Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jakuba Starszego w Kamieńcu Ząbkowickim
A/4280/136 z 2.01.1950[1] (zespół klasztorny cystersów) | |||||||||||||||
kościół parafialny | |||||||||||||||
widok od frontu | |||||||||||||||
Państwo | |||||||||||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
Miejscowość | |||||||||||||||
Adres |
pl. Kościelny | ||||||||||||||
Wyznanie | |||||||||||||||
Kościół | |||||||||||||||
Wezwanie |
Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i św. Jakuba Starszego | ||||||||||||||
Wspomnienie liturgiczne |
15 sierpnia i 25 lipca | ||||||||||||||
| |||||||||||||||
| |||||||||||||||
Położenie na mapie Kamieńca Ząbkowickiego | |||||||||||||||
Położenie na mapie Polski | |||||||||||||||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego | |||||||||||||||
Położenie na mapie powiatu ząbkowickiego | |||||||||||||||
Położenie na mapie gminy Kamieniec Ząbkowicki | |||||||||||||||
50°31′10,7″N 16°52′31,9″E/50,519639 16,875528 |
Kościół Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny i świętego Jakuba Starszego w Kamieńcu Ząbkowickim – rzymskokatolicki kościół parafialny należący do parafii pod tym samym wezwaniem (dekanat Kamieniec Ząbkowicki diecezji świdnickiej).
Kościół został zbudowany przez cystersów w XIV wieku na miejscu poprzedniej świątyni augustianów. W 1. połowie XIV wieku powstały prezbiterium i transept, natomiast w 2. połowie tego wieku został zbudowany korpus nawowy. Świątynia została wzniesiona na planie krzyża łacińskiego, do jej budowy użyto cegły i piaskowca. W pracach budowlanych brał udział Mistrz Johannes (magister operis). Około 1700 roku świątynia została częściowo przekształcona w stylu barokowym, powstały wówczas: nowy szczyt fasady i kruchta zachodnia, natomiast przy wschodniej elewacji zostały dobudowane kaplice.
Kościół charakteryzuje się układem halowym, w przeciwieństwie do cysterskich kościołów na Śląsku, wybudowanych w układzie bazylikowym. Świątynia składa się z trzynawowego, sześcioprzęsłowego korpusu, transeptu oraz trzynawowego, trójprzęsłowego prezbiterium, zamkniętego ścianą prostą. Do prezbiterium dobudowane są od strony wschodniej trzy kaplice barokowe, natomiast dwie dalsze dostawione są od stron: północnej i południowej. Od strony zachodniej przy korpusie jest umieszczona barokowa kruchta z wieżyczką nakrytą kopułką. Fasada zachodnia do wysokości gzymsu koronującego reprezentuje styl gotycki, rozczłonkowana jest dużymi ostrołukowymi oknami z maswerkami i zakończona jest szczytem w stylu barokowym, z dużym pozornym oknem zamkniętym półkoliście oraz rzeźbami Chrystusa z krzyżem, Matki Boskiej i św. Józefa wykonanymi przez Antoniego Jőrga. Podobne szczyty zwieńczają również wschodnią ścianę prezbiterium oraz południową i północną elewację transeptu. Na zewnątrz ściany świątyni opinają uskokowe przypory i przepruwają ostrołukowe okna z maswerkami. Cały kościół nakryty jest dwuspadowymi dachami. W południowym ramieniu transeptu można zobaczyć ostrołukowy portal gotycki. Wnętrze nakrywają sklepienia krzyżowo-żebrowe z około 1400 roku, podparte przez wysmukłe ośmiokątne filary.
Wyposażenie świątyni reprezentuje styl barokowy i powstało głównie w latach 1701-12. Ołtarz główny został wykonany przez Caspra Georga Kőnigera w 1704 roku. Znajduje się w nim obraz Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny, pędzla Michaela Willmanna z 1705 roku. Kościół posiada także inne ołtarze, najcenniejszymi z nich są: św. Bernarda i Matki Boskiej Bolesnej, obydwa umieszczone w południowym ramieniu transeptu oraz św. Benedykta usytuowany w ramieniu północnym transeptu. Obrazy ołtarzowe zostały namalowane m.in. przez Jana Krzysztofa Liszkę. Późnobarokowe rzeźby Czternastu Wspomożycieli z lat 1709-11 są przypisywane wybitnemu rzeźbiarzowi Tomasowi Weisfeldtowi. Ambona została wyrzeźbiona w 1708 roku przez Antoniego Jőrga i jest podtrzymywana przez grupę aniołów oraz nakryta bogato rzeźbionym baldachimem. Na ścianach naw bocznych można zobaczyć obrazy Drogi Krzyżowej, pędzla cystersa Walerego Mauronera. Siedziska, będące pozostałością stalli barokowych, umieszczone są w nawie południowej. Ławy z około 1700 roku wykonał stolarz Carl z Ząbkowic[2].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rejestr zabytków nieruchomych woj. dolnośląskiego. [dostęp 2024-03-10].
- ↑ Kamieniec Ząbkowicki, kościół Wniebowzięcia NMP, cystersów. zabytkowekoscioly.net. [dostęp 2024-03-10]. (pol.).
- Świątynie pod wezwaniem św. Jakuba Większego Apostoła
- Kościoły w diecezji świdnickiej
- Obiekty sakralne w Kamieńcu Ząbkowickim
- Zabytkowe kościoły w powiecie ząbkowickim
- Świątynie pod wezwaniem Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny
- Architektura gotyku w województwie dolnośląskim
- Architektura barokowa w województwie dolnośląskim
- Zabytki w Kamieńcu Ząbkowickim