Sailfish OS

Z Wikipedii, wolnej encyklopedii
Sailfish OS
Ilustracja
Interfejs użytkownika
Producent

Jolla Oy

Architektura

ARM, AMD64; smartfon

Pierwsze wydanie

27 grudnia 2013; ponad 10 lat temu

Aktualna wersja

4.5.0.24
(12 września 2023) [±]

Jądro

monolityczne – Linux

Środowisko pracy

Lipstick/Silica, oparte o Qt 5/QML

Licencja
Typ pakietów

rpm

Strona internetowa

Sailfish OS – oparty na Linuksie system operacyjny przeznaczony dla urządzeń przenośnych i wbudowanych rozwijany od 2013 roku przez fińską firmę Jolla[1] z wykorzystaniem biblioteki Qt.

Historia[edytuj | edytuj kod]

Poprzez MeeGo – wspólne przedsięwzięcie firm Nokia i Intel – Sailfish wywodzi się z wcześniejszego projektu Nokii, Maemo, który stanowił bazę linuksowych tabletów internetowych fińskiej firmy (np. Nokia 770).

Wobec zarzucenia w sierpniu 2011 rozwoju MeeGo, który stanowił oprogramowanie telefonu Nokia N9[2], część pracowników zdecydowała o odejściu i założeniu nowej firmy, Jolla Oy[3].

Początkowo wraz z systemem rozwijane były także przeznaczone dlań urządzenia, począwszy od wydanego w 2013 roku Jolla Phone (architektura ARM) wraz z wersją 1.0 systemu, poprzez Jolla Tablet (AMD64) z 2015 roku[4], skończywszy na telefonie Jolla C, które stanowiły bazę dla wersji 2.0 oraz koncepcyjnym zegarku elektronicznym Jolla Watch[5]. Jednak wobec zawirowań biznesowych, Jolla wydzieliła jako osobną firmę dział sprzętowy i dalszy rozwój systemu odbywa się bez własnej platformy sprzętowej[6].

W 2015 roku rosyjskie ministerstwo komunikacji ogłosiło, że Sailfish OS będzie bazą dla krajowego systemu dla urządzeń przenośnych, Aurora OS wykorzystywanego m.in. przez rosyjską pocztę oraz Rostelecom[7].

Większość urządzeń pracujących pod kontrolą systemu powstaje w ramach relacji B2G (jak w przypadku rosyjskiego Aurora OS) lub B2B, zamawianych przez inne firmy (np. indyjski Intex Technologies, rosyjski INOI[7]).

Firma Jolla sprzedaje użytkownikom końcowym licencje na Sailfish X, wersję systemu pracującą na wybranych urządzeniach firmy Sony oraz Gemini PDA[8]. Z racji, że producent bazuje na wolnym oprogramowaniu, powstało także szereg adaptacji systemu wykonanych przez programistów ochotników na ogólnodostępne urządzenia Android dzięki bibliotece libhybris[9].

Interfejs użytkownika dostępny jest w 40 językach, w tym w języku polskim[10].

Architektura[edytuj | edytuj kod]

Na bazie Wayland funkcjonuje GUI o nazwie Lipstick oraz oparta na Qt i QML własnościowa biblioteka Silica. Funkcje przeglądarki internetowej oparto na silniku Gecko fundacji Mozilla, zaś aplikację map dostarczyła firma Here.

Dzięki bibliotece libhybris system jest w stanie korzystać ze sterowników sprzętowych napisanych dla systemu Android. Sailfish OS może także uruchamiać aplikacje napisane dla systemu Android[11] dzięki maszynie wirtualnej Dalvik Turbo (patrz: Dalvik) firmy Myriad. Obecnie technologia należy do twórców Sailfish OS i przemianowana została na AppSupport[12].

Nazwa[edytuj | edytuj kod]

Nazwa systemu jest – podobnie jak sama nazwa firmy producenta, Jolla – tj. fiń. mała łódka – nawiązaniem marynistycznym. Została zapożyczona od angielskiej nazwy ryb żaglicowatych, szybkich i silnych ryb znanych szerzej dzięki opowiadaniu Stary człowiek i morze Ernesta Hemingwaya pod potoczną nazwą marlin. Widoczne jest to logotypie systemu[a].

Historia wersji[edytuj | edytuj kod]

Początkowo wersje systemu z linii 1.0 określane były nazwami fińskich jezior[13]. Począwszy od wersji 2.0, nazwy zaczęto czerpać od fińskich rzek[14], a w linii 3.0 i 4.0 od parków narodowych[15].

Debiutujące jesienią 2013 roku wersje linii 1.x charakteryzowały się opartym o gesty interfejsem użytkownika, wyjątkowym w ówczesnym czasie – podobnych rozwiązań nie wykorzystywał wówczas ani iOS ani Android. Ten model działania wywodził się z interfejsu Harmattan telefonu Nokia N9. Uruchomiony pogram można było zminimalizować przeciągając palcem od bocznej krawędzi, zamknąć wykonując podobny gest od góry ekranu. Przesunięcie palcem od górnej krawędzi na głównym ekranie, blokowało urządzenie. Przechodzenie pomiędzy widokami programu odbywało się poprzez przesunięcie palcem w lewo lub prawo zamiast naciskania przycisków. Użytkownik sterował uruchomionymi a zminimalizowanymi programami poprzez tzw. gesty okładek, tj. przytrzymanie palca i przeciągnięcie w lewo lub prawo na okienku symbolizującym program działający w tle. Widok powiadomień uruchamiał gest przesunięcia palcem od dołu ekranu.

