Rybołapek

Rybołapek
	Neusticomys
	Anthony, 1921
	Systematyka
Domena	eukarionty
Królestwo	zwierzęta
Typ	strunowce
Podtyp	kręgowce
Gromada	ssaki
Podgromada	żyworodne
Infragromada	łożyskowce
Rząd	gryzonie
Podrząd	Supramyomorpha
Infrarząd	myszokształtne
Nadrodzina	myszowe
Rodzina	chomikowate
Podrodzina	bawełniaki
Plemię	Ichthyomyini
Rodzaj	rybołapek
	Typ nomenklatoryczny
	Neusticomys monticolus Anthony, 1921
Gatunki
	3 gatunki – zobacz opis w tekście
	3 gatunki – zobacz opis w tekście
	Systematyka w Wikispecies

Rybołapek^[2] (Neusticomys) – rodzaj ssaka z podrodziny bawełniaków (Sigmodontinae) w obrębie rodziny chomikowatych (Cricetidae).

Zasięg występowania[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj obejmuje gatunki występujące w Ameryce Południowej^[3]^[4]^[5].

Morfologia[edytuj | edytuj kod]

Długość ciała (bez ogona) 95–211 mm, długość ogona 87–122 mm, długość ucha 8–14 mm, długość tylnej stopy 19–27 mm; masa ciała 32–75 g^[4]^[6].

Systematyka[edytuj | edytuj kod]

Rodzaj zdefiniował w 1921 roku amerykański teriolog i paleontolog Harold Elmer Anthony na łamach American Museum novitates^[1]. Na gatunek typowy Anthony wyznaczył (oryginalne oznaczenie) rybołapka górskiego (N. monticolus).

Etymologia[edytuj | edytuj kod]

Neusticomys: gr. νευστικος neustikos ‘umiejący pływać, pływający’^[7]; μυς mus, μυος muos ‘mysz’^[8].

Podział systematyczny[edytuj | edytuj kod]

We wcześniejszych ujęciach systematycznych N. orcesi umieszczany jest w rodzaju Chibchanomys^[9]^[6]^[3]^[4], jednak analizy oparte o dane genetyczne i morfologiczne wykazują że jest bliżej spokrewniony z Neusticomys^[10]; natomiast zaliczane do tego rodzaju taksony – ferreirai, mussoi, oyapocki, peruviensis i venezuelae^[9]^[6]^[3]^[4] zostały przeniesione do odrębnego rodzaju^[10]. Tutaj lista gatunków za Mammal Diversity Database^[11]^[2]:

Neusticomys mussoi Ochoa & Soriano, 1991 – rybołapek samotny
Neusticomys monticolus Anthony, 1921 – rybołapek górski
Neusticomys orcesi (Jenkins & Barnett, 1997) – rybkożerek pustelniczy

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

↑ ^a ^b H.E. Anthony. Preliminary report on Ecuadorean mammals. „American Museum novitates”. 20, s. 2, 1921. (ang.).
↑ ^a ^b Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 251. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).
↑ ^a ^b ^c C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 388. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).
↑ ^a ^b ^c ^d U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 403–405. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).
↑ D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Neusticomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-28].
↑ ^a ^b ^c Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 246, 247. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 166.
↑ Jaeger 1959 ↓, s. 160.
↑ ^a ^b D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chibchanomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-28].
↑ ^a ^b J. Salazar-Bravo, N. Tinoco, H. Zeballos, J. Brito, D. Arenas-Viveros, D. Marín-C., J.D. Ramírez-Fernández, A.R. Percequillo, T.E. Lee, Jr., S. Solari, J. Colmenares-Pinzon, C. Nivelo, B. Rodríguez-Herrera, W. Merino, C.E. Medina, O. Murillo-García & U.F.J. Pardiñas. Systematics and diversification of the Ichthyomyini (Cricetidae, Sigmodontinae) revisited: evidence from molecular, morphological, and combined approaches. „PeerJ”. 11, s. e14319, 2023. DOI: 10.7717/peerj.14319. (ang.).
↑ N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-06]. (ang.).

