Kompania łączności 2 Dywizji Piechoty Legionów
| Historia | |
| Państwo | |
|---|---|
| Sformowanie |
1932 |
| Rozformowanie |
1939 |
| Dowódcy | |
| Pierwszy |
kpt. Franciszek Chmura |
| Ostatni |
por. Walerian Sadowski |
| Działania zbrojne | |
| kampania wrześniowa | |
| Organizacja | |
| Dyslokacja | |
| Rodzaj sił zbrojnych | |
| Rodzaj wojsk | |
| Podległość | |
Kompania łączności 2 Dywizji Piechoty Legionów – pododdział łączności Wojska Polskiego.
Historia kompanii[edytuj | edytuj kod]
Wiosną 1932 została sformowana kompania telegraficzna 2 Dywizji Piechoty Legionów[1]. Na stanowisko dowódcy kompanii wyznaczony został kapitan Franciszek II Chmura, a na stanowisko młodszego oficera kompanii porucznika Andrzej Tadeusz Potocki[2][1].
Kompania stacjonowała w garnizonie Kielce[1][3][4] i była organiczną jednostką łączności 2 Dywizji Piechoty Legionów[5].
Kompania miała prowadzić szkolenie według obowiązującej wówczas „Instrukcji wyszkolenia wojsk łączności” sygn. MSWojsk. Szefostwo Łączności L. dz. 900/tjn. Wyszk. 30[6].
Kompania miała dwa plutony, lecz nie posiadała radia[7]. Pluton radio był mobilizowany w pułku radio w Warszawie[8] i po zakończeniu mobilizacji przydzielony do dywizji[9][10]. Dywizja nie posiadała wówczas organu zaopatrzenia i naprawy sprzętu łączności, czyli organu służby łączności[8].
Na podstawie rozkazu Dowództwa Łączności MS Wojsk. L. 3000/tjn. I.Org. z 11 października 1937 kompania telegraficzna 2 DP Leg. została przeorganizowana i przemianowana na kompanię łączności 2 DP Leg.[11] W składzie kompanii został utworzony pluton radio[12][13].
Organizacja pokojowa kompanii łączności:
- dowódca kompanii (kapitan),
- drużyna dowódcy kompanii[a],
- I pluton telefoniczny,
- II pluton telefoniczny,
- III pluton radio[14][5].
Etat przewidywał 4 oficerów, 14-18 podoficerów (zależnie od typu kompanii), 130-133 szeregowców, 14 koni wierzchowych, 18-20 koni pociągowych, 2 samochody ciężarowe, 2 motocykle[5].
Organizacja pokojowa była dostosowana do zadań mobilizacyjnych i okazała się dobrą[15].
1 września 1938 uprawnienia dowódcze względem kompanii otrzymał szef łączności dywizji[16][17] [b]. Dowódcami (szefami) łączności dywizji byli: kpt. łącz. Franciszek II Chmura (III 1929[19] – III 1932), mjr łącz. Walenty Skrzypczak (od III 1932[20]) i mjr łącz. Stefan Prokop[21][22].
Do zadań kompanii należało szkolenie rezerw podoficerów i szeregowców jedynie na potrzeby własne. Poborowi byli wcielani bezpośrednio do kompanii. Etaty były tak skalkulowane, że dla zaspokojenia zapotrzebowań wojennych musiano powołać pod broń osiem roczników rezerwistów[14][5]. Kandydaci na podoficerów służby czynnej z kompanii szkolili się w szkołach podoficerskich batalionów telegraficznych i pułku radio[23].
Wiosną 1939 kompania została podporządkowana pod względem wyszkolenia fachowego dowódcy 2 Grupy Łączności[24]. Ze względu na szybki wybuch wojny dowództwo grupy nie odegrało powierzonej mu roli[25].
Zgodnie z uzupełnionym planem mobilizacyjnym „W” kompania łączności 2 DP była jednostką mobilizującą. Pod względem mobilizacji materiałowej była przydzielona do 4 pułku piechoty Legionów[4][26].
Dowódca kompanii był odpowiedzialny za przygotowanie całości mobilizacji jednostek wpisanych na tabelę mob. z wyjątkiem mobilizacji materiałowej, za którą był współodpowiedzialny razem z dowódcą 4 pułku piechoty Legionów[27].
Dowódca kompanii był ponadto odpowiedzialny za przeprowadzenie mobilizacji:
- kompanii telefonicznej 2 DP,
- plutonu łączności Kwatery Głównej 2 DP,
- plutonu radio 2 DP,
- drużyny parkowej łączności 2 DP.
Wszystkie jednostki były mobilizowane w Kielcach, w alarmie, w grupie jednostek oznaczonych kolorem żółtym[4][28].
