Nornik iberyjski
| Microtus cabrerae[1] | |||
| O. Thomas, 1906[2] | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Podtyp | |||
| Gromada | |||
| Podgromada | |||
| Infragromada | |||
| Rząd | |||
| Podrząd | |||
| Infrarząd | |||
| Nadrodzina | |||
| Rodzina | |||
| Podrodzina | |||
| Plemię | |||
| Rodzaj | |||
| Podrodzaj |
Iberomys | ||
| Gatunek |
nornik iberyjski | ||
| Synonimy | |||
| |||
| Kategoria zagrożenia (CKGZ)[4] | |||
 | |||
| Zasięg występowania | |||
| |||
Nornik iberyjski[5] (Microtus cabrerae) – gatunek ssaka z podrodziny karczowników (Arvicolinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).
Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]
Nornik iberyjski występuje na Półwyspie Iberyjskim w Hiszpanii i Portugalii[6] i ma nieciągły zasięg występowania[4][7].
Taksonomia[edytuj | edytuj kod]
Gatunek po raz pierwszy zgodnie z zasadami nazewnictwa binominalnego opisał w 1906 roku brytyjski zoolog Oldfield Thomas nadając mu nazwę Microtus cabrerae[2]. Holotyp pochodził z góry Sierra de Guadarrama, w okolicy Rascafría, w Hiszpanii[7].
M. cabrerae jest jedynym żyjącym przedstawicielem podrodzaju Iberomys[6]. Ma bliższe powiązania filogenetyczne z nearktycznymi Microtus niż z jego kongenerami z Palearktyki[6]. Najbliższy mu był wymarły w późnym środkowym plejstocenie Microtus brecciencis z Hiszpanii, południowo-wschodniej Francji i północno-zachodnich Włoch[7], i z którego prawdopodobnie wyewoluował[6]. Autorzy Illustrated Checklist of the Mammals of the World uznają ten takson za gatunek monotypowy[6].
Etymologia[edytuj | edytuj kod]
- Microtus: gr. μικρος mikros „mały”; ους ous, ωτος ōtos „ucho”[8].
- cabrerae: dr. Ángel Cabrera y Latorre (1879–1960), hiszpański zoolog, paleontolog, wyemigrował do Argentyny w 1925 roku[9].
Morfologia[edytuj | edytuj kod]
Długość ciała (bez ogona) 100–135 mm, długość ogona 30–52 mm; masa ciała 30–78 g[10].
Występowanie i biologia[edytuj | edytuj kod]
Szczątki subfosylne znalezione we Francji dowodzą, że dawniej zamieszkiwał większy obszar[7]. Jest spotykany od poziomu morza do 1500 m n.p.m., przy czym najpospolitszy poniżej 1200 m n.p.m.[4]
Nornik iberyjski występuje na polach, pastwiskach i polanach leśnych, typowo w miejscach bardziej wilgotnych niż preferowane przez nornika zwyczajnego (M. arvalis). Często jest spotykany w pobliżu wody i na skrajach dróg. Optymalnym środowiskiem dla niego są łąki i tereny trawiaste[4].
Populacja[edytuj | edytuj kod]
Zasięg występowania nornika iberyjskiego kurczy się. Wiele jego subpopulacji jest małych i podlega wahaniom liczebności. Gęstość populacji jest nieduża w porównaniu z innymi karczownikami, od 17 do 350 gryzoni na hektar. Zagraża mu rozwój rolnictwa i utrata wilgotnych siedlisk, a przypuszczalnie także konkurencja międzygatunkowa z karczownikiem zachodnim (Arvicola sapidus). Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody uznaje nornika iberyjskiego za gatunek bliski zagrożenia. Jest chroniony na podstawie konwencji berneńskiej i dyrektywy siedliskowej Unii Europejskiej[4].
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Microtus cabrerae, [w:] Integrated Taxonomic Information System (ang.).
- ↑ a b O. Thomas. A new vole from Spain. „The Annals and Magazine of Natural History”. Seventh series. 17, s. 576, 1906. (ang.).
- ↑ G.S. Miller. Descriptions of six new European mammals. „The Annals and Magazine of Natural History”. Eight series. 6, s. 459, 1910. (ang.).
- ↑ a b c d e M.L. Fernandes, R. Pita & A. Mira, Microtus cabrerae, [w:] The IUCN Red List of Threatened Species 2019, wersja 2021-2 [dostęp 2021-12-04] (ang.).
- ↑ Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 237. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
- ↑ a b c d e C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 360. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
- ↑ a b c d D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Species Microtus (Microtus) cabrerae. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2021-12-04].
- ↑ T.S. Palmer. Index Generum Mammalium: a List of the Genera and Families of Mammals. „North American Fauna”. 23, s. 424, 1904. (ang.).
- ↑ B. Beolens, M. Watkins & M. Grayson: The Eponym Dictionary of Mammals. Baltimore: The Johns Hopkins University Press, 2009, s. 69. ISBN 978-0-8018-9304-9. (ang.).
- ↑ U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 338–338. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).