RKS Radom

Dodaj linki
Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
RKS Radom
Ilustracja
Pełna nazwa

Radomskie Koło Sportowe

Barwy

biało-czerwone

Data założenia

1910

Data rozwiązania

1967

Państwo

 Polska

Stroje
domowe
Multimedia w Wikimedia Commons
Plakat informujący o zawodach piłki nożnej w dniu 18.04.1948 na stadionie RKS „Broń”, o mistrzostwo Kl. „A”, między drużynami RKS Radom i KS "Proch" Pionki

Radomskie Koło Sportowe – polski klub piłkarski istniejący w latach 1910–1967. Przed II wojną światową dwukrotnie brał udział w eliminacjach o Ligę (1929, 1931 – odpadając w pierwszej fazie). O prawo do gry w ekstraklasie walczył również w sezonie 1946/1947, zajmując w swojej grupie 2. miejsce za Widzewem Łodź.

Kontynuatorem tradycji RKS-u został Radomiak, który po fuzji z nim w 1967 przyjął nazwę RKS Radomiak.

Chronologia nazw[edytuj | edytuj kod]

Historia zmian nazwy na przestrzeni lat[1]:

  • 1910: Kordian
  • 1912: Radomskie Towarzystwo Sportowe
  • 1921: Kordian - Sekcja Klubu Młodych (rozpad RTS-u)
  • 1922: Radomskie Towarzystwo Sportowe
  • 1945: Radomskie Koło Sportowe
  • 1948: Ogniwo
  • 1955: Radomskie Koło Sportowe
  • 1965: RKS/Start
  • 1966: RKS/Radomiak

Historia[edytuj | edytuj kod]

Założenie klubu[edytuj | edytuj kod]

W 1908 roku uczeń piątej klasy Szkoły Handlowej, Włodzimierz Chędzyński, dostał w prezencie przysłaną z zagranicy skórzaną piłkę nożną. Razem z kolegami dzięki pozwoleniu dyrektora szkoły, Prospera Jarzyńskiego, rozegrali pierwszy mecz. Takie spotkania organizowane były przez blisko dwa lata. Pierwszej drużynie nadano nazwę Lechia, drugiej Slavia. Stroje sportowe uczniowie uszyli z taniej flaneli. Lechia miała barwy błękitno-kremowe, zaś Slavia – czerwono-czarne. W 1910 młodzież powołała zespół Kordian, którego nazwa nawiązywała do dramatu Juliusza Słowackiego. Nie zachowano jednak źródeł opisujących dokładną datę dającej początek klubowi. W zachowanych materiałach zarysowały się dwie opcje. Według pierwszej powołanie drużyny nastąpiło wiosną 1910, według drugiej – jesienią 1910[2][3].

Rok później drużyna piłkarska rozegrała swój pierwszy mecz, podejmując w Radomiu zespół Stelli Warszawa. To historyczne spotkanie wygrali warszawianie 5:2. Radomscy zawodnicy grali w tym pojedynku we własnych strojach, a na nogach mieli zwykłe obuwie[4]. Pierwsze stroje sportowe dla drużyny przywieźli później z Krakowa Feliks i Edward Szczepańscy. Nabyte koszulki miały barwy Cracovii (biało-czerwone pasy), a spodenki były czarne. 28 lipca 1912 roku została zarejestrowana przez Kancelarię Gubernialnego Urzędu działalność klubu pod nazwą: Radomskie Towarzystwo Sportowe. Poza piłką nożną w RTS-ie zaczęła funkcjonować sekcja kolarska[5]. Z czasem powołano również tenisową, łyżwiarską i gimnastyczną[6].

Lata 20. XX wieku[edytuj | edytuj kod]

I wojna światowa przerwała działalność klubu. W 1921 roku nastąpił rozpad w strukturach Radomskiego Towarzystwa Sportowego, w wyniku którego powstały dwa nowe kluby: Radomskie Koło Sportowe (kontynuator działalności towarzystwa) i Czarni. W kolejnym roku radomianie zostali zgłoszeni do warszawskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej. W 1923 roku nastąpiło połączenie ze Szkolnym Klubem Sportowym „Sztubak”. W Starym Ogrodzie powstało boisko piłkarskie[7].

