Mieczysław Telesfor Urbański

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Mieczysław Urbański
Data urodzenia

6 stycznia 1852

Data śmierci

1944

Poseł na Sejm Krajowy Galicji
Okres

od 1895
do 1914

Odznaczenia
Order Korony Żelaznej III klasy (Austro-Węgry)

Mieczysław Telesfor z Urbanic Urbański[a] herbu Nieczuja (ur. 6 stycznia 1852, zm. 1944) – polski ziemianin, właściciel dóbr Haczów, marszałek rady powiatu brzozowskiego, poseł do Sejmu Krajowego Galicji (1895-1914), działacz społeczny.

Mieczysław Urbański (2) podczas Zjazdu Haczowiaków w 1910
Budynek byłego dworu Urbańskich w Haczowie

Życiorys[edytuj | edytuj kod]

Urodził się 6 stycznia 1852 jako syn we Franciszka Ksawerego Urbańskiego z Urbanic herbu Nieczuja (1816-1868, właściciel Odrzechowej i Darowa, od 1845 Haczowa) i Zofii z domu Skórskiej herbu Jastrzębiec (zm. 1902, pierwotnie dziedziczka Rymanowa)[1][2][3][4]. Był bratem Franciszka Ksawerego, Feliksa (ur. 1847, właściciel dóbr Grabanin) i Lucyny (ur. 1839) oraz krewnym ks. Henryka Korybut Woronieckiego[1][5].

Po rodzicach odziedziczył majątek Haczów[6][7][8][9]. Był ocenicielem dóbr dla okręgu C. K. Sądu Powiatowego w Sanoku: od około 1900 do około 1905 w Haczowie[10], od około 1911 w Brzozowie[11]. Został członkiem rady c. k. powiatu brzozowskiego wybrany z grupy gmin wiejskich oraz pełnił stanowiska prezesa wydziału powiatowego[12]. Przez wiele lat pełnił funkcję marszałka rady c. k. powiatu brzozowskiego[13][9][14]. Został wybrany do austriackiej Rady Państwa w Wiedniu kadencji VIII (1891-1897) jako przedstawiciel wielkiej własności ziemskiej z powiatów Sanok, Bircza, Brzozów, Lesko, Krosno, jednak złożył mandat w 1891, a w jego miejsce został wybrany Włodzimierz Gniewosz[15]. Jako przedstawiciel posiadłości Haczów był wybierany na posła Sejmie Krajowym Galicji kadencji VII (1895-1901)[16], VIII (1901-1907)[17][18][19], IX (1908-1913)[20] (w 1910 pełnił funkcję sekretarza[21][22][23]) i X (1913-1914).

Działał społecznie. Był jednym z założycieli Sodalicji Mariańskiej w Starej Wsi w 1892[24]. Był delegatem okręgu wyborczego obwód sanocki do zgromadzenia ogólnego Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń w Krakowie (lata ok. 1899/1914)[25][26]. Przed 1914 był członkiem rady nadzorczej zarządu TWU[27] (osobno pełnił funkcję prezesa Towarzystwa Wzajemnych Ubezpieczeń[14]), członkiem brzozowskiego wydziału okręgowego C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego we Lwowie[28], członkiem i radnym oddziału sanockiego C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego oraz delegatem na Radę Ogólną[29]. Pełnił funkcję kuratora fundacji Sikorskich, posiadającej dobra Buków i Trześniów koło Haczowa, prowadzącej Galicyjski Zakład Ciemnych we Lwowie[30][14].

W grudniu 1898 otrzymał honorowe obywatelstwo Brzozowa[31]. W 1908 został odznaczony Orderem Korony Żelaznej III klasy[32][14].

Poślubił pochodzącą z Haczowa Helenę Janinę Bielecką (córka właściciela dóbr Wyczółki, Iwina, Kołodna, Safrinówka)[14]. W wieku 85 lat w testamencie rozporządził posiadanymi przez siebie dobrami (w tym dworem[33], folwarkiem i fundacją Nieczujów Urbańskich[2]) na cele religijne, kulturalne, społeczne i ekonomiczne gminy Haczów[34] i miejscowej parafii[2] celem zaspokojenia potrzeb religijnych, kulturalnych i ekonomicznych[9]. We dworze mieściły się różne podmioty (szkoła, magazyn Ochotniczej Straży Pożarnej, magazyn spożywczy, materiałów budowlanych)[35]. Zmarł w 1944 bezpotomnie u kresu II wojny światowej[9] pozostając ostatnim męskim przedstawicielem rodu Urbańskich z Haczowa[2].