Po zakończeniu czynności mobilizacyjnych kompania przekazywała: nadwyżki personelu i materiału koleją do Ośrodka Zapasowego Telegraficznego „Jarosław”, natomiast nadwyżki koni i środków przewozowych do 4 pp Leg.[4][26]
Jednostki zmobilizowane przynależały pod względem ewidencyjnym do OZ Telegraficznego „Jarosław” z wyjątkiem plutonu radio 2 DP, który przynależał do Ośrodka Zapasowego Radio w Warszawie[29].
27 sierpnia 1939 została zarządzona mobilizacja jednostek „żółtych” na terenie Okręgu Korpusu Nr X. Początek mobilizacji został wyznaczony na godzinę wieczorną (między 17.00 a 22.00) tego samego dnia[30].
Jednostki łączności 2 DP były formowane według organizacji wojennej L.3124/mob.org., ukompletowane zgodnie z zestawieniem specjalności L.3124/mob.AR oraz uzbrojone i wyposażone zgodnie z wojennymi należnościami materiałowymi L.3124/mob./mat.[31]
Pluton łączności Kwatery Głównej 2 DP przeznaczony był do obsługi dowództwa dywizji, kompania telefoniczna przeznaczona do budowy i obsługi polowej sieci telefonicznej (z kabla polowego), a drużyna parkowa łączności odpowiadała za zaopatrzenie, naprawę i ewakuację sprzętu łączności[32][33][34].
Pluton radio 2 DP był formowany według organizacji wojennej L.3121/mob.org., ukompletowany zgodnie z zestawieniem specjalności L.3121/mob.AR oraz uzbrojony i wyposażony zgodnie z wojennymi należnościami materiałowymi L.3121/mob./mat.[31]
W czasie kampanii wrześniowej jednostki łączności z plutonem radio walczyły w składzie macierzystej dywizji[22].
Kadra kompanii[edytuj | edytuj kod]
- Dowódcy kompanii
- kpt. łącz. Franciszek II Chmura (III 1932 – IV 1933[35])
- por. / kpt. łącz. Stanisław Kostka Stefan Weychert (IV 1933[36] – IV 1935[37])
- por. / kpt. łącz. Michał Banasiak[c] (IV 1935 – 1939)
- por. łącz. Walerian Sadowski[d] (do IX 1939)[22][41]
- Obsada personalna kompanii łączności 2 DP w marcu 1939[3]
- dowódca kompanii – kpt. łącz. Michał Banasiak
- dowódca plutonu telefonicznego – por. łącz. Walerian Sadowski
- dowódca plutonu telefonicznego – por. łącz. Mieczysław Adam Jonko[e]
- dowódca plutonu radio – por. łącz. Henryk Płuciennik[f]
- Obsada personalna jednostek łączności 2 DP i plutonu radio we wrześniu 1939[22]
- dowódca kompanii telefonicznej 2 DP – por. łącz. Walerian Sadowski
- dowódca plutonu łączności KG 2 DP – NN
- dowódca plutonu radio 2 DP – NN
- dowódca drużyny parkowej łączności 2 DP – NN
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ W składzie drużyny dowódcy kompanii znajdował się szef kompanii, pisarz, podoficer sprzętowy, podoficer sanitarny, podoficer gospodarczo-furażowy, podoficer weterynaryjny i podkuwacz[12].
- ↑ Stanowisko szefa łączności dywizji piechoty zostało przemianowane na dowódcę łączności. Jednocześnie wydano instrukcję normującą ściśle zakres działania dowódcy łączności dywizji piechoty[18][16].
- ↑ kpt. łącz. Michał Banasiak w kwietniu 1935 został przeniesiony z Kadry 2 baonu telegraficznego do kompanii telegraficznej 2 DPLeg.[37] We wrześniu 1939 był dowódcą łączności 7 Dywizji Piechoty[38].
- ↑ Walerian Sadowski ur. 6 października 1910[39]. Po kapitulacji załogi Modlina dostał się do niemieckiej niewoli. Przebywał w Oflagu II C Woldenberg[40].
- ↑ Mieczysław Adam Jonko ur. 21 grudnia 1908[42]. Był absolwentem VIII promocji Szkoły Podchorążych Inżynierii. Na porucznika awansował ze starszeństwem z 1 stycznia 1934 w korpusie oficerów łączności. We wrześniu 1939 dowódca kompanii telefoniczno-budowlanej nr 10[43].
- ↑ Henryk Płuciennik ur. 3 listopada 1910[44]. We wrześniu 1939 wykazany wśród kadry 5 baonu telegraficznego o nieznanych funkcjach[45] ale 5 baon telegraficzny był jego pierwszym przydziałem służbowym po ukończeniu w 1934 Szkoły Podchorążych Inżynierii[46].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Rocznik Oficerski 1932 ↓, s. 773.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 240, 241.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 823.
- ↑ a b c d Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 487.
- ↑ a b c d Popławski 1965 ↓, s. 135.
- ↑ Zajączkowski 2015 ↓, s. 205.
