Konfederacja grodzieńska (1609–1610)

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Hetman Wielki Litewski, Jan Karol Chodkiewicz nie tylko wyraził zgodę na zawiązanie konfederacji, ale sam do niej dołączył[1].

Konfederacja grodzieńska (1609–1610) – konfederacja wojska litewskiego zawiązana w Grodnie na skutek długotrwałego niewypłacania żołdu w czasie wojny polsko-szwedzkiej.

Przebieg Konfederacji[edytuj | edytuj kod]

Tło Historyczne[edytuj | edytuj kod]

Sukces po wygranej bitwie pod Kircholmem nie umocnił Polskiej przewagi w Inflantach, ponieważ nieopłaceni żołnierze odmówili dalszej walki. Z tego powodu Hetman Jan Karol Chodkiewicz zawarł w 1606 r. rozejm ze Szwedami. Król Szwecji Karol IX zerwał go jednak już po roku, a następnie jego wojska zdobyły: Twierdzę Dyjament (1608), Twierdzę Felin (1608) oraz Zamek w Białym Kamieniu (1608). Chodkiewicz chciał kontratakować, lecz wojska nadal pozostawały bez wypłaconego żołdu (wcześniej Hetman sam wypłacił zaległe należności aby uchronić swoją kampanię przed klęską)[1]. Aby załagodzić sytuację Hetman wysłał prośbę o wypłatę żołdu do Króla.

Rokowanie z Konfederatami[edytuj | edytuj kod]

W dniach 15 stycznia – 26 lutego 1609 roku w Warszawie odbył się sejm na którym poruszono sprawę zaległego żołdu. Żołnierzy reprezentował Trajan Kochanowski. Wojskowi zażądali wypłaty zaległych uposażeń, a w przeciwnym razie zagrozili opuszczeniem armii. Termin został wyznaczony na dzień Św. Michała, czyli 29 września 1609 roku. Sejm zdając sobie sprawę z niebezpieczeństwa jakie może nieść rozwiązanie wojska, wygospodarował pieniądze na zaległy żołd. Wykonawcą ustaleń sejmowych miał być król Zygmunt III Waza, który jednak przeznaczył otrzymane środki na przygotowanie do wojny z Moskwą. Hetman Chodkiewicz spotkał się z królem w Wilnie, lecz otrzymał tylko kolejne obietnice. Na początku 1610 roku konfederaci spełnili swoją groźbę i opuścili tereny Inflant[1].

Zakończenie Konfederacji[edytuj | edytuj kod]

Ostatecznie konfederacja zakończyła się w październiku 1610 roku kiedy skonfederowani żołnierze otrzymali cały zaległy żołd.[2] Konfederację rozliczył nowy podskarbi koronny Stanisław Warszycki, ponieważ wcześniejszy podskarbi zmarł, a Jan Firlej który piastował ten urząd jeszcze wcześniej zrezygnował po sejmie Warszawskim w 1609 roku[1].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Anna Filipczak-Kocur, Konfederacja grodzieńska wojska litewskiego w latach 1609–1610. Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej Z. 18., 1981 [dostęp 2021-12-27] (pol.).
  2. Anna Filipczak – Kocu, Konfederacja grodzieńska wojska litewskiego w latach 1609–1610. Pamiętnik Biblioteki Kórnickiej Z. 18., 1981.