Lysurus mokusin
| |
| Systematyka | |
| Domena | |
|---|---|
| Królestwo | |
| Typ | |
| Klasa | |
| Rząd | |
| Rodzina | |
| Rodzaj | |
| Gatunek |
Lysurus mokusin |
| Nazwa systematyczna | |
| Lysurus mokusin (L.) Fr. Syst. mycol. (Lundae) 2(2): 288 (1823) | |
Lysurus mokusin (L.) Fr. – gatunek grzybów z rodziny sromotnikowatych (Phallaceae)[1].
Systematyka i nazewnictwo[edytuj | edytuj kod]
Pozycja w klasyfikacji według Index Fungorum: Lysurus, Phallaceae, Phallales, Phallomycetidae, Agaricomycetes, Agaricomycotina, Basidiomycota, Fungi[1].
Po raz pierwszy takson ten zdiagnozował w 1753 r. Karol Linneusz nadając mu nazwę Phallus mokusin. Obecną, uznaną przez Index Fungorum nazwę nadał mu w 1823 r. Elias Fries, przenosząc go do rodzaju Lysurus[1].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Niedojrzałe owocniki są białe, jajowate, o gąbczastej konsystencji, średnicy 1-3 cm. Są przytwierdzone do podłoża pasmami grzybni określanymi jako ryzomorfy. Dojrzewający owocnik pęka i bardzo szybko się rozrasta, a pozostałości osłony owocnika w postaci pochwy pozostają przy podstawie korzenia. Trzon grzyba jest pusty w środku, gąbczasty, o wymiarach 10–15 cm x 1,5–2,5 cm, o barwie od białej, różowej lub czerwonej. W przekroju ma 4-6 ścian porozdzielanych wydatnymi żebrami. Wielokątny przekrój korzenia jest cechą odróżniającą L. mokusin od innych gatunków rodzaju. Ściany korzenia ku górze rozdzielają się na 4–6 ramion, połączonych na szczycie owocnika tworząc szpic, przypominający nieco hełm wieży. U dojrzałego owocnika ramiona mogą się rozewrzeć. Wewnętrzna powierzchnia ramion jest pokryta brązowawą, lepką masą zarodnikową o odstręczającym zapachu. Woń grzyba zwabia owady, które następnie roznoszą zarodniki grzyba.
Zarodniki są cylindryczne, gładkie, cienkościenne, szkliste. Mają wymiary 4–6 × 2–2,5 µm. Podobny gatunek L. cruciatus ma również cylindryczne i gładkie zarodniki.
Występowanie[edytuj | edytuj kod]
Gatunek opisywano z Australazji[2], Wysp Kanaryjskich[3], Korei[4], Japonii[5], Chin[6], Włoch[7], japońskich wysp Oceanii[8], i Stanów Zjednoczonych: Kalifornii[9], Teksasu, Waszyngtonu.
Owocniki L. mokusin zwykle rosną w małych grupkach, zazwyczaj w ściółce leśnej, odpadkach drzewnych, kompoście[10].
Zastosowanie[edytuj | edytuj kod]
Stosowany jest w tradycyjnej chińskiej medycynie jako składnik preparatów stosowanych w leczeniu owrzodzeń[11][12]. Niedojrzałe owocniki uważane są za jadalne, i w Chinach są bardzo cenione jako smakołyk[13]. W przypadku dojrzałych owocników odrażający zapach uniemożliwia spożycie grzyba.
Dojrzałe owocniki L. mokusin charakteryzują się odrażającym zapachem, porównywanym do świeżych psich odchodów[14], padliny[15] lub ścieków[10]; niedojrzałe są jednak jadalne.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c Index Fungorum. [dostęp 2013-11-12]. (ang.).
- ↑ Cunningham GH. (1931). The Gasteromycetes of Australasia. XI. The Phallales, part II. Procedding of the Linnaean Society of New South Wales 56(3): 182-200.
- ↑ Beltran TE, Banares Baudet A, Rodriguez-Armas JL. (1998). Gasteromycetes on the Canary Islands: Some noteworthy new records. Mycotaxon 67(0): 439-453.
- ↑ Seok S-J, Kim Y-S, Ryu Y-J, Park D-S. (1995). Higer Fungi in Korea. Korean Journal of Mycology 23(2): 144-152.
- ↑ Dring DM. (1980). Contributions towards a Rational Arrangement of the Clathraceae. Kew Bulletin 35(1): 1-96.
- ↑ Huang N-L. (1985). Notes on Phalalles from Fujian China. Wuyi Science Journal 5: 211-218.
- ↑ Nonis U. (1979). Presence in Italy of Lysurus mokusin New Record. Micologia Italiana 8(2): 39-41.
- ↑ Hongo T. (1978). Higher fungi of the Bonin Islands. Part 2. Reports of the Tottori Mycological Institute 16: 59-65.
- ↑ Cooke WB, Nyland G. (1961). Clathraceae in California. Madrone 16(2): 33-42.
- ↑ a b Smith, Kay Nolte (2005). A Field Guide to the Fungi of Australia. Sydney, NSW, Australia: University of New South Wales Press. p. 198. ISBN 0-86840-742-9
- ↑ F.W. Rolfe: The Romance of the Fungus World. Courier Dover Publications, 1974 ISBN 0-486-23105-4 s. 142
- ↑ Xiaolan Mao; Ying Jianzhe. (1987). Icons of Medicinal Fungi from China. Crc Pr I Llc. pp. 474-475. ISBN 7-03-000195-8.
- ↑ Lysurus mokusin: The Lantern Stinkhorn Dostęp 18 stycznia 2009
- ↑ The Amazing Fungi [online], waynesword.palomar.edu [dostęp 2017-11-25] [zarchiwizowane z adresu 2002-01-04].
- ↑ California Fungi: Lysurus mokusin [online], www.mykoweb.com [dostęp 2017-11-25].