Kościół Matki Boskiej Częstochowskiej w Krakowie (ul. Korzeniaka)
kocioł konwentualny kapucynów, kościół parafialny | |||||||||||
Państwo | |||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||||||||
Miejscowość | |||||||||||
Adres |
ul. Korzeniaka 16 | ||||||||||
Wyznanie | |||||||||||
Kościół | |||||||||||
Parafia | |||||||||||
Wezwanie | |||||||||||
| |||||||||||
| |||||||||||
Położenie na mapie Krakowa | |||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||
Położenie na mapie województwa małopolskiego | |||||||||||
50°04′19,08″N 19°50′00,95″E/50,071967 19,833597 |
Kościół Podwyższenia Krzyża Świętego w Krakowie – kościół rzymskokatolicki mieszczący się w Krakowie przy ul. Korzeniaka 16 w Dzielnicy VII Zwierzyniec na obszarze dawnej podkrakowskiej wsi Olszanica. Jest świątynią parafialną Parafii Matki Bożej Częstochowskiej. Posługę pełnią ojcowie zakonni kapucynów.
Historia[edytuj | edytuj kod]
Kościół wybudowano w latach 1922-1924 w stylu neobarokowym. W 1924 r. miała miejsce jego konsekracja. Znacznej rozbudowy budynku dokonano w 2012 r.
Organy[edytuj | edytuj kod]
Pierwszym instrumentem w rzeczonej świątyni był 4-głosowy pozytyw zbudowany w 1849 r. przez Johanna Strossa z Preszowa dla klasztoru klarysek w Starym Sączu, gdzie funkcjonował na chórze zakonnym[1]. Według umowy dyspozycja instrumentu prezentowała się jak w tabeli 1[1].
Tabela 1. Dyspozycja niezachowanego pozytywu J. Strossa z 1849 r.[1]
Manuał |
1. Flauto major 8 Fuß |
2. Spiel Flöt 8 Fuß |
3. Prinzipal 4 Fuß |
4. Flauto amabilis 4 Fuß |
W 1928 r. instrument został sprzedany do kościoła w Olszanicy[1], gdzie jego stan ulegał pogorszeniu; po kilku latach był już zniszczony i rozstrojony. W związku z powyższym w 1940 r. przywieziono do świątyni fisharmonię z klasztoru kapucyńskiego przy ul. Loretańskiej w Krakowie. Była ona instrumentem tymczasowym w czasie, gdy pozytyw pozostawał nieczynny. Uruchomiono go dopiero w 1957 r. Wiadomo, że stał na drewnianym chórze muzycznym i nie był wyposażony w dmuchawę elektryczną. W latach 1965-1967 powstał obecny murowany chór muzyczny, na którym nie zainstalowano już starego pozytywu[2].
Nowe organy zostały zamówione w 1974 roku. Ich budowę podjęła firma Ryszarda Plenikowskiego i Józefa Adamczyka z Kartuz. Ze względów finansowych odrzucono ofertę firmy Józefa Buły z pobliskiej dzielnicy Mydlniki. W 1975 r. jeden z zakonników zakupił w Niemczech Zachodnich silnik elektryczny oraz mieszki, które miały być trwalsze od tych produkowanych w Polsce. Montaż organów rozpoczął się w połowie 1977 roku. Niedługo później, 7 sierpnia tegoż roku, miało miejsce uroczyste pobłogosławienie nowego instrumentu przez ówczesnego prowincjała o. Gracjana Majkę. Koncert inauguracyjny wykonał Mieczysław Tuleja[2].
Organy były naprawiane w latach: 1995 (firma Andrzeja Buły z Mydlnik), 2014 (Krzysztof Ostrowski ze Stalowej Woli i Albert Kunz z Krakowa) oraz 2016 (firma Adama Olejnika z Głogusza). W 2018 r. zainstalowano nową dmuchawę elektryczną[2].
Szafa organowa mieści się w bocznej części chóru muzycznego. Instrument jest wyposażony w wiatrownice stożkowe. W prospekcie stoją piszczałki głosu Pryncypał 8' z sekcji I manuału. Pozostałe głosy stoją na wiatrownicach rozmieszczonych prostopadle względem prospektu. Powietrze do dwóch miechów pływakowych jest dostarczane przez dmuchawę elektryczną lub nożną dźwignię do kalikowania[2].
Tabela 2. Dyspozycja obecnych organów firmy R. Plenikowskiego i J. Adamczyka z 1977 r[2].
Manuał I, C-a3 | Manuał II, C-a3 | Pedał, C-f1 |
1. Pryncypał 8’ | 5. Kryty 8’ | 10. Subbas 16’ |
2. Flet pusty 8’ | 6. Salicet 8’ | 11. Cello 8’ |
3. Oktawa 4’ | 7. Flet 4’ | |
4. Mikstura 3 rz | 8. Kwinta 2 2/3’ | |
9. Superoktawa 2’ |
Połączenia: II-I 8', II-I 16', II-I 4', I 4', II 4', I-P, II-P;
Urządzenie dodatkowe: Tremolo II M;
Stałe kombinacje: Piano, Forte;
Dźwignia nożna: Crescendo.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Piotr Matoga , Organy w najstarszych polskich klasztorach Sióstr Klarysek, „Nasza Przeszłość”, 2014, t. 122, Kraków, s. 46-47 .
- ↑ a b c d e Piotr Matoga , Historia organów w kościele pw. Matki Bożej Częstochowskiej przy domu zakonnym Braci Mniejszych Kapucynów w Krakowie-Olszanicy, maszynopis w archiwum Parafii pw. Matki Bożej Częstochowskiej w Krakowie-Olszanicy, 7 maja 2020 .