Kangur rączy
| Notamacropus greyi | |||
| (Waterhouse, 1846)[1] | |||
| |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Nadrząd | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek |
kangur rączy | ||
| Synonimy | |||
|
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[3] | |||
 | |||
Kangur rączy[4] (Notamacropus greyi) – wymarły gatunek ssaka z podrodziny kangurów (Macropodinae) w obrębie rodziny kangurowatych (Macropodidae).
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1846 roku brytyjski przyrodnik George Robert Waterhouse nadając mu nazwę Macropus (Halmaturus) greyi[1]. Miejsce typowe to południowo-wschodnia Australia Południowa (według autorów Mammal Species of the World to Coorong[5]), Australia[6][7]. Okaz typowy (lektotyp) to dorosły samiec (sygnatura BMNH 43.1.4.42)[8] i czaszka (sygnatura BMNH 46.3.17.13)[9] z kolekcji Muzeum Historii Naturalnej w Londynie; oba okazy zebrał George Grey[10].
Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten gatunek za monotypowy[6].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Notamacropus: gr. νοτος notos „południe”; rodzaj Macropus Shaw, 1790 (kangur)[11].
- greyi: Sir George Edward Grey (1812–1898), oficer British Army, gubernator kolonialny, podróżnik po Australii[12].
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Kangur rączy występował współcześnie na niewielkim obszarze w południowo-wschodniej Australii Południowej w pobliżu granicy z Wiktorią, a szczątki z holocenu znane są od zachodu Australii do Wyspy Kangura i dalej na wschód w Wiktorii i północno-zachodniej Tasmanii[6].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 81–84 cm, długość ogona 71–73 cm; brak szczegółowych danych dotyczących masy ciała[13][14].
Wyginięcie[edytuj | edytuj kod]
Kangur rączy wymarły głównie z powodu rozmnożenia się lisów i kłusownictwa. Ostatni żywy dziki okaz tego gatunku został odnotowany przez badaczy w 1924 roku, ale kilka osobników żyło w niewoli do około 1939 gdzie ostatni z nich zmarł w niewoli[6]. Badania przeprowadzone przez pracowników parków narodowych Australii Południowej wykazały, że gatunek mógł jednak przetrwać na wolności nawet do początku lat 70. XX wieku[3].
Uwagi[edytuj | edytuj kod]
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ a b c G.R. Waterhouse: A natural history of the mammalia. Cz. 1. London: H. Bailliere, 1846, s. 122. (ang.).
- ↑ J.E. Gray: List of the specimens of Mammalia in the collection of the British museum. London: The Trustees, 1843, s. 90. (ang.).
- ↑ a b A.A. Burbidge & J. Woinarski, Macropus greyi, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2016, wersja 2021-1 [dostęp 2021-06-24] (ang.).
- ↑ W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 16. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Macropus (Notamacropus) greyi. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-06-24].
- ↑ a b c d C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 104. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Notamacropus greyi Waterhouse, 1846. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-08-14]. (ang.).
- ↑ 1843.1.4.42. [w:] Data Portal [on-line]. Natural Museum History. [dostęp 2023-08-14]. (ang.).
- ↑ 1846.3.17.13. [w:] Data Portal [on-line]. Natural Museum History. [dostęp 2023-08-14]. (ang.).
- ↑ Species Notamacropus greyi (Waterhouse, 1845) (extinct). [w:] Australian Faunal Directory [on-line]. Australian Biological Resources Study. [dostęp 2023-08-14]. (ang.).
- ↑ L. Dawson & T. Flannery. Taxonomic and Phylogenetic Status of Living and Fossil Kangaroos and Wallabies of the Genus Macropus Shaw (Macropodidae: Marsupialia), with a New Subgeneric Name for the Larger Wallabies. „Australian Journal of Zoology”. 33 (4), s. 489, 1985. DOI: 10.1071/ZO9850473. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 168. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ K. Helgen & E. Veatch: Extinct Marsupials and Monotremes. W: D.E. Wilson & R.A. Mittermeier: Handbook of the Mammals of the World. Cz. 5: Monotremes and Marsupials. Barcelona: Lynx Edicions, 2015, s. 30–31. ISBN 978-84-96553-99-6. (ang.).
- ↑ Class Mammalia. W: Lynx Nature Books (A. Monadjem (przedmowa) & C.J. Burgin (wstęp)): All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 69. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).