Parafia Świętych Apostołów Filipa i Jakuba w Mystkowie
49°36′13″N 20°47′19″E/49,603611 20,788611 Kościół parafialny | |
| Państwo | |
|---|---|
| Siedziba | |
| Adres |
Mystków 9 |
| Wyznanie | |
| Kościół | |
| Diecezja | |
| Dekanat | |
| Kościół parafialny | |
| Proboszcz |
ks. Tadeusz Śmierciak |
| Wezwanie | |
| Wspomnienie liturgiczne |
wspomnienie Świętych Apostołów Filipa i Jakuba |
Położenie na mapie gminy Kamionka Wielka  | |
Położenie na mapie Polski  | |
Położenie na mapie województwa małopolskiego  | |
Położenie na mapie powiatu nowosądeckiego  | |
| 49°36′13″N 20°47′19″E/49,603611 20,788611
| |
| Strona internetowa | |
Parafia Świętych Apostołów Filipa i Jakuba w Mystkowie – parafia rzymskokatolicka, znajdująca się w diecezji tarnowskiej, w dekanacie Nowy Sącz Wschód[1].
Historia parafii[edytuj | edytuj kod]
Powstanie parafii w Mystkowie wiąże się z powstawaniem nowych osad i procesem kolonizacji na prawie magdeburskim. Z chwilą zakładania wsi „na surowym korzeniu” lokator wydzielał z ogólnej liczby łanów nowej osady 1 lub 2 łany ziemi na uposażenie przyszłego kościoła parafialnego. Parafia Mystków powstała z fundacji królowej Jadwigi i Władysława Łokietka w latach 1320-1326. Taki właśnie zapis zawiera Kronika Parafialna Liber Memorabilium Parochiae Mystkoviensis, w której na stronie czwartej czyta się: „założycielką kościoła w Mystkowie mogła być Królowa Jadwiga”. Dalszy zapis ze strony piątej mówi, iż „Kościół ten Mystkowski nie ma oryginalnego założenia ani innych oryginalnych dokumentów. Nie wiadomo, kiedy zaginęły”[2].
Parafia rozwijała się dosyć szybko. Ludność parafii w pierwszej połowie XIV w. szacuje się na 390 osób. W 1728 roku przystąpiło do komunii wielkanocnej 599 osób, zaś w 1793 roku ok. 1200; parafia zaś liczyła 1500 osób. Około 1580 roku uruchomiono szkołę parafialną[2].
Najstarszą budowlą okołokościelną, istniejącą do dzisiaj, jest kaplica cmentarna pw. św. Izydora zbudowana w 1790 roku, z fundacji Karola Brunickiego. Jesienią 2009 roku została odremontowana i odmalowana[2].
W 1813 roku ówczesny proboszcz parafii, ks. Sebastian Skrudziński, założył nowy cmentarz (obecnie nosi on miano „starego cmentarza”). Został on ogrodzony w 1844 roku przez ks. Jana Augustyniaka. W tym samym roku postawiono również kamienny krzyż cmentarny. Cmentarz został pobłogosławiony w 1845 roku przez ks. Wojciecha Komorka[2].
Świątynia pod wezwaniem św. apostołów Filipa i Jakuba konsekrowana przez abp. Leon Wałęga 13 czerwca 1924 roku. W ołtarzu głównym znajduje się Najświętsza Maryja Panna Niepokalanie Poczęta umieszczona staraniem proboszcza Jana Kuklewicza i ustanowiona Patronką Parafii Mystków dekretem Stolicy Świętej wydanym za pośrednictwem J.E. bp. dr. Michała Blecharczyka przez „Kurię Prymasowską w Warszawie Nr 5535/62 P. ad LMXVII-2/75/62 Warszawa 15.XII.1962”. Kościół zbudowany został w latach 1905-1910 staraniem ówczesnego proboszcza ks. Jana Jarzębińskiego według projektu architekta i malarza Edgara Kovatsa (1849-1912), rektora politechniki Lwowskiej, pochodzącego Karpaczowa na Bukowinie, która po II wojnie leży w Rumunii i na Ukrainie. Świątynia zbudowana jest z kamienia i cegły, kryta blachą. Duży wkład w dzieło budowy mieli sami parafianie Cieniawy, Królowej, Mszalnicy i Mystkowa. Większość materiału potrzebnego do budowy przywozili własnymi wozami zaprzęgniętymi w woły z Rosochatki. Kościół zbudowany jest w stylu neobarokowym, jednonawowy na planie krzyża, z prezbiterium zamkniętym półkoliście z dostawionymi kaplicami bocznymi. Od frontu strzelista wieża, w której znajdują się trzy dzwony wykonane w Przemyślu w zakładzie Eugeniusza Felczyńskiego o tonażu 1200 kg. Poświęcenia dzwonów dokonał 6 października 1968 roku biskup tarnowski Jerzy Ablewicz. Wnętrze kościoła pokryte jest sklepieniem kolebkowym. Polichromie wnętrza wykonał artysta malarz Zdzisław Pabisiak przy współpracy autorskiej inż. doc. Władysława Grabskiego i prof. Wiktora Zina z Krakowa. Przewodnia myśl tej polichromii to prawda wiary ze Składu Apostolskiego dziewiątego artykułu <<Wierzę w Świętych Obcowanie>>. Kościół Triumfujący, cierpiący i walczący miały być osnową polichromii. Ołtarz główny, neogotycki, datowany na około 1910 rok, wykonany w firmie Ferdynanda Stuflesera w St. Ulrich – Gröden w Tyrolu; w nim znajduje się obraz Matki Bożej Niepokalanie Poczętej – łaskami słynący, zwany też Matką Bożą Mystkowską, przeniesiony ze starego kościoła. Na zasuwie umieszczony jest obraz z wizerunkiem Świętych Apostołów Filipa i Jakuba. W oknach znajduje się 5 witraży zaprojektowanych przez Stefana Matejko, a wykonanych w firmie Żeleńskiego w Krakowie przed 1939 rokiem. Kościół otacza ogrodzenie zaprojektowane również przez prof. Wiktora Zina[2].
