Peter Zadek
| Prawdziwe imię i nazwisko |
Peter Arsch |
|---|---|
| Data i miejsce urodzenia |
19 maja 1926 |
| Data i miejsce śmierci |
30 lipca 2009 |
| Zawód |
reżyser teatralny i filmowy, tłumacz, autor scenariuszy |
| Współmałżonek |
Brigitta Blumenthal |
Peter Zadek, właściwie Peter Arsch[1] (wym. [tsạ:dɛk]; ur. 19 maja 1926 w Berlinie, zm. 30 lipca 2009 w Hamburgu[2]) – niemiecki reżyser teatralny i filmowy, tłumacz i autor scenariuszy. Uważany był za jednego z wielkich mistrzów powojennego teatru niemieckojęzycznego[3].
Życiorys[edytuj | edytuj kod]
Urodził się w Berlinie w rodzinie żydowskiej[3][4]. W 1933 wyemigrował wraz z rodzicami do Anglii, gdzie studiował na Uniwersytecie Oksfordzkim i uczył się reżyserii w The Old Vic w Londynie[4]. Tam też wystawił pierwsze spektakle. Zadebiutował przedstawieniem Salome Oscara Wilde’a. W 1957 zrealizował w Londynie prapremierową inscenizację Balkonu Jeana Geneta.
Po powrocie do Niemiec na przełomie lat 50. i 60. współpracował z teatrami w Kolonii, Ulm i Bremie. Potem, w latach 1972-1975, był dyrektorem teatru Schauspielhaus w Bochum, a następnie Deutsches Spielhaus w Hamburgu (1985–1989) jako impresario. Od 1992 przez dwa lata pracował jako współdyrektor Berliner Ensemble.
Do ważniejszych jego spektakli należą m.in.: Król Lear Williama Shakespeare’a (1974), Dzika kaczka Henryka Ibsena (1975), Otello Shakespeare’a (1976), Hedda Gabler Ibsena (1977), Mizantrop Moliera (1979), Getto Joshuy Sobola (1984), Cud w Mediolanie wg scenariusza filmowego Vittorio De Siki (1993).
Sięgał po prowokujące, łamiące konwencje środki. Wielokrotnie był wybierany „Reżyserem roku” przez magazyn „Theater heute”. Otrzymał też wiele prestiżowych nagród, w tym Kortner-Preis, Piscator-Preis, Kainz-Medaille.
Przypisy[edytuj | edytuj kod]
- ↑ Personalidade: Peter Zadek (Alemanha). InterFilmes.com. [dostęp 2019-03-21]. (port.).
- ↑ Peter Zadek Pictures. FanPix.Net. [dostęp 2018-10-08]. (ang.).
- ↑ a b Zmarł reżyser Peter Zadek. Onet.pl. [dostęp 2019-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2009-08-02)]. (pol.).
- ↑ a b Peter Zadek. Stiftung Exilmuseum Berlin. [dostęp 2019-03-21]. [zarchiwizowane z tego adresu (2019-03-21)]. (niem.).
Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]
- Peter Zadek w bazie IMDb (ang.)
- Peter Zadek w bazie Filmweb
- Peter Zadek w bazie Discogs.com (ang.)