo i Zalmay Khalilzad spotykają się z talibskimi delegatami - Abdulem Ghani Baradarem, Abdulem Hakimem Ishaqzaiem i Suhailem Shaheenem, 12 września 2020 r. w Doszy

Katar jest regularnie oskarżany o bezpośrednie finansowanie organizacji terrorystycznych oraz umożliwianie podmiotom je finansującym swobodnego działania na swoim terytorium, co było jedną z przyczyn trwającego w latach 2017-2021 katarskiego kryzysu dyplomatycznego[1].

W 2017 roku został on otwarcie określony "bazą terroryzmu" przez takie kraje jak Arabia Saudyjska, Jemen, Mauretania, Zjednoczone Emiraty Arabskie, Bahrajn czy Egipt[2]

Wpływ na stosunki międzynarodowe[edytuj | edytuj kod]

USA[edytuj | edytuj kod]

W 2014 r. David S. Cohen, ówczesny podsekretarz skarbu Stanów Zjednoczonych ds. terroryzmu i wywiadu finansowego, oskarżył władze emiratu o umożliwienie znajdującym się na międzynarodowych czarnych listach finansistom swobodnego życia w Katarze[3].

W odpowiedzi na te zarzuty emir Kataru, szejk Tamim bin Hamad Al-Thani, w wywiadzie udzielonym dla CNN we wrześniu 2014 r. oświadczył, że nie uważa finansowanych przez nich organizacji za terrorystyczne[4]

Rząd Kataru deklaruje posiadanie własnej listy terrorystów[5]. Według The Telegraph, w 2014 r. na liście nie znajdowało się żadne nazwisko[6] W lipcu 2021 r. na liście figurowało ponad 550 osób i 240 podmiotów[5]. Pomimo deklaratywnych wysiłków Kataru mających na celu postawienie w stan oskarżenia prominentnych osób finansujących terroryzm, niektórzy znani terroryści i osoby finansujące terroryzm żyły w Katarze bezkarnie[6] aż do 2015 r.[7]

W grudniu 2014 r. kongresmani Brad Sherman i Peter Roskam zwrócili się do rządu USA z prośbą o nałożenie sankcji na Katar[8]. Departament Stanu odpowiedział na wniosek polityków, stwierdzając, że Stany Zjednoczone utrzymują „produktywne stosunki z Katarem”, zaznaczając, że Katar usprawnił swoje wysiłki w zakresie zwalczania terroryzmu w ubiegłych latach, choć przyznał, że monitorowanie przez Katar i ściganie podmiotów finansujących terroryzm pozostaje „niespójne”[9].

Były sekretarz obrony USA Robert Gates oświadczył w maju 2017 r., że „nie zna przypadków, w których Katar agresywnie zwalczałby siatki (finansujące terroryzm) Hamasu, Talibów i Al-Kaidy”[10].

Kraje arabskie[edytuj | edytuj kod]

27 maja 2017 r. Arabia Saudyjska, Egipt, Bahrajn, Zjednoczone Emiraty Arabskie i Jemen zerwały stosunki dyplomatyczne z Katarem, oskarżając go o destabilizację regionu i wspieranie grup terrorystycznych, w tym Bractwa Muzułmańskiego, Al-Kaidę czy Państwa Islamskiego[1]. Jedną z oczekiwanych przez te państwa zmian w polityce wewnętrznej i zewnętrznej emiratu była likwidacja telewizji Al-Dżazira, będącej platformą do głoszenia radykalnych poglądów w mediach mainstreamowych[11].

Relacje Kataru z poszczególnymi organizacjami terrorystycznymi[edytuj | edytuj kod]

Hamas[edytuj | edytuj kod]

Od 2012 roku w Katarze mieści się biuro polityczne Hamasu, w którym rezyduje przywództwo organizacji[12].

Rząd emiratu twierdzi, że nie popiera stanowiska politycznego tej organizacji, a jego działania mają na celu ułatwienie konstruktywnej współpracy między Hamasem a rządem Autonomii Palestyńskiej[13].

Rząd Izraela pod przywództwem Benjamina Netanjahu przez wiele lat popierał płatności Kataru na rzecz Hamasu w nadziei, że uczyni to tę grupę terrorystyczną skuteczną przeciwwagą dla legalnego rządu Autonomii Palestyńskiej i zapobiegnie utworzeniu silnego i jednolitego państwa palestyńskiego[14].

Taliban[edytuj | edytuj kod]

Od 2013 w Doszy znajduje się biuro Talibanu[15], które wykorzystywane było jako platforma do spotkań podczas negocjacji pokojowych w latach 2016-2020[16].

Państwo Islamskie[edytuj | edytuj kod]

W październiku 2016 r., w następstwie cyberataku przypisywanego rosyjskiej grupie Fancy Bear[17], został opublikowany mail z sierpnia 2014 r, którego adresatem był Johna Podesty. Zawierał on zarzuty wobec rządów Kataru i Arabii Saudyjskiej o zapewnianie tajnej, finansowej i logistycznej pomoc dla ISIS i innych radykalnych grup sunnickich. W wiadomości przedstawiono plan działania przeciwko ISIS i wezwano do wywarcia presji na wyżej wymienione kraje, aby zaprzestały rzekomego wsparcia dla tej grupy. Nie jest jednoznaczne, czy e-mail został pierwotnie napisany przez Hillary Clinton, jej doradcę Sidneya Blumenthala czy inną osobę[18].

