Kiepurki
| Euaesthetinae | |
| James Thomson, 1859 | |
 Przedstawiciel rodzaju Euaesthetus | |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Gromada | |
| Rząd | |
| Podrząd | |
| Infrarząd | |
| Nadrodzina | |
| Rodzina | |
| Podrodzina |
Euaesthetinae |
Kiepurki (Euaesthetinae) – podrodzina chrząszczy z podrzędu wielożernych i rodziny kusakowatych.
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Takson wprowadzony został w 1859 roku przez Jamesa Thomsona[1].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Owady dorosłe[edytuj | edytuj kod]
Chrząszcze małe, osiągające od 1 do 4 mm (u gatunków środkowoeuropejskich od 1,3 do 2 mm[2]) długości[3]. Ciało smukłe lub nieco tęgie[3], stosunkowo słabo wydłużone i mniej lub bardziej spłaszczone[2]. Ubarwienie od żółtawobrązowego, przez rudobrązowe[3] do czarnego[2], nie bardzo lśniące, u niektórych ze słabym metalicznym połyskiem[3]. Wiele gatunków (w tym wszystkie polskie[2]) o ciele gęsto punktowanym[3]. Czułki 11-członowe[3][2], osadzone na przedniej krawędzi czoła, między nasadami żuwaczek[2], zwieńczone buławką złożoną z 3[3] lub 2 członów[2]. Warga górna szeroka i krótka, o brzegu przednim przeważnie pokrytym ząbkami. Głaszczki szczękowe czteroczłonowe, o pierwszym członie wydłużonym, a ostatnim bardzo małym i zaostrzonym. Głaszczki wargowe trójczłonowe, o drugim członie zgrubiałym, a trzecim silnie zredukowanym. Przedplecze na ogół o krawędziach bocznych zaokrąglonych, z tyłu silnie zwężone. Pokrywy krótkie i niesięgające zazwyczaj zatułowia. Brzegi odwłoka wzniesione, odgraniczone podwójną bruzdą. Kombinacje liczby członów stóp na kolejnych parach odnóży to: 4-4-4 lub 5-5-5 bądź 5-5-4[2].
Larwy[edytuj | edytuj kod]
Larwy wyglądem zbliżone są do larw myśliczków (Steninae), lecz mają krótsze przydatki, a języczek labium stożkowaty[3].
Biologia i ekologia[edytuj | edytuj kod]
Biologia przedstawicieli tej grupy jest słabo poznana. Spotykane są w glebie, ściółce i rozkładającej się materii roślinnej. Gatunki z rodzaju Euaesthetus zasiedlają brzegi wód[2]. Budowa narządów gębowych sugeruje drapieżny tryb życia larw i postaci dojrzałych, jednak brak opublikowanych danych w tym zakresie[3].
Rozprzestrzenienie[edytuj | edytuj kod]
Podrodzina kosmopolityczna, zasiedlająca wszystkie kontynenty z wyjątkiem Antarktydy[1]. W Europie występuje 71 gatunków z 6 rodzajów[4]. Z tego w Polsce 4 gatunki: 3 z rodzaju Euaesthetus i 1 Edaphus[5].
Systematyka[edytuj | edytuj kod]
Do podrodziny kiepurków zalicza się 724 gatunki zgrupowane w 26 rodzajach i 6 plemionach[1]:
- Alzadaesthetini Scheerpeltz, 1974
- Austroesthetini Cameron, 1944
- Euaesthetini Thomson, 1859
- Fenderiini Scheerpeltz, 1974
- Nordenskioldiini Bernhauer and Schubert, 1911
- Stenaesthetini Bernhauer and Schubert, 1911
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Lee H. Herman. Catalog of the Stapylinidae (Iscecta:Coleoptera). 1758 to the End of Second Millenium. IV Staphylinine Group (Part I) Euaesthetinae, Leptotyphlinae, Megalopsidiinae, Oxyporinae Pseudopsinae, Solieriinae, Steninae E. „Bulletin of the American Museum of Natural History”. 265, s. 1807-2440, 2001.
- ↑ a b c d e f g h i Andrzej Szujecki: Klucze do oznaczania owadów Polski cz. XIX Chrząszcze - Coleoptera z. 24 c Kusakowate - Staphylinidae: Kiepurki - Euaesthetinae, Myśliczki - Steninae. Warszawa: PWN, PTEnt., 1965.
- ↑ a b c d e f g h i J. Howard Frank, Michael C. Thomas. Rove Beetles of Florida, Staphylinidae (Insecta:Coleoptera: Staphylinidae). „DPI Entomology Circular”. 343, 1999 (2012).
- ↑ Euaesthetinae w Fana Europaea. [dostęp 2014-07-24].
- ↑ Wykaz Chrząszczy Polski On-Line. 2014. [dostęp 2014-07-24].