Wiosną 2008 roku został wybudowany nowy chór projektu architekta mgra inż. arch. Zygmunta Lewczuka. Prace wykonawcze zostały ufundowane i przeprowadzone przez majstra Stanisława Janusa z Mszalnicy. W latach 2008-2009 w kościele położono nową posadzkę. Prace wykonała firma kamieniarska Edwarda Poręby z podmystkowa. W 2009 roku zostały zrobione nowe jednakowe ławki przez firmę Piotra i Benedykta Kiełbasów[2].
Proboszczowie[edytuj | edytuj kod]
Proboszczowie, administratorzy i plebanowie parafii Mystków[3]:
- Malchacius - pleban
- Walenty Spytkowius - pleban
- Andrzej - pleban
- Jan Dusza (ok. 1600 - 1605) - pleban
- Mikołaj Wakułowicz (1606 - 1621) - pleban
- Tomasz Gliński (1663 - 1683) - pleban
- ks.Wojciech Wilewski (1684 - 1700) - proboszcz
- ks. Paweł Kozłowski (1709 - 1741)
- ks. Tomasz Duszyński (III 1764 – 1758) - proboszcz
- ks Stanisław Pacolik (1759 - 8 X 1776) - proboszcz
- ks. Antoni Paszyński (do IX 1777)
- ks. Dionizy Krajkowski - ordynaryjny proboszcza (kapłan pomocniczy)
- ks. Marcin Witkowski (X 1777 - 10 V 1796) - doktor filozofii, kanonik honorowy, proboszcz
- ks. Wawrzyniec Cieciewiński (III 1796 - VII 1797) - posiadacz prebendy
- Sebastian Skrudziński (VII 1797 - 19 XII 1814) - proboszcz
- ks. Jan Pilszewski (XII 1814 - 1 VIII 1815) - administrator
- ks. Jan Żeglin (1 VIII 1815 - 12 VIII 1820) - proboszcz
- ks. Krzysztof Bawalski (VIII 1820 - VIII 1821) - administrator
- ks. Mateusz Frysztacki (21 VIII 1821 - 13 VII 1831) - proboszcz
- ks. Walenty Franecki (24 III 1833 - 28 X 1842) - posiadacz prebendy, następnie proboszcz
- ks. Tomasz Jaskólski (X 1842 - III 1843) - administrator
- ks. Jan Augustyniak (16 III 1843 - 3 II 1857) - proboszcz
- ks. Bartłomiej Zięciowski (XI 1856 - III 1857) - kapłan pomocniczy w czasie choroby proboszcza
- ks. Józef Pajor (III 1857 - 8 VI 1857) - administrator
- ks. Józef Sarna - Eduszczyn (8 VI 1857 - 23 XII 1887) - proboszcz
- ks. Sebastian Głodziński (23 XII 1887 - 16 III 1888) - administrator
- ks. Jan Jarzębiński (23 III 1888 - 20 IV 1923) - proboszcz
- ks. Jan Potoniec (10 XII - 13 IX 1958) - proboszcz
- ks. Franciszek Sikorski (20 IV 1923) - administrator
- ks. Jan Kuklewicz (14 IX 1957 - 6 VIII 1996) - proboszcz
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Mystków. diecezja.tarnow.pl. [dostęp 2015-05-04]. (pol.).
- ↑ a b c d e f Historia parafii. mystkow.diecezja.tarnow.pl. [dostęp 2015-05-04]. [zarchiwizowane z tego adresu (2015-05-05)]. (pol.).
- ↑ Lista Proboszczów | Parafia Mystków [online], 21 marca 2014 [dostęp 2023-12-21] (pol.).
- ↑ Zmiany proboszczów 2020 [online], Starosadeckie.info, 16 czerwca 2020 [dostęp 2023-12-21] (pol.).
- ↑ Ks. Mariusz Żaba nowym proboszczem parafii w Limanowej-Sowlinach [online], Limanowa.in [dostęp 2020-09-01].