Krista Bendová

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Krista Bendová
Ján Kovaľ, Mária Hlavatá
Imię i nazwisko

Kristína Bendová

Data i miejsce urodzenia

27 stycznia 1923
Kráľova Lehota

Data i miejsce śmierci

27 stycznia 1988
Bratysława

Narodowość

słowacka

Język

słowacki

Dziedzina sztuki

literatura piękna

Krista Bendová (pseudonimy: Ján Kovaľ, Kristián Benko – razem z Jánem Kostrą, Mária Hlavatá, ur. 27 stycznia 1923 w Kráľovej Lehocie, zm. 27 stycznia 1988 w Bratysławie) – słowacka pisarka, poetka i dziennikarka[1].

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodziła się w 1923 roku w Kráľovej Lehocie jako Kristína Bendová, swoje imię dostała po matce. Jej ojciec, Oldřich Benda, był urzędnikiem kolejowym[2]. Chodziła do szkół w Kremnicy, Nowych Zamkach i w Bańskiej Bystrzycy, w której zdała maturę w 1942 roku. W latach 1942–1945 studiowała filologię słowacką i rosyjską na Uniwersytecie w Bratysławie, a także krótko uczęszczała na zajęcia na Akademii Teatralnej. Pierwsze wiersze publikowała już podczas studiów. Jej debiutancki tomik Listy milému ukazał się w 1948 roku[1].

Pracowała najpierw w wydawnictwie Pravda, po czym w sekretariacie Związku Literatów Czechosłowackich. Zanim poświęciła się całkowicie pisaniu książek, przez lata była redaktorką magazynów „Ohník” i „Roháč”, a później gazety „Pravda”[1]. Jest autorką 54 książek[2], pisała także scenariusze filmów telewizyjnych, a także tłumaczyła literaturę z czeskiego i rosyjskiego[3]. W 1962 roku dostała nagrodę Československá cena mieru (pol. Czechosłowacka Nagroda Pokoju), a w 1970 roku nagrodę Fraňa Kráľa[2]

Była żoną pisarza Jána Kostry, z którym napisała kilka książek dla dzieci. Małżeństwo miało trójkę synów (Jána, Juraja i Michala), którzy pojawiają się w książce Małpeczki z naszej półeczki[2].

Twórczość[edytuj | edytuj kod]

Poezja[edytuj | edytuj kod]

  • 1948 – Listy milému
  • 1948 – Milenec smútok
  • 1948 – Ruky
  • 1950 – Krajina šťastia
  • 1955 – O tú pieseň
  • 1960 – Cez oheň a vody, wybór
  • 1965 – Riziko
  • 1967 – Variácie na Osudovú a Nedokončenú
  • 1976 – Pred zrkadlom, wybór

Wiersze dla dzieci i młodzieży[edytuj | edytuj kod]

  • 1949 – Čačky-hračky
  • 1950 – Čo sa robí, čo sa stalo
  • 1951 – Vtáčky (pod pseudonimem Kristián Benko)
  • 1951 – Zvieratá (razem z Jánem Kostrą)
  • 1952 – Pioniersky pochod
  • 1953 – Priamy smer do Tatier (razem z Jánem Kostrą)
  • 1954 – Lesné zvieratká
  • 1955 – Ako Jožko Pletko poplietol si všetko
  • 1956 – Bola raz jedna trieda
  • 1957 – Cirkus Hopsasa
  • 1959 – Ako Jožko Pletko upratať chcel všetko
  • 1962 – Čiernobiela rozprávka
  • 1962 – Odvezte sa, odvezte, po vode i po ceste
  • 1962 – Frčko a ježko
  • 1963 – Kvapôčky
  • 1963 – Sedem zlatých tajomstiev
  • 1963 – Maťko ide do školy
  • 1969 – Bimbo cestuje
  • 1969 – Rozpovie ti táto knižka, koho zjedla Miki-myška
  • 1969 – Mám koníčka bieleho, leporello
  • 1969 – Zakvákala žabka, leporello
  • 1970 – Zázračné cvičky
  • 1971 – Rozprávky z počítadla
  • 1978 – Odtrhni si básničku, leporello
  • 1986 – Básničky maličkým
  • 1986 – V tejto knižke rapoce straka…

Proza dla dzieci i młodzieży[edytuj | edytuj kod]

  • 1955 – Nezábudky
  • 1966 – Kde bolo, tam nebolo
  • 1967 – Opice z našej police (wyd. polskie: Małpeczki z naszej półeczki. Maria Erhardtowa (tłum.). Kraków: Krajowa Agencja Wydawnicza, 1978.)[4]
  • 1967 – Osmijanko rozpráva osem rozprávok o zvieratkách
  • 1967 – Osmijanko rozpráva osem rozprávok o zázračných krajinách
  • 1967 – Osmijanko rozpráva osem rozprávok o princeznách
  • 1968 – Osmijanko rozpráva osem rozprávok o vtáčikoch
  • 1968 – Osmijanko rozpráva osem rozprávok o detektívoch
  • 1969 – Osmijanko rozpráva osem podvodných rozprávok
  • 1969 – Osmijanko rozpráva osem lesných rozprávok
  • 1969 – Osmijanko rozpráva osem sladkých rozprávok
  • 1974 – Dobrodružstvá Samka Klamka
  • 1981 – Rozprávky z Dúbravky
  • 1988 – Šťastný pes
  • 1994 – Brumlíčkove rozprávky
  • 1999 – O prváckom mačiatku

Inne książki dla dzieci i młodzieży[edytuj | edytuj kod]

  • 1950 – Umelci deťom
  • 1959 – Prvé kroky (razem z Ireną Blühovą)[5]
  • 1959 – Grécko žaluje (reportaż)
  • 1959 – Líška - staviteľka
  • 1971 – Tryskom na ihrisko
  • 1976 – Čudná torta[1]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. a b c d Krista Bendová, Literárne informačné centrum [dostęp 2019-04-19] (słow.).
  2. a b c d Mária Feldinszká, Krista Bendová (1923-1988) Výberová bibliografia, Knižnica Antona Bernoláka v Nových Zámkoch, 2013, ISBN 978-80-970415-4-0 [dostęp 2019-04-19] (słow.).
  3. Vladimíra Gahérová, Krista Bendová – živiteľka (nielen) detskej fantázie [online], Pravda.sk, 27 stycznia 2018 [dostęp 2019-04-19] (słow.).
  4. Małpeczki z naszej półeczki [online], Katalog Biblioteki Narodowej [dostęp 2019-04-19].
  5. Dana Lacková, Fotografka všedných dní Irena Blühová, „Knižnica”, 4, 2004, s. 207 [dostęp 2019-04-19] (słow.).