Zobacz też[edytuj | edytuj kod]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ W ewidencji urzędników Austro-Węgier był określany w języku niemieckim jako „Miezislaus Urbański”.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b Rocznik szlachty (II) 1883 ↓, s. 715.
  2. ↑ a b c d II. 3. W zaborze austriackim – Galicja (1772-1918). ziemiabeska.pl. [dostęp 2015-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-03-10)].
  3. ↑ Zygmunt Jaślar. Haczów ↓, s. 60, 70, 72.
  4. ↑ Franciszek Ksawery Urbański – profil na stronie Sejm Wielki. sejm-wielki.pl. [dostęp 2015-05-05].
  5. ↑ Zygmunt Jaślar. Haczów ↓, s. 60, 71.
  6. ↑ Zygmunt Jaślar. Haczów ↓, s. 60, 71, 72.
  7. ↑ Lista wyborców Deputowanych do Rady Państwa z kurii większych posiadłości ziemskich. „Gazeta Lwowska”, s. 13, nr 21 z 28 stycznia 1891. 
  8. ↑ Baza właścicieli i dóbr ziemskich. Urbański. genealogia.okiem.pl. [dostęp 2014-11-14].
  9. ↑ a b c d Gmina Haczów. Historia. Gmina Haczów. [dostęp 2015-06-04].
  10. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1901. Lwów: 1901, s. 102.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1902. Lwów: 1902, s. 107.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1903. Lwów: 1903, s. 108.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1904. Lwów: 1904, s. 108.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1905. s. 108.
  11. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1912. Lwów: 1912, s. 140.
  12. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: Prezydyum C.K. Namiestnictwa, 1911, s. 370, 371.
  13. ↑ Poświęcenie sztandaru sokolego w Brzozowie. „Gazeta Sanocka”, s. 2, nr 82 z 23 lipca 1905. 
    •Kolej Brzozów-Rymanów. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2, nr 20 z 11 września 1910. 
    •Kolej Brzozów-Rymanów. „Tygodnik Ziemi Sanockiej”, s. 2–3, nr 22 z 25 września 1910. 
  14. ↑ a b c d e Zygmunt Jaślar. Haczów ↓, s. 72.
  15. ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 89, s. 2, 31 marca 1891. 
    •Przegląd polityczny. „Gazeta Przemyska”, s. 1, nr 29 z 9 kwietnia 1891. 
  16. ↑ Protokół 5. Posiedzenia 2. Sesyi, VII. Peryodu Sejmu Galicyjskiego. 1897-01-28. s. 1. [dostęp 2015-06-04].
    •Wykaz Członków i Posłów Sejmu Krajowego Królewstwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem na IV-ą sesyę VII. peryodu w roku 1898/9. Lwów: 1898-1899, s. 1.
  17. ↑ Alojzy Zielecki, Struktury organizacyjne miasta, W epoce autonomii galicyjskiej, w: Sanok. Dzieje miasta. Praca zbiorowa pod redakcją Feliksa Kiryka, Kraków 1995, s. 357.
  18. ↑ Sprawy sejmowe. „Gazeta Lwowska”, s. 2, nr 142 z 24 czerwca 1902. 
  19. ↑ Sejm. „Gazeta Lwowska”, s. 5, nr 225 z 2 października 1904. 
  20. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: Prezydyum C.K. Namiestnictwa, 1911, s. 355.
  21. ↑ Protokoły z I. Sesyi IX. Peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem w r. 1910. T. 3. Protokół 104. Lwów: 1910-11-05, s. 1.
  22. ↑ Protokoły z I. Sesyi IX. Peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem w r. 1910. T. 3. Protokół 108. Lwów: 1910-11-09, s. 1.
  23. ↑ Protokoły z I. Sesyi IX. Peryodu Sejmu Krajowego Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkiem Księstwem Krakowskiem w r. 1910. T. 3. Protokół 104. Lwów: 1910-11-11, s. 1.
  24. ↑ Kazimierz Piliński: R. 1892–1917. Dwudziestopięciolecie działalności Sodalicyi Maryańskiej panów Ziemi Sanockiej. Miejsce Piastowe: Sodalicja Mariańska, 1917, s. 6.
  25. ↑ Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1900 (rocznik IX). Lwów: 1900, s. 24.
    •XV Rocznik Asekuracyjno-Ekonomiczny. Lwów: 1906, s. 90.
  26. ↑ Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1901 (rocznik X). Lwów: 1901, s. 26.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1902 (rocznik XI). Lwów: 1902, s. 26.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1903 (rocznik XII). Lwów: 1903, s. 58.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1904 (rocznik XIII). Lwów: 1904, s. 58.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1905 (rocznik XIV). Lwów: 1905, s. 58.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1906 (rocznik XV). Lwów: 1906, s. 90.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1907 (rocznik XVI). Lwów: 1907, s. 90.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1909 (rocznik XVIII). Lwów: 1909, s. 90.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1910 (rocznik XIX). Lwów: 1910, s. 90.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1911 (rocznik XX). Lwów: 1911, s. 90.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1912 (rocznik XXI). Lwów: 1912, s. 101.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1913 (rocznik XXII). Lwów: 1913, s. 101.
    •Kalendarz Asekuracyjno-Ekonomiczny na rok 1914 (rocznik XXIII). Lwów: 1914, s. 101.
  27. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: Prezydyum C.K. Namiestnictwa, 1911, s. 998.
  28. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: Prezydyum C.K. Namiestnictwa, 1911, s. 945.
  29. ↑ Sprawozdanie Komitetu C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego za rok 1911. Lwów: 1912, s. 210, 263.
    •Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1895. Lwów: 1895, s. 650.
    •Sprawozdanie Komitetu C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego za rok 1912. Lwów: 1913, s. 199, 252.
    •Sprawozdanie Komitetu C. K. Galicyjskiego Towarzystwa Gospodarskiego za rok 1913. Lwów: 1914, s. 346.
  30. ↑ Szematyzm Królestwa Galicyi i Lodomeryi z Wielkim Księstwem Krakowskiem na rok 1911. Lwów: Prezydyum C.K. Namiestnictwa, 1911, s. 1079.
  31. ↑ Kronika. „Kurjer Lwowski”. Nr 353, s. 4, 21 grudnia 1898. 
  32. ↑ Odznaczenia jubileuszowe. „Kurjer Lwowski”. Nr 561, s. 2, 1 grudnia 1908. 
    •Hof- und Staatshandbuch der Österreichisch-Ungarischen Monarchie für das Jahr 1916. Wiedeń: 1916, s. 89.
  33. ↑ Gmina Haczów. Zespół dworsko-pałacowy. Gmina Haczów. [dostęp 2015-06-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2017-12-21)].
  34. ↑ Zygmunt Jaślar. Haczów ↓, s. 73.
  35. ↑ Haczów (dwór). dworypalace.travel.pl. [dostęp 2015-06-04].

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Mieczysław_Telesfor_Urbański&oldid=67432270”