Marek Gierlach
| Data i miejsce urodzenia |
1955 |
|---|---|
| Zawód, zajęcie | |
| Odznaczenia | |
 
| |
Marek Gierlach (ur. 1955[1]) – polski archeolog i historyk sztuki, instruktor harcerski. Zawodowo związany z ochroną zabytków archeologicznych w Polsce.
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodzony w 1955 w Gdańsku. W warszawskim liceum im. Jose Marti prowadził drużynę harcerską. Studiował archeologię i historię sztuki na Uniwersytecie Warszawskim. W 1983 roku odbył służbę wojskową w 1 Batalionie Szturmowym w Dziwnowie. W 1986 rozpoczął pracę w Biurze Badań i Dokumentacji Zabytków w Ciechanowie na stanowisku inspektora ds. ochrony zabytków, którą kontynuował przez następne 20 lat. W 1995 został zatrudniony w Systemie Gazociągów Tranzytowych EuRoPol GAZ s.a. jako doradca ds. archeologicznych. Funkcja ta obejmowała koordynację ratowniczych badań archeologicznych prowadzonych na polskim odcinku planowanej trasy gazociągu Jamał – Europa. Kilka lat później objął stanowisko głównego specjalisty ds. archeologii w Agencji Budowy i Eksploatacji Autostrad. W 2002 powołany przez Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego na stanowisko dyrektora Ośrodka Ochrony Dziedzictwa Archeologicznego.
W latach 1997–2001 rzeczoznawca Ministra Kultury w zakresie opieki nad zabytkami archeologicznymi. W 2004 powołany do Rady ds. Autostrad przy Ministrze Infrastruktury, rok później do zespołu ekspertów Międzyrządowej Komisji Polsko-Ukraińskiej ds. ochrony i zwrotu dóbr kultury.
Zawodowo związany z ochroną zabytków archeologicznych, zwłaszcza w ramach inwestycji liniowych: budowie autostrad, gazociągów. W związku z pełnionymi funkcjami współtworzył politykę państwa w zakresie przedmiotowej ochrony. Sprzeciwiając się jej osłabianiu podkreślał konieczność ochrony dziedzictwa archeologicznego m.in. przez wypracowanie i wdrożenie systemowych rozwiązań gwarantujących należyty standard prowadzenia ratowniczych badań wykopaliskowych (odkrycie, opracowanie, przechowywanie, udostępnianie zabytków archeologicznych)[2][3].
W 2006 oskarżony przez poznańskiego biznesmena i archeologa Ryszarda Mazurowskiego o przyjmowanie korzyści majątkowych w zamian za zlecanie prac archeologicznych[4][5]. Nie przyznał się do winy. Twierdził, że został fałszywie oskarżony, bo stanowił przeszkodę w biznesowych planach Mazurowskiego[6]. W 2012 roku został prawomocnie skazany na karę 5 lat i 8 miesięcy[7] pozbawienia wolności oraz grzywnę[8]. W trakcie odbywania kary na własną prośbę kierował wykopaliskami archeologicznymi w Płońsku[9].
Wyróżnienia[edytuj | edytuj kod]
- Złota Odznaka "Za opiekę nad zabytkami" (1998)
- Brązowy Medal "Zasłużony Kulturze Gloria Artis" (2005)[10]
- Znak Spadochronowy zwykły (1983)
Wybrane publikacje[edytuj | edytuj kod]
- Jaroszewski S. T., Gierlach M., Po pałacach i dworach Mazowsza: przewodnik. Cz. 3, Warszawa: 1998
- (redakcja) Archeologiczne badania ratownicze wzdłuż trasy gazociągu tranzytowego, t. 1 – 4, Poznań: 1998 – 2000
- Czarnecki M., Dłubakowski Z., Gierlach M., Dzieje najdawniejsze Raciąża i okolic, Raciąż, Teresin: 1996
- Gierlach M., Porzucony kościół w Płońsku, "Tygodnik Ciechanowski" 2014, nr 36, s. 14
- Gierlach M., Budowanie w bagnie, "Tygodnik Ciechanowski" 2015, nr 3, s. 11
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Uważam Rze Historia, nr 8 (65) sierpień 2017, s. 17
- ↑ Archeologia przyszłości, „Gazeta Wyborcza”, wyborcza.pl, 30 czerwca 2001 [dostęp 2016-03-28].
- ↑ Sejmowa Komisja Kultury i Środków Przekazu – Biuletyn nr 1227/IV, 21 listopada 2002.
- ↑ Wykopaliśmy łapówki, „Gazeta Wyborcza”, 26 czerwca 2006.
- ↑ Archeolog padł na autostradzie, „Gazeta Wyborcza”, 15 listopada 2008 [zarchiwizowane z adresu 2016-03-28].
- ↑ Donos zniszczył mu życie. "Muszą strzelić mi w plecy" [online], TVN24.pl [dostęp 2016-03-28].
- ↑ Z celi na wykopaliska. Co kryje płońska ziemia?. nowykurierplonski.pl, 2014-07-21. [dostęp 2014-07-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-06-12)].
- ↑ Archeolog głęboko wkopany, „Gazeta Wyborcza”, wyborcza.pl [dostęp 2016-03-28].
- ↑ Aneta Łupińska, Archeolog potrzebny od zaraz, „Forum Penitencjarne”, kwiecień 2015.
- ↑ MKiDN, Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego – Medal Zasłużony Kulturze – Gloria Artis [online], www.mkidn.gov.pl [dostęp 2016-03-28] (pol.).