LMC-N11
.jpg) Fragment LMC-N11 – u góry mgławica NGC 1763, na dole gromada NGC 1761 (NASA/ESA) | |
| Dane obserwacyjne (J2000) | |
| Gwiazdozbiór | |
|---|---|
| Typ | |
| Rektascensja |
04h 56m 51,4s |
| Deklinacja |
–66° 24′ 24″ |
| Odległość |
160 000 ly |
| Charakterystyka fizyczna | |
| Wymiary |
1000 ly |
| Alternatywne oznaczenia | |
| LHA 120-N 11, PKS J0456-6625, [MBB72] 18, Shapley VI, [MPR76] B1 | |
LMC-N11 (również LHA 120-N 11) – obszar H II znajdujący się w Wielkim Obłoku Magellana, obserwowany w kierunku konstelacji Złotej Ryby w odległości około 160 000 lat świetlnych od Ziemi. Obszar ten został skatalogowany w 1956 roku przez Karla Henize, oznaczany jest również jako N11.
LMC-N11 jest jednym z najaktywniejszych regionów w Lokalnej Grupie Galaktyk, na który składają się złożone sieci obłoków gazu i gromad gwiazd. W zbliżeniu, jasny bąbel świecącego gazu jakim jest N11, przypomina nadmuchaną watę cukrową. Kształt tego obszaru oglądany w mniejszym powiększeniu spowodował, że N11 bywa też nazywana mgławicą Fasola. Barwne i charakterystyczne kształty mgławicy wskazują na zachodzące w niej gwałtowne procesy formowania gwiazd.
N11 rozciąga się na przestrzeni około 1000 lat świetlnych i jest drugim pod względem wielkości obszarem formowania się nowych gwiazd w Wielkim Obłoku Magellana. W tym dobrze zbadanym obszarze znajdują się jedne z najbardziej masywnych znanych gwiazd. Te właśnie procesy nadały LMC-N11 jej wyjątkowy wygląd. Gazowe powłoki i bąble N11 zostały wyrzeźbione przez trzy kolejne pokolenia gwiazd, z których każde następne powstawało coraz dalej od centrum mgławicy. Gazowe powłoki zostały odrzucone przez nowo uformowane gwiazdy, tworząc charakterystyczne pierścienie wyraźnie widoczne na zdjęciu wykonanym teleskopem Hubble’a.
W lewej górnej części zdjęcia można obserwować małą mgławicę LMC-N11A, która jest częścią kompleksu LCM-N11. Została ona oświetlona przez promieniowanie gorących, masywnych gwiazd znajdujących się w jej centrum. N11A jest stosunkowo niewielkim, gęstym obszarem, w którym formuje się najmłodsze pokolenie gwiazd w tym regionie.
LMC-N11 zawiera też wiele gromad gwiazd, jak NGC 1761 widoczna w dolnej części zdjęcia. Gromada NGC 1761 to grupa masywnych, gorących jasnych gwiazd wypromieniowujących w przestrzeń olbrzymie ilości promieniowania ultrafioletowego.
Bibliografia[edytuj | edytuj kod]
- Hubble bada młode gwiazdy. [w:] Teleskopy.net [on-line]. 2010-06-22. [dostęp 2010-06-30]. [zarchiwizowane z tego adresu (2010-06-28)].
- Hubble captures bubbles and baby stars (ang.)
- LMC-N11 w bazie SIMBAD (ang.)
- LMC-N11 w serwisie APOD: Astronomiczne zdjęcie dnia
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Zdjęcie całego obszaru LMC-N11 wykonane za pomocą teleskopu w Międzyamerykańskim Obserwatorium Cerro Tololo. [w:] HubbleSite [on-line]. Space Telescope Science Institute, 2004-07-01. [dostęp 2015-03-12]. (ang.).