Marthella trinitatis

*Marthella trinitatis*
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	rośliny
Podkrólestwo	rośliny zielone
Nadgromada	rośliny telomowe
Gromada	rośliny naczyniowe
Podgromada	rośliny nasienne
Nadklasa	okrytonasienne
Klasa	Magnoliopsida
Nadrząd	liliopodobne (≡ jednoliścienne)
Rząd	pochrzynowce
Rodzina	trójżeńcowate
Rodzaj	Marthella
Gatunek	Marthella trinitatis
	Nazwa systematyczna
	Marthella trinitatis (Johow) Urb.; Symb. Antill. 3: 448 (1903)
Synonimy
	Gymnosiphon trinitatis Johow;
	Gymnosiphon trinitatis Johow;
	Kategoria zagrożenia (CKGZ)
	; krytycznie zagrożony

Marthella trinitatis (Johow) Urb. – gatunek prawdopodobnie wymarłych roślin bezzieleniowych, myko-heterotrofów, z monotypowego rodzaju Marthella z rodziny trójżeńcowatych (Burmanniaceae), odkryty w 1898 roku na zboczach góry Tucuche na północnym Trynidadzie i od tamtego nie odnaleziony ponownie^[3].

Nazwa rodzaju została nadana na cześć Marthy, żony autora, Ignatza Urbana. Epitet gatunkowy odnosi się do miejsca występowania tej rośliny.

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Łodyga: Podziemne, cylindryczne kłącze, pokryte gęsto łuskowatymi liśćmi. Pęd naziemny wzniesiony, nierozgałęziony.

Liście: Liście bezzieleniowe, łuskowate.

Kwiaty: Kwiaty obupłciowe, 3-pręcikowe, szypułkowe, pojedyncze lub zebrane w 2–9-kwiatową dwurzędkę. Okwiat pojedynczy, rurkowaty, żółtawy. Nitki pręcików u nasady zbiegające do rożkowatego woreczka. Zalążnia jednokomorowa, z 3 parietalnymi łożyskami i 3 krótkimi, trójklapowymi szyjkami słupka.

Owoce: Torebki, zawierające brązowe, elipsoidalne do szeroko jajowatych nasiona^[5].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Pozycja rodzaju według APW (aktualizowany system APG IV z 2016)

Rodzaj Marthella należy do rodziny trójżeńcowatych (Burmanniaceae), w rzędzie pochrzynowców (Dioscoreales) w obrębie kladu jednoliściennych (monocots)^[2].

Typ nomenklatoryczny: Holotypem gatunku (jako Gymnosiphon trinitatis) był okaz zielnikowy, zebrany przez Federico Johowa na Trynidadzie. Był on przechowywany w kolekcji w Bonn, gdzie uległ zniszczeniu. Lektotyp został wskazany w 1986 roku przez Maasa. Jest to izotyp przechowywany w Berlińskim Ogrodzie Botanicznym^[6].

Zagrożenie i ochrona[edytuj | edytuj kod]

Gatunek był ujęty w Czerwonej księdze gatunków zagrożonych z 2001 roku ze statusem CR (krytycznie zagrożony). Z uwagi na nie odnalezienie go w miejscu odkrycia od końca XIX wieku, jest on prawdopodobnie wymarły^[6].

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).
↑ ^a ^b Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-07-30] (ang.).
↑ ^a ^b Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-02-12]. (ang.).
↑ Marthella trinitatis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).
↑ Vincent Merckx: Myco-heterotrophy in Dioscoreales. 2008, s. 106.
↑ ^a ^b Tropicos. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2011-02-12].

[ruggiero-1] Michael A.M.A. Ruggiero Michael A.M.A. i inni, A Higher Level Classification of All Living Organisms, „PLOS One”, 10 (4), 2015, art. nr e0119248, DOI: 10.1371/journal.pone.0119248, PMID: 25923521, PMCID: PMC4418965 [dostęp 2020-02-20] (ang.).

[apweb-2] Peter F.P.F. Stevens Peter F.P.F., Angiosperm Phylogeny Website, Missouri Botanical Garden, 2001– [dostęp 2017-07-30] (ang.).

[kew-3] Rafaël Govaerts: World Checklist of Selected Plant Families. The Board of Trustees of the Royal Botanic Gardens, Kew. [dostęp 2011-02-12]. (ang.).

[iucn-4] Marthella trinitatis, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species (ang.).

[5] Vincent Merckx: Myco-heterotrophy in Dioscoreales. 2008, s. 106.

[tr-6] Tropicos. Missouri Botanical Garden. [dostęp 2011-02-12].

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]