Marek Waleriusz Messala Niger

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii

Marcus Valerius Messala Niger – polityk rzymski okresu schyłku republiki.

Syn Marka Waleriusza Messali a wnuk Maniusza Waleriusza Messali[1]. Zdaniem Cycerona[2] cieszył się reputacją dobrego mówcy. Był dwukrotnie trybunem wojskowym[3], kwestorem[3] około 73 p.n.e. W 73 p.n.e. wszedł w skład kolegium pontyfików[4]. W 70 p.n.e. otrzymał upomnienie od cenzorów[5]. Został pretorem miejskim[3] w 64 p.n.e. W 62 p.n.e. oskarżony o udział w spisku Katyliny został Publiusz Korneliusz Sulla, bratanek dyktatora Sulli. Oskarżonemu sprzyjali wybitni patrycjusze, a jego obrony podjęli się Hortensjusz i Cyceron, który zdecydował się na to na prośbę Marka Messali[6]. W 61 p.n.e. Niger został wybrany konsulem razem z Markiem Pupiuszem Pizonem Frugi Kalpurnianem[7]. Prowadził politykę konserwatywną, był gorliwym zwolennikiem optymatów[8], dążąc między innymi do ukarania Klodiusza za sprofanowanie misteriów ku czci Dobrej Bogini (Bona Dea). W grudniu 62 p.n.e. Klodiusz w kobiecym przebraniu wszedł do domu Cezara, ówczesnego najwyższego kapłana (pontifex maximus), gdzie odbywały się właśnie doroczne misteria ku czci Dobrej Bogini, i gdzie w tym czasie wstęp mężczyzn był zabroniony. Celem tej wizyty miała być schadzka z Pompeją, żoną Cezara[9]. Niger przeciwstawiał się swojemu koledze w urzędzie, Markowi Pupiuszowi Pizonowi, który sprzyjał Klodiuszowi[10]. Ostatecznie, dzięki przekupstwu, Klodiusz został uniewinniony[11]. W 55 p.n.e. Niger został cenzorem[3] razem z Publiuszem Serwiliuszem Watią Izauryjskim. Przypadło im w udziale zadanie uregulowania brzegów Tybru po powodzi[12]. Trybuni ludowi utrudniali[13] czynności cenzorom poprzez zgłaszanie niepomyślności auspicjów, czyli tzw. obnuntiatio i nie doszło ostatecznie do sporządzenia przez cenzorów spisu obywateli[14]. W 54 p.n.e. w procesie Emiliusza Skaurusa oskarżonego o nadużycia w prowincji Sardynii, który to proces miał tak naprawdę polityczny cel skompromitowania Skaurusa i zamknięcia mu drogi do konsulatu, jako obrońca obok Cycerona i Hortensjusz wystąpił też Messala Niger[15]. Trzykrotnie[3] był interrexem w 55, 53 i 52 p.n.e.

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. M(arcus) Valerius M(arci) f(ilius) / Ma(ni) n(epos) Messall(a) / P(ublius) Serveilius C(ai) f(ilius) / Isauric(us) cens(ores) / ex s(enatus) c(onsulto) termin(arunt) w Corpus Inscriptionum Latinarum: 06, 01234 c. [dostęp 2009-06-08]. (łac.).
  2. Marek Tulliusz Cyceron: Brutus; 246. [dostęp 2009-06-07]. (łac.).
  3. a b c d e "M(arcus) Valerius M(arci) f(ilius) M(ani) [n(epos)] / Messalla pontife[x] / tr(ibunus) mil(itum) II q(uaestor) pr(aetor) urb(anus) co(n)[s(ul)] / Vvir a(gris) d(andis) a(dsignandis) i(udicandis) / interr[ex] III censor" w Corpus Inscriptionum Latinarum: 06, 03826. [dostęp 2009-06-08]. (łac.).
  4. Marek Tulliusz Cyceron: ORATIO DE HARVSPICVM RESPONSO IN P. CLODIVM IN SENATV HABITA; 12. [dostęp 2009-06-06]. (łac.).
  5. Waleriusz Maksymus: Factorum et Dictorum Memorabilium; Liber II 9,9. [dostęp 2009-06-08]. (łac.).
  6. Marek Tulliusz Cyceron: Pro Sulla; 21. [dostęp 2009-06-08]. (łac.).Marek Tulliusz Cyceron: THE ORATION OF M. T. CICERO IN DEFENCE OF PUBLIUS SULLA.; 21. [dostęp 2009-06-08]. (ang.).
  7. Księga I, 2;35. W: Cezar: O wojnie galijskiej.
  8. Att, I 13. W: Marek Tulliusz Cycero: Wybór listów. Wrocław: Ossolineum – De Agostini, 2004, s. 22. ISBN 83-04-04742-X.
  9. Att, I 12. W: Marek Tulliusz Cycero: Wybór listów. Wrocław: Ossolineum – De Agostini, 2004, s. 20. ISBN 83-04-04742-X.
  10. Att, I 13-14. W: Marek Tulliusz Cycero: Wybór listów. Wrocław: Ossolineum – De Agostini, 2004, s. 23-28. ISBN 83-04-04742-X.
  11. Księga Trzydziestej Siódma. W: Kasjusz Dion Kokcejanus: Historia rzymska. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  12. Księga Trzydziestej Dziewiąta. W: Kasjusz Dion Kokcejanus: Historia rzymska. edycja komputerowa www.histurion.pl.
  13. Marek Tulliusz Cyceron: Letters; Att. IV,9. [dostęp 2009-06-011]. (ang.).
  14. Att, IV 16. W: Marek Tulliusz Cycero: Wybór listów. Wrocław: Ossolineum – De Agostini, 2004, s. 173. ISBN 83-04-04742-X.
  15. Kwintus Askoniusz Pedianus: Pro M. Scauro; 20. [dostęp 2009-06-11]. (łac.).