Dżabhat an-Nursa[edytuj | edytuj kod]

Katar od 2013 roku sponsoruje syryjską grupę Dżabhat an-Nusra[19] organizując kampanie zbierania funduszy na ich cele czy przekazując im pieniądze bezpośrednio, oficjalnie opłacając okupy za organizowane przez nich porwania[20][21].

Al-Kaida[edytuj | edytuj kod]

Abdul Karim al-Thani, członek katarskiej rodziny królewskiej, prowadził kryjówkę Abu Musaba al-Zarkawiego, założyciela Al-Kaidy w Iraku, poprzednika ISIS. Al-Thani również przekazywał terrorystom katarskie paszporty i wpłacił 1 milion dolarów na ich konto bankowe[22].

Reformy prawne rządu katarskiego[edytuj | edytuj kod]

W latach 2004, 2010, 2014 i 2017 rząd Kataru wprowadzał nowe przepisy mające na celu zwalczanie terroryzmu, jak i jego finansowania[23], które w 2019 r. uzupełniono dodatkowymi przepisami dotyczącymi przeciwdziałaniu praniu brudnych pieniędzy[24]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b Patrick Wintour: Gulf plunged into diplomatic crisis as countries cut ties with Qatar. The Guardian, 5 czerwca 2017. [zarchiwizowane z tego adresu].
  2. Boycott nations demand FIFA strips Qatar of 2022 World Cup – report. 16 lipca 2017. [zarchiwizowane z tego adresu (26 września 2020)]. (ang.).
  3. Jamie Dettmer, U.S. Ally Qatar Shelters Jihadi Moneymen [online], The Daily Beast, 10 grudnia 2014 [zarchiwizowane z adresu 2017-02-01].
  4. Qatar's Emir: We don't fund terrorists. September 25, 2014. [zarchiwizowane z tego adresu (19 maja 2019)].
  5. a b Unified Record of Persons and Entities designated on Sanction List. National Counter Terrorism Committee. [zarchiwizowane z tego adresu].
  6. a b Terror financiers are living freely in Qatar, US discloses. The Telegraph, 16 listopada 2014. [zarchiwizowane z tego adresu].
  7. Country Reports on Terrorism 2015 [online], State.gov, 2016 [zarchiwizowane z adresu 2017-03-27].
  8. Pete Roskam, Brad Sherman, Letter to U.S. Treasury Secretary Jack Lew, U.S. Congress, 10 grudnia 2014.
  9. State Dept Response to Qatar Inquiry. house.gov, 2014-11-21. [zarchiwizowane z tego adresu].
  10. Sanctions, leaving military base 'possible options against Qatar'. Arab News, 27 maja 2017. [zarchiwizowane z tego adresu].
  11. Katar naciskany przez kraje arabskie może zamknąć telewizję Al-Jazeera [online], 4 lipca 2017 (pol.).
  12. Mirran Gidda, Hamad Still Has Some Friends Left, Time, 25 lipca 2014 [zarchiwizowane z adresu 2019-04-14].
  13. Analysts: Qatar supports Gaza not Hamas. 7 czerwca 2017. [zarchiwizowane z tego adresu].
  14. Nima Elbagir, Qatar sent millions to Gaza for years – with Israel’s backing. Here’s what we know about the controversial deal [online], CNN, 11 grudnia 2023.
  15. Taliban close Qatar office in protest at flag removal [online], The Telegraph, 9 czerwca 2013.
  16. Eric Knecht, Qatar says Taliban political chief will lead U.S.-Taliban talks in Doha this week [online], Reuters, 24 lutego 2019.
  17. Russian hackers infiltrated Podesta's email, security firm says. POLITICO, 20 październik 2016. [zarchiwizowane z tego adresu].
  18. Liz Goodwin, In leaked email, Clinton claims Saudi and Qatari governments fund ISIS [online], Yahoo! News, 11 października 2016 [zarchiwizowane z adresu 2019-05-17].
  19. Funding Al Nusra Through Ransom: Qatar and the Myth of "Humanitarian Principle" | Consortium Against Terrorist Finance. Stopterrorfinance.org. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-08-18)].
  20. Home Page | الشرق الأوسط. Asharq al-Awsat. [zarchiwizowane z tego adresu]. (arab.).
  21. Al-Nusra and its Gulf Financiers: The Political Cost of a Long-Running Alliance | Consortium Against Terrorist Finance. Stopterrorfinance.org. [zarchiwizowane z tego adresu].
  22. Patrick E. Tyler, Intelligence Break Led U.S. to Tie Envoy Killing to Iraqi Qaeda Cell [online], The New York Times, 6 lutego 2003 [zarchiwizowane z adresu 2016-08-05].
  23. Maria Josua. What Drives Diffusion? Anti-Terrorism Legislation in the Arab Middle East and North Africa. „Journal of Global Security Studies”. 6 (3), 2021-03-01. DOI: 10.1093/jogss/ogaa049. ISSN 2057-3170. (ang.). 
  24. Qatar. United States Department of State. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-05)]. (ang.).