Korona Tudorów
Korona Tudorów (znana również jako korona Henryka VIII) – korona imperialna i państwowa, używana przez monarchów Anglii i Wielkiej Brytanii od czasów Henryka VIII do angielskiej wojny Domowej w 1649 roku. Została opisana przez historyka sztuki sir Roya Stronga jako „arcydzieło wczesnej sztuki jubilerskiej Tudorów”[1], a jego forma została porównana do korony Świętego Cesarstwa Rzymskiego[2].
Opis[edytuj | edytuj kod]
Data produkcji jest nieznana, ale Henryk VII lub jego syn i następca, Henryk VIII, prawdopodobnie zamówili koronę. Po raz pierwszy udokumentowaną na piśmie w inwentarzu klejnotów Henryka VIII z 1521 roku, nazywając koronę „koroną królewską”[3]. Bardziej wyszukana niż jej średniowieczna poprzedniczka, początkowo miała dwa łuki, pięć krzyży kawalerskich i pięć Fleur-de-Lis, i została ozdobiona szmaragdami, szafirami, rubinami, perłami, diamentami i w swoim czasie Rubinem Czarnego Księcia[4][a] (duży spinel)[5]. W środkowych płatkach Fleur-de-Lis widniały obrazy Chrystusa, Najświętszej Maryi Panny i Świętego Jerzego, co wiązało się z pragnieniem Henryka VIII zapewnienia sobie pozycji głowy nowego Kościoła Anglikańskiego[5]. Korona została wymieniona ponownie w latach 1532, 1550, 1574 i 1597.
Przeznaczenie[edytuj | edytuj kod]
Po śmierci Elżbiety I i końcu dynastii Tudorów, Stuartowie doszli do władzy w Anglii. Obaj Jakub I i Karol I, jak wiadomo nosili tę koronę[6]. Po zniesieniu monarchii i egzekucji Karola I w 1649 r. Korona Tudorów została rozebrana, a jej cenne części sprzedano za 1100 funtów[7]. Według spisu sporządzonego ze sprzedaży dóbr królewskich korona ważyła 3,3 kg (7 funtów, 6 uncji)[8].
Wykorzystanie w heraldyce[edytuj | edytuj kod]
Od 1902 do 1953 roku, stylizowany wizerunek korony był używany w herbach, emblematach, logotypach i różnych innych insygniach na całym terytorium Imperium brytyjskiego aby symbolizować Koronę i królewski autorytet monarchy.
Replika[edytuj | edytuj kod]
W 2012 roku na podstawie badań przeprowadzonych przez Historic Royal Palaces, została wykonana dokładna kopia korony przez emerytowanego królewskiego jubilera Harry'ego Collinsa, używając autentycznych technik obróbki metali Tudorów i 344 pereł i kamieni szlachetnych. Można ją oglądać jako część wystawy w Kaplicy Królewskiej w Pałacu Hampton Court[9].
W literaturze[edytuj | edytuj kod]
Sherlock Holmes odnajduje utraconą koronę w Rytuale Musgrave napisaną przez sir Arthura Conan Doyle’a, opublikowanym w czasopiśmie „The Strand” w 1893 roku.
Zobacz też[edytuj | edytuj kod]
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Rubin Czarnego Księcia znajdował się na szczycie łuków i zwieńczony krzyżem.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Sir Roy Strong, A Vanished Realm: The Lost Treasures of Britain, „The Sunday Times Magazine”, 1989, str. 33.
- ↑ Lucy Gent, Nigel Llewellyn: Renaissance Bodies: The Human Figure in English Culture c. 1540–1660. Reaktion Books., 1990, s. 14. ISBN 978-0-948462-08-5.
- ↑ John Plowfeld: King Henry VIII’s Jewel Book. In Edward Trollope. Associated Architectural Societies Reports and Papers. 17: James Williamson, 1521, s. 158–159.
- ↑ Collins. s. 12.
- ↑ a b Jennifer Loach, G.W. Bernard, Penry Williams: Edward VI. Yale University Press, 1999, s. 36. ISBN 978-0-300-07992-0.
- ↑ Edward Francis Twining: A History of the Crown Jewels of Europe. Batsford: 1960, s. 139.
- ↑ Arthur Jefferies Collins: Jewels and Plate of Queen Elizabeth I: The Inventory of 1574. Trustees of the British Museum: 1955, s. 266. ISBN 0-9502374-0-X.
- ↑ Oliver Millar, ed: The Inventories and Valuations of the King’s Goods, 1649–51. Walpole Society, 1972, s. 43. ISBN 0-9502374-0-X.
- ↑ Henry’s Crown [online], Historic Royal Palaces [dostęp 2017-11-10] (ang.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- The making of Henry VIII’s Crown filmy historyczne pałace Królewskie
- Pobierz cyfrowy model 3D ze strony thingiverse