W 1924 roku radomski klub wywalczył awans do klasy B okręgu warszawskiego. Rok później awansował do najwyższej klasy rozgrywek tego okręgu. Na początku poniósł porażkę z uczniowskim klubem Radomianka 1:4, ale kolejne mecze zakończyły się wygraną z Ruchem Warszawa 2:0, remisem z Sarmatą 0:0 i zwycięstwem nad Pogonią Warszawa 1:0. W spotkaniach rewanżowych Radomskie Koło Sportowe nie doznało ani jednej porażki. Następnie radomianie przystępowali do finału o tytuł mistrza klasy B, w którym po golach Piotra Bulka pokonali Skrę Warszawa 2:0[8][9]. Dzięki temu sukcesowi wywalczyli awans do klasy A[8].

W 1928 roku Polski Związek Piłki Nożnej utworzył nowy okręg piłkarski obejmujący swoim zasięgiem tereny radomskiego, kieleckiego, częstochowskiego i Ziemi Zagłębiowskiej. Radomski klub, pokonując swoich rywali w grupie eliminacyjnej, zdobył tytuł mistrza podokręgu. W następnym etapie pokonał dwukrotnie Hakoah Będzin (2:0, 4:1). W decydującej rundzie o mistrzostwo okręgu podejmował Klub Sportowy z Sosnowca. Na własnym boisku odniósł zwycięstwo 5:1, natomiast w meczu rewanżowym uległ rywalom 2:3. Obie drużyny rozegrały jeszcze dodatkowy mecz o tytuł. Zawodnicy z Radomia wygrali to spotkanie 4:1 po trafieniach: Wacława Badowskiego, Tymoteusza Podkańskiego, Mariana Matyjaśkiewicza i Wiktora Werchowicza. Po zdobyciu mistrzostwa okręgu radomscy piłkarze brali udział w rozgrywkach o awans do I ligi, w których rywalizowali z Pogórzem Kraków i Naprzodem Lipiny. We wszystkich meczach ponieśli porażkę. [8].

Lata 30.[edytuj | edytuj kod]

W 1931 roku ponownie wywalczyli prawo do gry w barażach o awans do ekstraklasy. Po raz kolejny podejmowali zespoły Podgórza i Naprzodu. W pierwszym meczu wygrali w Krakowie 1:0, a w rewanżu 5:3. W domowym spotkaniu z Naprzodem lepsi okazali się goście, zwyciężając 3:2, natomiast w meczu rewanżowym osłabiony skład radomian uległ rywalom 2:13[8].

W latach 1932 i 1933 dwukrotnie wywalczył tytuł wicemistrza okręgu, a w następnym roku zajął trzecie miejsce. W drugiej połowie lat 30. XX wieku w klubie nastąpił kryzys, który pogłębił wybuch II wojny światowej. Zniszczone zostały stadion i urządzenia sportowe. W czasie wojennym zginęło wielu czołowych zawodników i działaczy klubowych, m.in.: bracia Podkańscy, Jeżyński, Werchowicz, Papierski, Władysław Bramson, Chądzyński, Szczawiński, Wichowski, Wilkoszewski[8].

Lata 40.[edytuj | edytuj kod]

Po wojnie w Radomiu działacze i sympatycy radomskiego klubu zorganizowali zebranie. W tym samym miesiącu po około sześcioletniej przerwie w grze piłkarze ze Starego Ogrodu pojawili się na sportowych arenach. W inauguracyjnym spotkaniu ulegli Czarnym Radom 1:3. W pierwszych powojennych rozgrywkach w tabeli końcowej podokręgu uplasowali się na drugim miejscu za Radomiakiem. Z tą drużyną RKS grał pięć razy w meczach mistrzowskich, w których raz wygrał i dwukrotnie zremisował. W 1947 roku zawodnicy ze Starego Ogrodu wywalczyli mistrzostwo okręgu, dzięki czemu walczyli o prawo gry w I lidze. W zmaganiach tych zajęli drugie miejsce za Widzewem Łodź[10].

