Kiełki (województwo mazowieckie)
52°44′12″N 20°14′37″E/52,736667 20,243611| wieś | |
| Państwo | |
|---|---|
| Województwo | |
| Powiat | |
| Gmina | |
| Liczba ludności (2011) | |
| Strefa numeracyjna |
23 |
| Kod pocztowy |
09-130[4] |
| Tablice rejestracyjne |
WPN |
| SIMC |
0111691[5] |
Położenie na mapie gminy Baboszewo  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa mazowieckiego  | |
Położenie na mapie powiatu płońskiego  | |
| 52°44′12″N 20°14′37″E/52,736667 20,243611[1]
| |
Kiełki – wieś w Polsce położona w województwie mazowieckim, w powiecie płońskim, w gminie Baboszewo[5][6]. Leży nad rzeką Raciążnicą.
Historia[edytuj | edytuj kod]
W latach 1785–1795 Kiełki były własnością szlachecką dziedziców Krasińskich, lecz jako zastaw dobra użytkowali księża z zakonu Bartłomieja Holzhausera. Od 1815 r. wieś w posiadaniu miał dziedzic Jarczewski. Około roku 1894 Kiełki przeszły w ręce Wilamowskich i Święckich, zaś wyodrębniona wówczas część – tzw. Kiełki-Kolonia – stanowiła własność Radwańskich i Zawidzkich.
Z danych Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego (z II połowy XIX w.) wynika, że ówczesny folwark Kiełki był rozległy – jego powierzchnia liczyła 1387 mórg, w tym grunty orne i ogrody zajmowały 449 mórg, łąki – 83 morgi, pastwiska – 123 morgi, lasy – 616 mórg, zarośla – 85 mórg, nieużytki i place – 31 mórg. Ponadto w folwarku znajdowały się 3 budowle murowane i 6 drewnianych, zaś liczba osadników wynosiła 45[7].
Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 15 lutego 1936 r. 200 ha nieruchomości Kiełki-Lachówiec, stanowiącej wówczas własność Kajetana Święckiego, objęte zostało wykupem przymusowym w ramach reformy rolnej[8].
Do wybuchu II wojny światowej dziedzicem wsi był Antoni Święcki. Podczas okupacji niemieckiej Verwalterem (niem. 'administrator') majątku Kiełki i Rzewin mianowany został Niemiec-Mazur Witkowski.
W latach 1975–1998 miejscowość administracyjnie należała do województwa ciechanowskiego.
Zabytki[edytuj | edytuj kod]
Położony na terenie wsi park podworski, z początku XIX wieku, od 1980 r. figuruje w Rejestrze Zabytków Mazowieckiego Konserwatora Zabytków[9].
Odkrycia[edytuj | edytuj kod]
W 2019 r. na terenie wsi odkryto pozostałości samolotu[10]. Ustalono, że jest to prawdopodobnie amerykański Douglas DB-7 (samolot bombowy i nocny myśliwski) firmy Douglas Aircraft Company. Używany był podczas II wojny światowej głównie przez Związek Radziecki, Wielką Brytanię i Stany Zjednoczone.
Na podstawie relacji i opowieści ustalono, że lot samolotu miał miejsce w pierwszej połowie stycznia 1945 roku, z kierunku prawdopodobnie południa lub południowego zachodu. Został on zauważony przez dwa niemieckie myśliwce, które znajdowały się na lotnisku w miejscowości Brzeście kilka kilometrów od Kiełk. Podjęły one pościg za bombowcem, który nie miał szans w walce powietrznej.
Prawdopodobnie tuż po zesrzeleniu na miejsce przyjechali Niemcy, zostały zabrane większe elementy samolotu. Za kilka dni wkroczyły wojska radzieckie i zabrały pozostałości maszyny, a znalezione szczątki ciał pochowano obok drewnianego krzyża przy polnej drodze Kiełki - Rzewin.
Według opowiadań mieszkańców wioski Rosjanie tuż po wojnie zabrali je na cmentarz do Płońska.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Państwowy Rejestr Nazw Geograficznych – miejscowości – format XLSX, Dane z państwowego rejestru nazw geograficznych – PRNG, Główny Urząd Geodezji i Kartografii, 5 listopada 2023, identyfikator PRNG: 52942
- ↑ Wieś Kiełki w liczbach [online], Polska w liczbach [dostęp 2016-11-28], liczba ludności w oparciu o dane GUS.
- ↑ GUS: Ludność - struktura według ekonomicznych grup wieku. Stan w dniu 31.03.2011 r.. [dostęp 2019-12-16].
- ↑ Oficjalny Spis Pocztowych Numerów Adresowych, Poczta Polska S.A., październik 2013, s. 469 [zarchiwizowane z adresu 2014-02-22].
- ↑ a b GUS. Wyszukiwarka TERYT
- ↑ Rozporządzenie w sprawie wykazu urzędowych nazw miejscowości i ich części (Dz.U. z 2013 r. poz. 200)
- ↑ Kiełki, [w:] Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. IV: Kęs – Kutno, Warszawa 1883, s. 39.
- ↑ Dz. U. R. P. z 1936 r. Nr 11, poz. 108 (§ 2, pkt 11) [online].
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych – województwo mazowieckie [online], Narodowy Instytut Dziedzictwa, 30 września 2023, s. 111.
- ↑ Szczegóły odkrycia pozostałości zestrzelonego samolotu w Kiełkach [online], plonszczak.pl, 29 września 2019 [dostęp 2019-10-24].
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Krysiak Andrzej Jan, Baboszewo i okolice, Baboszewo 2010
- Żabowski Janusz Leszek, Płońska konspiracja patriotyczna 1939-1956, Warszawa 2003
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Siedziba gminy: Baboszewo