Bibliografia[edytuj | edytuj kod]

E.C. Jaeger: Source-book of biological names and terms. Wyd. 3 (Revised second printing). Springfield: Charles C. Thomas, 1959, s. 1–316. (ang.).

[Anthony-1] H.E. Anthony. Preliminary report on Ecuadorean mammals. „American Museum novitates”. 20, s. 2, 1921. (ang.).

[Cichocki&inni-2] Nazwy polskie za: W. Cichocki, A. Ważna, J. Cichocki, E. Rajska-Jurgiel, A. Jasiński & W. Bogdanowicz: Polskie nazewnictwo ssaków świata. Warszawa: Muzeum i Instytut Zoologii PAN, 2015, s. 251. ISBN 978-83-88147-15-9. (pol. • ang.).

[Burgin&inni-3] C.J. Burgin, D.E. Wilson, R.A. Mittermeier, A.B. Rylands, T.E. Lacher & W. Sechrest: Illustrated Checklist of the Mammals of the World. Cz. 1: Monotremata to Rodentia. Barcelona: Lynx Edicions, 2020, s. 388. ISBN 978-84-16728-34-3. (ang.).

[Pardiñas&inni-4] U. Pardiñas, P. Myers, L. León-Paniagua, N.O. Garza, J. Cook, B. Kryštufek, R. Haslauer, R. Bradley, G. Shenbrot & J. Patton. Opisy gatunków Cricetidae: U. Pardiñas, D. Ruelas, J. Brito, L. Bradley, R. Bradley, N.O. Garza, B. Kryštufek, J. Cook, E.C. Soto, J. Salazar-Bravo, G. Shenbrot, E. Chiquito, A. Percequillo, J. Prado, R. Haslauer, J. Patton & L. León-Paniagua: Family Cricetidae (True Hamsters, Voles, Lemmings and New World Rats and Mice). W: D.E. Wilson, R.A. Mittermeier & T.E. Lacher (redaktorzy): Handbook of the Mammals of the World. Cz. 7: Rodents II. Barcelona: Lynx Edicions, 2017, s. 403–405. ISBN 978-84-16728-04-6. (ang.).

[Wilson&Reeder-5] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Neusticomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-28].

[amw-6] Class Mammalia. W: Lynx Nature Books: All the Mammals of the World. Barcelona: Lynx Edicions, 2023, s. 246, 247. ISBN 978-84-16728-66-4. (ang.).

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=206_166]-7] Jaeger 1959 ↓, s. 166.

[CITEREFJaeger1959[https://babel.hathitrust.org/cgi/pt?id=wu.89043220607&seq=200_160]-8] Jaeger 1959 ↓, s. 160.

[Wilson&Reeder2-9] D.E. Wilson & D.M. Reeder (redaktorzy): Genus Chibchanomys. [w:] Mammal Species of the World. A Taxonomic and Geographic Reference (Wyd. 3) [on-line]. Johns Hopkins University Press, 2005. [dostęp 2020-11-28].

[bra&inni-10] J. Salazar-Bravo, N. Tinoco, H. Zeballos, J. Brito, D. Arenas-Viveros, D. Marín-C., J.D. Ramírez-Fernández, A.R. Percequillo, T.E. Lee, Jr., S. Solari, J. Colmenares-Pinzon, C. Nivelo, B. Rodríguez-Herrera, W. Merino, C.E. Medina, O. Murillo-García & U.F.J. Pardiñas. Systematics and diversification of the Ichthyomyini (Cricetidae, Sigmodontinae) revisited: evidence from molecular, morphological, and combined approaches. „PeerJ”. 11, s. e14319, 2023. DOI: 10.7717/peerj.14319. (ang.).

[mdd-11] N. Upham, C. Burgin, J. Widness, M. Becker, C. Parker, S. Liphardt, I. Rochon & D. Huckaby: Treeview of Mammalian Taxonomy Hierarchy. [w:] ASM Mammal Diversity Database (Version 1.11) [on-line]. American Society of Mammalogists. [dostęp 2023-10-06]. (ang.).

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

[10]

[11]