Fuzja z Radomiakiem[edytuj | edytuj kod]

W kolejnych latach w zespole piłkarskim nastąpił kryzys. W 1954 roku klub spadł do klasy B. Został pozbawiony środków finansowych i w połowie lat 60 XX wieku zawiesił działalność[10]. W październiku 1964 czasopismo „Życie Radomskie” poinformowało o planowanym połączeniu ze Startem Radom, ale dwa miesiącu później pojawiła się propozycja fuzji z radomską Bronią. W sezonie 1965/1966 drużyna przystąpiła do rozgrywek klasy A jako RKS Start. Po rundzie jesiennej zajęła ostatnie miejsce, po czym większość zawodników przeszła do Radomiaka. W związku z tym w meczach rewanżowych zespół występował pod nazwą RKS Radomiak II. Po spadku do niższej ligi nastąpiła fuzja z Radomiakiem, która w 1969 roku została zarejestrowana w Urzędzie Miejskim. Jedynym warunkiem działaczy RKS-u było zachowanie nazwy, w wyniku czego nowy klub przyjął nazwę RKS Radomiak Radom (jednakże słowo Koło zastąpiono wyrazem Klub), a za datę jego powstania uznano prawnie rok 1910. W efekcie RKS zakończył działalność jako samodzielne stowarzyszenie, a spadkobiercą tradycji został Radomiak[5].

Sezon po sezonie[edytuj | edytuj kod]

Sezon Rozgrywki ligowe Puchar Polski
(rozgrywki centralne)
Liga Miejsce
Lata 1924-1939
1924 III Klasa B (Warszawski OZPN; gr. 2)[11] 5/5 nie rozgrywano
1925 nie rozgrywano –
1926 III Klasa B (Warszawski OZPN; gr. 1)[12] 1/5
1927 II Klasa A (Warszawski OZPN) 6/8 nie rozgrywano
1928 Klasa A (Lubelski OZPN) 4/9
1929 Klasa A (Kielecki OZPN; gr. Radom)[13] 1/4[a]
1930 Klasa A (Kielecki OZPN; gr. Radom)[14] 1/6[a]
1931 Klasa A (Kielecki OZPN; gr. Radom)[15] 1/6[a]
1932 Klasa A (Kielecki OZPN; gr. Radom)[16] 1/6[a]
1933 Klasa A (Kielecki OZPN; gr. Radom)[17] 1[a]
1934 Klasa A (Kielecki OZPN; gr. Radom)[18] 1[a]
1935 Klasa A (Kielecki OZPN; gr. Radom)[19] 1[a]
1936 Klasa A (Warszawski OZPN; gr. Radom)[20] 4/5
1936/1937 Klasa A (Warszawski OZPN; gr. Radom)[21] 3/5
1937/1938 III Klasa A (Warszawski OZPN; gr. Radom)[22]
1938/1939 Klasa A (Warszawski OZPN; gr. Radom)[23]

Symbole klubowe[edytuj | edytuj kod]

Herb klubu był kopią herbu ziemi sandomierskiej, której stolicą był Radom w chwili powołania klubu. Logo klubowe zostało zarejestrowane w urzędzie w 1912 z chwilą zatwierdzenia przez władze carskie działalności stowarzyszenia[5].

Lokalni rywale[edytuj | edytuj kod]

 Zobacz też: Derby Radomia w piłce nożnej.

W okresie międzywojennym RKS wraz z Czarnymi Radom byli najlepszymi klubami piłkarskimi w Radomiu. W 1922 roku rozegrany został pierwszy mecz między tymi klubami i zakończył się wygraną RKS-u 2:0. Oba kluby nie należały jeszcze do związku sportowego, w związku z czym rozgrywały tylko spotkania towarzyskie. W 1923 zgłosiły swoje sekcje piłkarskie do Warszawskiego Okręgowego Związku Piłki Nożnej. W tym samym roku z inicjatywy Czesława Krakowskiego, działacza RKS-u, przy WOZPN powstał Podokręg Radomski. Równolegle reprezentacja nowo powstałego podokręgu złożona z graczy tych klubów rozegrała swoje pierwsze mecze[24].