- ↑ Cepa 1940 ↓, s. 5.
- ↑ a b Cepa 1940 ↓, s. 4.
- ↑ Konarski 1940 ↓, s. 82.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 3.
- ↑ Zajączkowski 2015 ↓, s. 207.
- ↑ a b Zajączkowski 2015 ↓, s. 208.
- ↑ Popławski 1965 ↓, s. 135, wg autora pluton radio został utworzony na podstawie rozkazu z 27 lipca 1937..
- ↑ a b Konarski 1940 ↓, s. 84.
- ↑ Konarski 1940 ↓, s. 87.
- ↑ a b Zajączkowski 2015 ↓, s. 210, 211.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 204.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 12.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 26 z 6 lipca 1926, s. 202.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 240.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 531.
- ↑ a b c d Leonard 1991 ↓, s. 231.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 77.
- ↑ Kozłowski 1964 ↓, s. 205, 206.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 11.
- ↑ a b Zarzycki 1995 ↓, s. 135.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 474.
- ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 135, autor przedstawił dane z pierwotnej wersji planu „W”, w której jednostki łączności 2 DP Leg. były mobilizowane w I rzucie mobilizacji powszechnej.
- ↑ Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 475.
- ↑ Zarzycki 1995 ↓, s. 218.
- ↑ a b Rybka i Stepan 2010 ↓, s. 1096.
- ↑ Cepa 1940 ↓, s. 20, 21, 71.
- ↑ Chamski 1941 ↓, s. 169.
- ↑ Popławski 1965 ↓, s. 144.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933, s. 96.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 5 z 11 kwietnia 1933, s. 97.
- ↑ a b Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 18 kwietnia 1935, s. 43.
- ↑ Leonard 1991 ↓, s. 237.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 269.
- ↑ Straty ↓.
- ↑ Głowacki 1985 ↓, s. 354.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 268.
- ↑ Leonard 1991 ↓, s. 234.
- ↑ Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 270.
- ↑ Leonard 1991 ↓, s. 253.
- ↑ Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 12 z 15 sierpnia 1934, s. 217, 226.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Dziennik Personalny Ministerstwa Spraw Wojskowych. [dostęp 2016-02-15].
- Rocznik Oficerski 1932. Warszawa: Ministerstwo Spraw Wojskowych, 1932.
- Heliodor Cepa: Uwagi na temat przygotowania łączności w czasie pokoju i jej działania w czasie wojny. [w:] B.I.9a [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1940-01-06. [dostęp 2022-06-13].
- Zygmunt Chamski: Studjum łączności w kampanii polskiej 1939 roku. [w:] B.I.9c cz. 1 odpis [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, październik 1941. [dostęp 2022-06-13].
- Ludwik Głowacki: Obrona Warszawy i Modlina na tle kampanii wrześniowej 1939. Wyd. 5. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1985. ISBN 83-11-07109-8.
- Zenon Konarski: Uwagi i spostrzeżenia, dotyczące przygotowań do działań wojennych z zakresu organizacji i mobilizacji wojsk łączności. [w:] B.I.9b [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, 1940-01-30. [dostęp 2022-06-13].
- Eugeniusz Kozłowski: Wojsko Polskie 1936-1939. Próby modernizacji i rozbudowy. Warszawa: Wydawnictwo Ministerstwa Obrony Narodowej, 1964.
- Władysław Leonard: Dowództwa i łączność : Obsada we wrześniu 1939. [w:] B.I.9c cz. 2 [on-line]. Instytut Polski i Muzeum im. gen. Sikorskiego w Londynie, styczeń 1991. [dostęp 2018-10-31].
- Tadeusz Popławski. Polskie wojska łączności w wojnie obronnej 1939 r.. „Wojskowy Przegląd Historyczny”. 4 (36), 1965. Warszawa: Wojskowy Instytut Historyczny.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Rocznik oficerski 1939. Stan na dzień 23 marca 1939. Kraków: Fundacja CDCN, 2006. ISBN 978-83-7188-899-1.
- Ryszard Rybka, Kamil Stepan: Najlepsza broń. Plan mobilizacyjny „W” i jego ewolucja. Warszawa: Oficyna Wydawnicza „Adiutor”, 2010. ISBN 978-83-86100-83-5.
- Marek Zajączkowski: Wielkopolskie oddziały wojsk łączności 1919–1939. Poznań: Wydawnictwo Miejskie Poznania, 2015. ISBN 978-83-77-68-116-9.
- Piotr Zarzycki: Plan mobilizacyjny „W”. Wykaz oddziałów mobilizowanych na wypadek wojny. Pruszków: Oficyna Wydawnicza „Ajaks”, 1995. ISBN 83-85621-87-3.
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Program „Straty osobowe i ofiary represji pod okupacją niemiecką”. Fundacja „Polsko-Niemieckie Pojednanie”. [dostęp 2022-06-26].