Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela w Sedlcu
 nr rej. 17408/2-1080[1]
| |||||||||
| Katedra | |||||||||
.jpg) Widok ogólny katedry | |||||||||
| Państwo | |||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Miejscowość | |||||||||
| Wyznanie | |||||||||
| Kościół | |||||||||
| |||||||||
Położenie na mapie Czech  | |||||||||
 49°57′35,3″N 15°17′23,6″E/49,959806 15,289889
| |||||||||
| Strona internetowa | |||||||||
| Obiekt z listy światowego dziedzictwa UNESCO | |
.jpg)
| |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ |
kulturowy |
| Spełniane kryterium |
II, IV |
| Numer ref. | |
| Region[b] |
Europa i Ameryka Północna |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę |
1995 |
Katedra Wniebowzięcia Najświętszej Marii Panny i św. Jana Chrzciciela w Sedlcu – obiekt sakralny, w przeszłości pełniący rolę kościoła klasztornego zakonu cystersów w Sedlcu - obecnie dzielnicy miasta Kutná Hora, zlokalizowany około dwa kilometry na północny wschód od centrum tego czeskiego miasta. Pierwotnie gotycki z przełomu XIII i XIV w., odbudowany na początku XVIII wieku[2] przez Jana Blažeja Santini-Aichela w stylu barokowego gotyku[3]. Od 9 grudnia 1995 roku, wraz z historycznym centrum miasta i kościołem św. Barbary, znajduje się na liście światowego dziedzictwa UNESCO[4][5][6].
Historia[edytuj | edytuj kod]
Historia dzisiejszej katedry nieodłącznie wiąże się z funkcjonującym na terenie Sedlca klasztorem zakonu cystersów, najstarszym w Czechach[7]. Założono go w 1142 roku[7].
Wzniesiony w latach 1280–1320[3] kościół klasztorny łączył w sobie cechy stylowe północnofrancuskiej gotyckiej architektury katedralnej z elementami niemieckimi[7]. Jego budowę rozpoczęto za czasów opata Heidenreicha, kiedy to klasztor cystersów rozwinął się gospodarczo, głównie dzięki wydobyciu srebra na obszarach wchodzących w skład jego uposażenia, co całkowicie zmieniło sytuację materialną opactwa i całego regionu. W bezpośrednim sąsiedztwie klasztoru wyrosło zaś średniowieczne miasto Kutná Hora. Kościół w Sedlcu stał się pierwszą katedrą i jednocześnie największą budowlą sakralną w Czechach i na Morawach. Pierwotna forma masywnej, kamiennej budowli w stylu wczesnogotyckim na planie krzyża łacińskiego nie została zachowana, gdyż w 1421 roku tutejszy klasztor i kościół cystersów zostały splądrowane i spalone przez wojska husyckie[7].
Świątynia pozostawała ruiną przez 279 lat. Mimo opłakanego stanu budowla wyglądała jednak na dość szczególną, czego potwierdzeniem jest fakt, że w 1681 roku nazwano ją splendissima basilica – najwspanialszą bazyliką[7]. Prace restauracyjne rozpoczęto w 1700 roku za czasów opata Jindřicha Snopka. Inicjatorem pierwszego etapu renowacji był Pavel Ignác Bayer z Igławy, który zabezpieczył świątynię, jak również był autorem koncepcji pięcionawowego układu kościoła. Kolejny etap zainicjował Jan Blažej Santini-Aichel, chcący przebudować świątynię w stylu baroku gotyckiego. Stworzył on m.in. nowe sklepienia oraz szczyt zachodni i przedsionek[3]. Odrestaurowany kościół konsekrowano w 1708 roku. Okres jego ponownego rozkwitu nie trwał jednak długo. Niespełna osiemdziesiąt lat po renowacji, za panowania cesarza Józefa II, klasztor w Sedlcu został zlikwidowany w 1784 roku, a jego majątek zlicytowano. Kościół stał się magazynem mąki, a w 1812 roku w budynkach klasztornych rozpoczęła działalność fabryka tytoniu, która przetrwała do czasów współczesnych. Obecnie fabryka jest własnością koncernu Philip Morris. W 1806 roku kościół ponownie zaczął pełnić funkcję religijną[3][7].
Galeria[edytuj | edytuj kod]
.jpg)
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Národní památkový ústav – Památkový Katalog [online], www.pamatkovykatalog.cz [dostęp 2021-05-03] (cz.).
- ↑ Polski Komitet ds Unesco: Czechy [online], www.unesco.pl [dostęp 2021-05-02] (ang.).
- ↑ a b c d Kutna Hora - Sedlec, kościół Wniebowzięcia NMP, dawny cystersów [online], www.zabytkowekoscioly.net [dostęp 2021-05-02].
- ↑ Kutná Hora: historické centrum města s kostelem sv. Barbory a katedrálou Nanebevzetí Panny Marie v Sedlci - Památkový Katalog [online], pamatkovykatalog.cz [dostęp 2021-05-03].
- ↑ Kutná Hora: Historical Town Centre with the Church of St Barbara and the Cathedral of Our Lady at Sedlec [online], UNESCO World Heritage Centre [dostęp 2021-05-02] (ang.).
- ↑ Kateřiná Charvátová, Vladimír Hyhlík:, Sedlec u Kutné Hory. Bývalé cisterciácké opatství, Velehrad 1992 (cz.).
- ↑ a b c d e f Katedrála Sedlec – Historie [online], www.sedlec.info [dostęp 2021-05-02] (cz.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Katedrála – Sedlec – oficjalna strona kościoła katedralnego
- Cisterciácký klášter s kostelem Panny Marie, s omezením bez budovy jídelny – Památkový Katalog – klasztor wraz z kościołem katedralnym na liście czeskich zabytków kultury (Ústřední seznam kulturních památek České republiky – ÚSKP)
- Cisterciácký klášter s kostelem Panny Marie – Památkový Katalog – informacje o klasztorze wraz z katedrą na stronie Narodowego Instytutu Ochrony Zabytków (Národní památkový ústav)