W 1924 zorganizowano mecz eliminacyjny o udział w warszawskich rozgrywkach klasy A pomiędzy radomskimi drużynami, z których zwycięsko wyszli Czarni (3:0). Kolejna potyczka obu zespołów doszła do skutku we wrześniu tego roku. Przy stanie 5:0 dla Wojskowych przerwano spotkanie z powodu bijatyki[25]. W 1927 piłkarze RKS-u, rywalizując w klasie A z Czarnymi, zajęli 6. miejsce, z kolei ich lokalny rywal – 2[26]. Potem w latach 1929–1933 prym w Radomiu przejął RKS, uzyskując 4 z rzędu tytuły mistrza podokręgu. W rozgrywkach ligowych najwięcej trudności sprawiała mu zazwyczaj drużyna Wojskowych[27]. W 1935 zdobył wicemistrzostwo, ale był to ostatni sukces w okresie międzywojennym. Potem pierwszą siłą w Radomiu stali się Czarni, zaś drugą zespół Broni[28].

Stadion[edytuj | edytuj kod]

Od początku istnienia klubu piłkarze RKS-u korzystali z boiska powstałego na wydzierżawionych od miasta terenach w Starym Ogrodzie. Po drugiej stronie sadzawki powstały żużlowy tor kolarski i korty tenisowe. Wszystkie te inwestycje zrealizowano ze składek członkowskich[4].

Pozostałe sekcje[edytuj | edytuj kod]

Mimo że w klubie dominowała piłka nożna, funkcjonowały w nim inne sekcje: kolarska, tenisa ziemnego i stołowego, łyżwiarska, gimnastyczna, hokeja na lodzie, siatkarska, piłki ręcznej, strzelectwa, lekkoatletyki i boksu (funkcjonujący tylko po II wojnie światowej). W 1947 siatkarki RKS-u zajęły 5. miejsce w finałowym turnieju o mistrzostwo Polski[29].

 Osobny artykuł: RKS Radom (piłka siatkowa kobiet).

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ a b c d e f g Przegrane baraże o awans.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Monik i Mosiołek 2010 ↓, s. 44.
  2. ↑ Monik i Mosiołek 2010 ↓, s. 14.
  3. ↑ „Sport i rekreacja” s. 15. Wydawca: Urząd Miejski w Radomiu – Referat Marketingu Miasta i Inicjatyw Społecznych (przy współpracy ze Sławomirem Monikiem). Radom, 2012
  4. ↑ a b Początki i pierwszy mecz - Radomiak.pl [online], radomiak.pl [dostęp 2018-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-17].
  5. ↑ a b c Monik i Mosiołek 2010 ↓, s. 15.
  6. ↑ Monik i Mosiołek 2010 ↓, s. 16.
  7. ↑ Początki i pierwszy mecz - Radomiak.pl [online], radomiak.pl [dostęp 2018-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-17].
  8. ↑ a b c d e Pierwsze sukcesy [online], radomiak.pl [dostęp 2018-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-17].
  9. ↑ Ze sportu. „Robotnik”. 294 (3094), s. 4, 25-10-1926. 
  10. ↑ a b Trudne lata powojenne [online], radomiak.pl [dostęp 2018-04-29] [zarchiwizowane z adresu 2016-03-17].
  11. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  12. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  13. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  14. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  15. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  16. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  17. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  18. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  19. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  20. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  21. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  22. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  23. ↑ Zarchiwizowana kopia. [dostęp 2018-05-07]. [zarchiwizowane z tego adresu (2016-05-20)].
  24. ↑ Orlewicz-Musiał Małgorzata, Wasztyl Ryszard: Przeszłość polskiej kultury fizycznej. Kraków, 2004, s. 181-182.
  25. ↑ Monik i Mosiołek 2010 ↓, s. 19.
  26. ↑ Monik i Mosiołek 2010 ↓, s. 21.
  27. ↑ Monik i Mosiołek 2010 ↓, s. 25-31.
  28. ↑ Monik i Mosiołek 2010 ↓, s. 32.
  29. ↑ Monik i Mosiołek 2010 ↓, s. 42-43.

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

  • Sławomir Monik, Lech Mosiołek: RKS Radomiak Radom 1910 - 2010. Radom: Stowarzyszenie "Tylko Radomiak", 2010. ISBN 978-83-929254-0-8.
RKS Radomiak 1910 SA Radom
Drużyny
Obiekty
Rywalizacje
Kategorie
Pozostałe sekcje
Kluby sportowe w Radomiu
Aktywne
Nieistniejące

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=RKS_Radom&oldid=73581947”