W wersjach linii 2.x i nowszych wraz z przejściem do modelu biznesowego B2G usunięto większość innowacji w interakcjach z użytkownikiem na rzecz bardziej konserwatywnego, opartego o tapnięcia palcem interfejsu, znajomego użytkownikom systemu Android, którzy po raz pierwszy stykali się z Sailfish OS.

Wersja Data wydania Nazwa kodowa Zgodność z API Android
1.0.2.5 27 grudnia 2013 Maadajävri 16[11]
1.1.2.16 25 lutego 2015 Yliaavanlampi
1.1.7.28 31 sierpnia 2015 Björnträsket
1.1.9.30 22 października 2015 Eineheminlampi
2.0.0.10 3 listopada 2015 Saimaa 19[11]
2.2.0.29 7 czerwca 2018 Mouhijoki
3.0.0.8 11 listopada 2018 Lemmenjoki
3.2.0.12 5 listopada 2019 Torronsuo
3.4.0.24 13 października 2020 Pallas-Yllästunturi 27[11]
4.0.1.48 16 lutego 2021 Koli 28→29[11]
4.1.0.23 27 maja 2021 Kvarken[16] 29[11]
4.2.0.21 16 września 2021 Verla[17]
4.3.0.12 10 listopada 2021 Suomenlinna[18]
4.4.0.64 29 marca 2022 Vanha Rauma[19]
4.5.0.18 9 lutego 2023 Struven Ketju 30[20]

Uwagi[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Ze względu na obwarowania licencyjne dot. fair use w polskiej Wikipedii nie może być wykorzystany jako ilustracja. Ilustrację można obejrzeć w anglojęzycznej Wikipedii, nieobjętej powyższymi restrykcjami.

Przypisy[edytuj | edytuj kod]

  1. ↑ Sami Pienimäki: Fourth generation of Sailfish OS is here!. Jolla Blog. [dostęp 2021-03-10]. (ang.).
  2. ↑ Nokia N9 gets axed in Germany, global tour looks even more meager. [w:] Engadget [on-line]. 2011-08-11.
  3. ↑ Ex-Nokia staffers team up to revive MeeGo. [dostęp 2021-05-13]. (ang.).
  4. ↑ Sailfish OS tablet is GO: Fans stuff cash into Jolla’s cap in hand. [dostęp 2021-05-13]. (ang.).
  5. ↑ James Noori: Jolla at MWC 2017: wrap up | Jolla Blog. Jolla Blog. [dostęp 2021-04-17]. (ang.).
  6. ↑ Jolla cuts hardware biz loose to concentrate on Sailfish licensing. [dostęp 2021-05-13]. (ang.).
  7. ↑ a b Cases – Sailfish OS. Sailfish OS. [dostęp 2021-04-17]. (ang.).
  8. ↑ Simonas Leleiva: Sailfish X – the downloadable Sailfish OS. Jolla. [dostęp 2021-04-17]. (ang.).
  9. ↑ Adaptations/libhybris – Mer Wiki. [dostęp 2021-04-17]. (ang.).
  10. ↑ Language Settings. Jolla Service and Support. [dostęp 2021-04-17]. (ang.).
  11. ↑ a b c d e f What Android apps does Sailfish OS support and how do I get them?. Jolla Service and Support. [dostęp 2021-04-17]. [zarchiwizowane z tego adresu (2022-10-07)]. (ang.).
  12. ↑ AppSupport – Jolla. [dostęp 2023-10-03].
  13. ↑ Aleksi Suomalainen: Jolla system updates will be named after a Finnish lake. The Jolla Blog, 2013-11-28. [dostęp 2014-04-24].
  14. ↑ Release notes 2.0.2/Aurajoki. 2016-07-28. [dostęp 2016-10-05].
  15. ↑ Sami Pienimäki: Sailfish 3 is here!. 2018-10-31. [dostęp 2019-02-19].
  16. ↑ Simonas Leleiva: Kvarken 4.1.0 brings full Sailfish 64-bit support to Sony Xperia 10 II | Jolla Blog. Jolla Blog, 2021-05-27. [dostęp 2021-12-19]. (ang.).
  17. ↑ [Release notes] Verla 4.2.0 – Announcements – Sailfish OS Forum. Sailfish OS Forum, 2021-06-24. [dostęp 2021-10-12]. (ang.).
  18. ↑ David Llewellyn-Jones: Sailfish OS Suomenlinna brings increased security, stability and reliability | Jolla Blog. Jolla Blog, 2021-11-10. [dostęp 2021-12-19]. (ang.).
  19. ↑ Sailfish Community News, 7th April, Vanha Rauma. Sailfish OS Forum, 2022-04-07. [dostęp 2022-05-20]. (ang.).
  20. ↑ Juho Hämäläinen: Sailfish OS 4.5 Struven Ketju | Jolla Blog. Jolla Blog, 2023-02-09. [dostęp 2023-02-23]. (ang.).

Linki zewnętrzne[edytuj | edytuj kod]

Źródło: „https://pl.wikipedia.org/w/index.php?title=Sailfish_OS&oldid=72484844”