Południowoafrykańska Partia Komunistyczna
Południowoafrykańska Partia Komunistyczna (ang. South African Communist Party) – południowoafrykańska partia polityczna, reprezentująca ideologię marksistowską. Uczestniczyła w zwalczaniu i obalaniu systemu apartheidu w RPA.
Historia
Bezpośrednim impulsem do powstania ugrupowania o charakterze socjalistycznym była rebelia białych górników pracujących w kopalniach okręgu przemysłowego Witwatersrand w 1922, wywołanym przez wyzysk robotników. Partia, której pierwszym sekretarzem generalnym został William H. Andrews, początkowo domagała się polepszenia sytuacji tylko białej części robotników Południowej Afryki. W 1924 jednak, częściowo pod wpływem Kominternu, PPK zmieniła front. Od tego momentu oparła swoją politykę na walce o poprawę losu ludności czarnej. W partii zaczął się proces tzw. afrykanizacji. Program polityczny zbudowano na założeniu, że socjalizm da się zbudować tylko przy rządzie większości. W 1948 tę politykę zrzucono, stwierdzając, iż PPK powinna walczyć o poprawę poziomu życia i równość wszystkich mieszkańców kraju. W tym samym roku władzę przejęła Partia Narodowa, która zaczęła realizować politykę osobnego rozwoju ras zamieszkujących Południową Afrykę. W 1950 uchwalono Ustawę o zwalczaniu komunizmu (ang. Supperssion of Communism Act), na której podstawie zdelegalizowano PPK, zmuszoną tym samym działać w podziemiu. Gdy prześladowania ludności czarnej, kolorowej i azjatyckiej zaczęły się nasilać, PPK zaczęła zacieśniać więzi z innymi organizacjami oporu wobec białych, a w szczególności z Afrykańskim Kongresem Narodowym. Nelson Mandela, przywódca ANC, tak opisywał tę współpracę w swojej mowie obrończej w czasie tzw. Rivonia trial w 1964:
- Południowoafrykańska Partia Komunistyczna tymczasem, na ile jestem w stanie poprawnie scharakteryzować jej orientację polityczną, opowiada się za utworzeniem państwa odwołującego się do zasad marksizmu. Mimo ze jej aktywiści gotowi są działać na rzecz spełnienia postulatów Karty Wolności, traktują to jako doraźne rozwiązanie kryzysu, do którego doszło za sprawą dominacji białych; postrzegają Kartę Wolności jako punkt wyjścia swych działań, nie zaś jako sformułowanie swego programu.
W odróżnieniu od PPK Afrykański Kongres Narodowy otwarty był na członkostwo wszystkich mieszkańców RPA. Jego najważniejszym celem było i pozostaje osiągnięcie jedności i zrównanie praw politycznych wszystkich mieszkańców tej ziemi. Partia Komunistyczna stawia sobie tymczasem ze cel obalenie rządów kapitalistów i zastąpienie ich rządami robotniczymi. PPK podkreśla różnice klasowe, podczas gdy ANC stara się jej łagodzić.Trudno nie uznać tej różnicy za kluczową.
Przyznaję, ze niejednokrotnie dochodziło do ścisłej współpracy ANC z PPK. Współpraca ta stanowi jednak dowód na doraźną wspólnotę celów- w tym przypadku obalenie supremacji białych- nie zaś całkowitą celów tych jedność.[1]
- Południowoafrykańska Partia Komunistyczna tymczasem, na ile jestem w stanie poprawnie scharakteryzować jej orientację polityczną, opowiada się za utworzeniem państwa odwołującego się do zasad marksizmu. Mimo ze jej aktywiści gotowi są działać na rzecz spełnienia postulatów Karty Wolności, traktują to jako doraźne rozwiązanie kryzysu, do którego doszło za sprawą dominacji białych; postrzegają Kartę Wolności jako punkt wyjścia swych działań, nie zaś jako sformułowanie swego programu.
Partia była wspomagana finansowo i militarnie przez państwa bloku komunistycznego. Szczególną aktywnością w walce z apartheidem PPK wykazywała się w latach 70., gdy jej działacze uczestniczyli m.in. w powstaniu w Soweto. Po upadku systemu segregacji rasowej ugrupowanie przejęło władzę wspólnie z ANC. W 1993 lider partii Chris Hani został zamordowany przez Janusza Walusia.
Przypisy
- ↑ Nelson Mandela: Jestem przygotowany na śmierć. W: Wielkie Mowy Historii. Marcin Gumkowski (red.). Wyd. 1. Cz. III. Warszawa: Polityka, 2006, s. 51-52. ISBN 83-922734-4-3.