Krzysztof (Kissi)
| Sotir Kissi | |
| Metropolita Durres-Tirany | |
.jpg)
| |
| Kraj działania | |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
1890 |
| Data śmierci |
17 czerwca 1958 |
| Metropolita Durres-Tirany | |
| Okres sprawowania |
1936–1949 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Prezbiterat |
1908 |
| Chirotonia biskupia |
1916 |
.svg){kind=small}
| |
| Data konsekracji |
1916 | ||||
|---|---|---|---|---|---|
| |||||
Krzysztof, imię świeckie Sotir Kissi (ur. 1890 w Beracie, zm. 17 czerwca 1958[1]) – albański biskup prawosławny, zwierzchnik Albańskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego w latach 1937–1949.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
W 1906 ukończył szkołę teologiczną na wyspie Chalki[1]. Po ukończeniu szkoły rozpoczął pracę w szkole w Beracie, a następnie pełnił funkcję dyrektora gimnazjum Jovan Banka w Korczy[2]. W 1916 wyjechał do Stambułu, gdzie został mnichem, w tym samym roku został wyświęcony na biskupa sinadzkiego, ordynariusza eparchii z siedzibą w Makriqojt k. Stambułu[2]. Powrócił do Albanii w 1923 i otrzymał godność metropolity berackiego. 21 listopada 1923, wraz z bp Hieroteuszem dokonał chirotonii Fana (Teofana) Nolego na biskupa Albańskiego Autokefalicznego Kościoła Prawosławnego[2]. W 1929 został umieszczony w klasztorze w związku ze swoimi wypowiedziami publicznymi na temat sytuacji Kościoła w Albanii. W 1934 objął kierownictwo metropolii korczańskiej[2].
Po rezygnacji w maju 1936 arcybiskupa Wissariona, który do tej pory kierował Cerkwią albańską, Krzysztof zajął jego miejsce, wybrany na urząd przez Święty Synod Albańskiego Kościoła Prawosławnego na sesji 12 kwietnia 1937[1]. Został wówczas arcybiskupem tirańskim i całej Albanii. Jego wybór na zwierzchnika Kościoła został zaakceptowany przez Patriarchę Konstantynopola Beniamina, co przyczyniło się do uznania autokefalii Kościoła albańskiego.
W czasie włoskiej okupacji Albanii (1939–1943) arcybiskup Krzysztof sprzeciwiał się rozbudowie struktur Kościoła unickiego, na co nalegały władze okupacyjne. W rozmowie z Francesco Jacomonim, włoskim namiestnikiem w Albanii nie zgodził się, aby w Świętym Synodzie zasiadali biskupi z Kalabrii, pochodzenia albańskiego, którzy mieli działać na rzecz zbliżenia kościoła prawosławnego i katolickiego[3]. W konsekwencji zredukowano do minimum dotacje dla Kościoła prawosławnego. Po przejęciu władzy przez komunistów w listopadzie 1944, hierarcha został uznany przez nowe władze za osobę niepożądaną na stanowisku zwierzchnika Kościoła. Jednym z powodów były jego wcześniejsze spotkania z dowódcą sił włoskich w Albanii, gen. Alberto Parianim. 25 sierpnia 1948, bez udziału arcybiskupa Krzysztofa, zebrał się Święty Synod, który podjął uchwałę o usunięciu go z urzędu. Na jego miejsce nominowany został bardziej ugodowy wobec komunistów Paisjusz (Vodica). Trzy dni później Radio Tirana poinformowało o usunięciu Krzysztofa z urzędu wraz z komentarzem, że powodem dymisji była współpraca z faszystami w okresie II wojny światowej. Skargi na Święty Synod, w których arcybiskup próbował uzasadniać nielegalność decyzji pozbawiającej go godności doprowadziły do internowania go w klasztorze św. Prokopa, w którym spędził ostatnie lata życia. Zmarł w niejasnych okolicznościach 17 czerwca 1958, dzień później został pochowany w krypcie katedry prawosławnej w Tiranie[3][1].
Imię Kissiego nosi jedna z ulic w tirańskiej dzielnicy Yzberisht.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c d Andrea Llukani, Kristofor Kisi. = 2020 [online], albanianorthodox.com, 1 grudnia 2022 (alb.).
- ↑ a b c d Azem Qazimi: Fjalor Enciklopedik i Viktimave te Terrorit Komunist, tom IV.. Tirana: 2015, s. 224–225. ISBN 978-9928-168-01-6. (alb.).
- ↑ a b Kristofor Kisi, ky Kryepeshkop i harruar dhe misteri i vdekjes së kimistit të shquar. = 2017 [online], shqiperiaebashkuar.al, 31 sierpnia 2020 (alb.).
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Tadeusz Czekalski: Zarys dziejów chrześcijaństwa albańskiego w latach 1912–1996. Kraków: 1996. ISBN 83-85527-40-0.
- Sabrina Ramet: Nihil obstat: religion, politics, and social change in East-Central Europe and Russia. Duke University Press: 1998, s. 424. ISBN 0-8223-2070-3.
- Biogram duchownego